Historiograficzne inicjatywy związane z odnowieniem Królestwa Polskiego

• Authors: Wojciech Drelicharz

Title variants

EN

Historiographic initiatives related to the restoration of the Polish Kingdom

Abstracts

EN

The unification and revival of the Polish Kingdom in the late 13th and the early 14th centuries, an event of great political significance, was accompanied by a remarkable development of medieval Polish historiography. It was the first time that historiographic works covered so many parts of Poland, almost simultaneously. In the chronicles produced at that time, great significance was attached to the reasons for the division of the Polish Kingdom, as well as identifying the prince who had the right to unite the Polish state and finally legitimise the royal power. This issue was equally addressed by hagiographical and strictly historiographic works (yearbooks and chronicles). This article deals with devising an ideological programme for the unification of Poland and discusses the various historiographic works in which this programme, formulated in different ways, was taken up. In the case of historiography, the political importance of the revival of the Polish Kingdom is evident both in the number of works on political themes and in the fact that unification ideas appeared several decades before the royal coronation of Vladislaus the Short, which sealed the process, as well as during the unification struggle, and even after the actual revival of the regnum Poloniae.

Keywords

PL

zjednoczenie i odnowienie Królestwa Polskiego; historiografia średniowieczna; annalistyka; hagiografia; kronikarstwo

EN

unification and restoration of the Polish Kingdom; medieval historiography; annals; hagiography; chronicles

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2023
• Issue: 1(36)
• Pages: 55-68

Dates

published

2023

Contributors

author

Wojciech Drelicharz

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000156108238

References

• Kronika polska, wyd. L. Ćwikliński, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. III, Lwów 1878 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 604–656
• Kronika wielkopolska, wyd. B. Kürbis, Monumenta Poloniae Historica, s.n, t. VIII, War¬szawa 1970
• Miracula sancti Adalberti, wyd. W. Kętrzyński, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. IV, Lwów 1884 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 226–238
• Rocznik kapituły poznańskiej, wyd. B. Kürbis, [w:] Monumenta Poloniae Historica, s.n., t. VI, Warszawa 1962, s. 21–55
• Rocznik krakowski, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 828–852
• Rocznik małopolski Dąbrówki, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 818–824; tamże, t. III, Lwów 1878 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 140–164
• Rocznik małopolski Gesselena, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 819–823; tamże, t. III, Lwów 1878 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 140–201
• Rocznik małopolski Kuropatnickiego, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Hi¬storica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 818–824; tamże, t. III, Lwów 1878 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 140–202
• Rocznik małopolski Szamotulskiego, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Hi¬storica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 819–821; 861–871; tamże, t. III, Lwów 1878 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 140–200
• Rocznik Sędziwoja, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 872–880
• Rocznik Traski, wyd. A. Bielowski, [w:] Monumenta Poloniae Historica, t. II, Lwów 1872 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 828–861
• Vita sancti Stanislai Cracoviensis episcopi (Vita maior), wyd. W. Kętrzyński, [w:] Mo¬numenta Poloniae Historica, t. IV, Lwów 1884 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 362–438
• Vita sancti Stanislai episcopi Cracoviensis (Vita minor), wyd. W. Kętrzyński, [w:] Mo¬numenta Poloniae Historica, t. IV, Lwów 1884 [przedruk fotooffsetowy: Warszawa 1961], s. 253–285
• Żywot św. Stanisława zwany Tradunt, [w:] Martini Galli Chronicon ad fidem codicum qui servantur in Pulaviensi tabulario celsissimi Adami principis Czartoryscii, palati¬ni Regni Poloniarum, denuo recensuit, ex mandato Regiae Societatis Philomathicae Varsaviensis, Vitamque S. Stanislai, atque Inventarium Ecclesiae Metropolitanae Gne¬snensis adjecit Joannes Vincentius Bandtkie [...], Varsaviae 1824, s. 319–380
• Banaszkiewicz J., Kronika Dzierzwy. XIV-wieczne kompendium historii ojczystej, Wro¬cław 1979
• Bieniak J., Zarębowie i Nałęcze a królobójstwo w Rogoźnie, Warszawa 2018
• Bracha K., Wincenty – hagiograf św. Stanisława. Spór o biografię i twórczość krakowskie¬go dominikanina, [w:] Antiphonarium Kielcence. Antyfonarz kolegiaty kieleckiej (ok. 1372 r.). Wydanie fototypiczne z komentarzem, red. K. Bracha, Kielce, 2020, s. 35–57
• Drelicharz W., Annalistyka małopolska XIII–XV wieku. Kierunki rozwoju wielkich roczników kompilowanych, Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego PAU, ogólnego zbioru t. XCIX, Kraków 2003
• Drelicharz W., Dux Cracoviae oder künftiger rex Poloniae. Die Legitimation monarchi¬scher Herrschaft in der Krakauer Geschichtsschreibung des 13.–14. Jahrhunderts, [w:] Legitimation von Fürstendynastien in Polen und dem Reich. Identitätsbildung im Spiegel schriftlicher Quellen (–15. Jahrhundert), hrsg. von G. Vercamer und E. Wółkiewicz, Wiesbaden 2016, s. 277–303
• Drelicharz W., Idea zjednoczenia królestwa w średniowiecznym dziejopisarstwie pol¬skim, Kraków 2012
• Drelicharz W., Richtungen in der Entwicklung der kleinpolnischen Annalistik im 13.–15. Jh., [w:] Die Geschichtsschreibung im Mitteleuropa. Projekte und Forschungsproble¬me, hrsg. von J. Wenta, (Subsidia historiographica, 1), Toruń 1998, s. 53–72
• Drelicharz W., Unifying the Kingdom of Poland in Mediaeval Historiographic Thought, tłum. A. Skucińska, Kraków 2019)
• Jasiński K., Tragedia rogozińska 1296 r. na tle rywalizacji wielkopolsko-brandenburskiej o Pomorze Gdańskie, Zapiski Historyczne 26 (1961), z. 4, s. 65–104
• Jasiński K., rec. [w:] B. Kürbis, Dziejopisarstwo wielkopolskie, Kwartalnik Historycz¬ny 67 (1960), nr 2, s. 478–488
• Kürbis B., Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII i XIV wieku, Warszawa 1959
• Kürbis B., Wstęp, [w:] Monumenta Poloniae Historica, s.n., t. VI, Warszawa 1962, s. V–LII
• Lileyko J., Regalia polskie, Warszawa 1987
• Okniński P., Krakowskie znaki pielgrzymie z przedstawieniem św. Stanisława, Biuletyn Historii Sztuki 77 (2015), nr 2, s. 223–239
• Ożóg K., Kultura intelektualna Krakowa w X–XIII wieku w kontekście europejskim. The intellectual Culture of the 10th–13th Krakow in the European context, [w:] Kraków w chrześcijańskiej Europie X–XIII w. Krakow in Christian Europe, 10th–13th C. Katalog wystawy. Catalogue of the exhibition, Kraków 2006, s. 78–119
• Ożóg K., Studium o „Roczniku Traski”, Studia Historyczne 23 (1980), z. 4, s. 517– –534
• Ożóg K., Środowisko katedralne krakowskie w dobie kanonizacji św. Stanisława, [w:] Święty Stanisław w życiu Kościoła w Polsce. 750-lecie kanonizacji, red. A.A. Napiór¬kowski, Kraków–Skałka 2003, s. 61–80
• Rokosz M., Legenda Szczerbca, Studia Historyczne 31 (1988), z. 1, s. 3–20
• Rokosz M., Polskie insygnia koronacyjne w średniowiecznych fabułach, [w:] Imagines Potestatis. Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska X– –XV w. (z przykładem czeskim i ruskim), red. J. Banaszkiewicz, Warszawa 1994, s. 206–227 (zwłaszcza s. 211–218)
• Rożek M., Polskie insygnia koronacyjne. Symbole władzy państwowej, Kraków 2011
• Rożek M., Polskie koronacje i korony, Kraków 1987
• Rymar E., Jeszcze o zbrodni rogozińskiej i granicy między Polską a Brandenburgią na Noteci w XIII–XIV w., Studia z Dziejów Średniowiecza 24 (2020), s. 350–390
• Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII wiek – 1370), (Wielka historia Polski, t. II), Kraków 1999, s. 280–302

Identifiers

DOI

10.15804/hso230103

Biblioteka Nauki

2197861