Od listopada do listopada. Monarchii habsburskiej i Polaków wzajemne rozstawanie

• Authors: Damian Szymczak

Title variants

EN

From November to November. The consensual parting of the Habsburg Monarchy and the Poles

Abstracts

EN

The author of the text analyses the reasons why Poles from Galicia, southern Poland, departed from the so-called Austro-Polish conception and matured towards the ideal of full independence. He draws attention to the significance of the Act of 5 November 1916 for the initiation of emancipation processes among Poles living under the Habsburg rule.

Keywords

EN

Galicia (Poland); Habsburg monarchy; First World War

PL

Galicja; monarchia habsburska; pierwsza wojna światowa

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2024
• Issue: 1(40)
• Pages: 164-185

Dates

published

2024

Contributors

author

Damian Szymczak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000161136030

References

• Österreichische Staatsarchiv, Haus-Hof- und Staats Archiv (dalej HHStA), PA I, K. 927
• Österreichische Staatsarchiv, Kriegsarchiv, AOK, Kriegspressequartier (KPQ), Karton 60
• Österreichische Staatsarchiv, Allgemeines Verwaltungsarchiv (dalej AVA, MdI), Ministerium des Innern. Präsidiale, Karton 2117, 2118, 2119
• Bobrowski E., Pamiętnik z lat 1912–1918, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 12004 I
• Dembiński B., Wspomnienia lat 1914–1918, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, rkps 13168 II
• Czas 1918: nr 449, 463, 502
• Kurier Lwowski 1916: nr 555
• Neue Freie Presse 1918: nr 19475
• Nowości Ilustrowane 1914: nr 34
• Piast 1917: nr 22
• Reichspost 1916: nr 518; 1918: nr 465
• Augenzeuge dreier Epochen: Die Memoiren des ungarischen Außenministers Gustav Gratz 1875–1945, eds. V. Paál, G. Seewann, Oldebnurg 2008
• Baernreither J.M., Der Verfall des Habsbugrerreichers und die Deutschen. Fragmente eines politischen Tagebuches 1897–1917, Wien 1939
• Bojko J., Gorące słowa. Wybór pism, wybór, wstęp, oprac. F. Ziejka, Kraków 2002
• Daniec W., Nasz ostatni biuletyn wojenny. Pamiętnik z przeżyć wielkiej wojny: z dziennych notatek, lata 1916–1917, 1918, cz. 2, Rzeszów 1931
• Daszyński I., Pamiętniki, t. II, Warszawa 1957
• Dziennik Juliusza Zdanowskiego, t. I: 22 VI 1915–29 IV 1917, wstęp, oprac. J. Faryś, T. Sikorski, H. Walczak, A. Wątor, Szczecin 2013
• Hupka J., Z czasów Wielkiej Wojny. Pamiętnik nie kombatanta, Niwiska 1936
• Koźmian S., Podczas wojny 1914 r., Wiedeń 1914
• Madeyski J., Z przełomowych dni 1918 roku. Osobiste wspomnienia, Kraków–Warszawa 1920.
• Pamiętnik Mariana Dydyńskiego z Raciborska (1843–1920), wyd. K. Gołąb-Malowicka, Kraków 2015
• Schicksalsjahre Österreichs 1908–1919. Das politische Tagebuch Josef Redlich, Bd. II: 1915–1919, bearb. v. F. Fellner, Graz–Köln 1953
• Szczurkiewicz W., Pamiętnik komisarza wojskowego Legionów Polskich Naczelnego Komitetu Narodowego (1914–1918), wyd., oprac. N. Delestowicz, A. Kucharska, Poznań–Pilzno 2021
• Tobolka Z., Můj deník z privní světově války, ed. M. Kučera, Praha 2008
• Twardowski K., Dzienniki, cz. 1: 1915–1927, do dr. przygot., wprowadzenie, przypisy R. Jadczak, Warszawa–Toruń 2002
• Wildner H., 1915/1916. Das etwas andere Lesebuch zum 1. Weltkrieg, hrsg. R. Agstner, Wien 2014
• Witos W., Moje wspomnienia, t. I, cz. 1, do dr. przygot, przedmowa, przypisy E. Karczewski, J.R. Szaflik, Warszawa 1988
• Wspomnienia Fryderyka Zolla (1865–1948), oprac. I. Homola-Skąpska, Kraków 2000
• Batowski H., Rozpad Austro-Węgier 1914–1918 (sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne), Kraków 1982
• Buszko J., Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848–1918, Warszawa 1996
• Drozdowski M., Naczelny Komitet Narodowy 1914–1918 Polityczne i organizacyjne zaplecze Legionów, Kraków 2017
• Giza J., Polska konspiracja niepodległościowa w cesarsko-królewskiej armii podczas I wojny światowej i losy jej bohaterów, Kraków 2011
• Judson P., Imperium Habsburgów. Wspólnota narodów, Warszawa 2017
• Kargol T., Odbudowa Galicji ze zniszczeń wojenny w patach 1914–1918, Kraków 2012
• Kissinger H., Dyplomacja, Warszawa 2002
• Korzeniowski M., Uchodźcy z Królestwa Polskiego i Galicji w latach Wielkiej Wojny, [w:] Metamorfozy społeczne, Studia nad historią społeczną ziem polskich 1914–1918, red. W. Mędrzecki, Warszawa 2018, s. 203–239
• Lewandowski J., Królestwo Polskie pod okupacją austriacką 1914–1918, Warszawa 1980
• Litwin-Lewandowska D., O polską rację stanu w Austrii Polacy w życiu politycznym Austrii w okresie monarchii dualistycznej 1867–1918, Lublin 2008
• Łazuga W., Kalkulować... Polacy na szczytach c.k. monarchii, Poznań 2013
• Łazuga W., Uwikłani w przeszłość. „Proskrybowani” i „dyletanci”, Poznań 2023
• Łossowski P., Jak Feniks z popiołów. Oswobodzenie ziem polskich spod okupacji w listopadzie 1918 r., Łowicz 1998
• Mit Galicji, red. J. Purchla, Kraków 2014
• Mroczko M., „Galicji rozstanie z Austrią. Zarys monograficzny, Kraków 1990
• Pająk J.Z., Od autonomii do niepodległości. Kształtowanie się postaw politycznych i narodowych społeczeństwa Galicji w warunkach Wielkiej Wojny 1914–1918, Kielce 2012
• Pająk J.Z., Polacy w Galicji wobec Austro-Węgier w latach I wojny światowej, [w:] Austria i relacje polsko-austriackie w XX i XXI wieku, Łódź 2014, s. 43–65
• Pajewski J., Odbudowa Państwa Polskiego 1914–1918, Warszawa 1978
• Pijaj S., Między polskim patriotyzmem a habsburskim lojalizmem. Polacy wobec przemian ustrojowych monarchii habsburskiej (1866–1871), Kraków 2003
• Przeniosło M., Polska Komisja Likwidacyjna 1918–1919, Kielce 2010
• Rauchensteiner M., Der Erste Weltkrieg und das Ende der Habsburgermonarchie, Wien 2013
• Reichel W., „Pressearbeit ist Propagandaarbeit” – Medienverwaltung 1914–1918. Das Kriegspressequartier (KPQ), Wien 2016
• Ruszała K., Galicyjski eksodus [sic!]. Uchodźcy podczas I wojny światowej w monarchii Habsburgów, Kraków 2020
• Scheer T., Zwischen Front und Heimat. Österreich-Ungarns Militärverwaltungen im Ersten Weltkrieg, Frankfurt am Main 2009
• Snopko J., Finał epopei Legionów Polskich 1916–1918, Białystok 2008
• Suleja W., Orientacja austro-polska w latach I wojny światowej (do aktu 5 listopada 1916 roku), Wrocław 1992
• Szymczak D., Między Habsburgami a Hohenzollernami. Rywalizacja niemiecko-austro-węgierska w okresie I wojny światowej a odbudowa państwa polskiego, Kraków 2009
• Szymczak D., „Trochę za późno i za mało ale coś jest”. Polacy w Galicji wobec Aktu 5 listopada 1916 r., Historia Slavorum Occidentis 2 (2017), s. 85–101
• Szymczak D., Zdzisław Morawski – Wielkopolanin, który został austriackim ministrem, „Zapiski Zdzisława Morawskiego z lat 1914–1916”, Niepodległość 66, Warszawa 2015
• Szymczak D., Zmierzch galicyjskiego austrofilizmu i idei austro-polskiej. Michał Bobrzyński jako minister dla Galicji i kwestia wyodrębnienia Galicji (1916–1917), Galicja. Studia i materiały. Czasopismo Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego 1 (2015), s. 21–47
• Watson A., Kształtowanie się narodu, upadek społeczności lokalnej: Kraków w czasie wojny, 1914–1918, [w:] Studia i materiały do dziejów społecznych Polski 1914–1918. Metamorfozy społeczne, red. K. Sierakowska, Warszawa 2018, s. 259–286
• Wilson A., Ukraińcy, Warszawa 2004
• Wolff L., Idea Galicji. Historia i fantazja w kulturze politycznej Habsburgów, Kraków 2020

Identifiers

DOI

10.15804/hso240110

Biblioteka Nauki

28409734