Gender Issues in Polish Education Compared with European Experiences

• Authors: Marzanna Pogorzelska

Abstracts

EN

The education system and its role in reproducing gender inequality have been discussed in different European countries for over 40 years. The research-based reports from 16 European countries delivered to European Commission within Exchange of Good Practice on Gender Equality forum created a unique opportunity to learn about the main themes, intensity and stages of development of gender and education discourse across Europe. The analysis of the situation in various countries revealed some differences and similarities in the approach to introducing gender in education between post-communist countries and countries with long-time history of gender equality debate. The areas of difference refer to social perception of gender, discrepancy between official legislation and practice, cooperation with educational authorities, textbooks contents and attitude to sexual education. The major similarities concern teachers’ awareness and attitudes, gender gap between boys and girls in scholastic achievements, segregation in vocational choice and feminization of teaching profession. The country overview allows to locate Poland on the map of this European discourse as well as to show inspiring examples coming from the countries far more developed in introducing gender sensitive mechanisms in educational practice.

Keywords

EN

gender; education; equality; gender stereotypes; comparison

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2013
• Issue: 5(98)
• Pages: 92-107

Dates

published

2013

Contributors

author

Marzanna Pogorzelska

• Opole University

References

• Bochno E., Stereotyp płci czy płeć języka? Szkolne interakcje komunikacyjne nauczycielek z uczennicami i uczniami [Stereotype of Sex or Sex of a Language? School Interactions between Female Teachers and Male/Female Pupils] [in:] Koniec mitu niewinności? Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji [The End of Innocence Myth? Sex and Sexuality in Socialization and Education], L. Kopciewicz, E. Zierkiewicz (eds.), Warszawa 2009.
• Brach-Czaina J., Progi polskiego feminizmu [Thresholds of Polish Feminism] “Kwartalnik pedagogiczny” [Pedagogical Quarterly] 1995, No. 1 – 2.
• Piotrowska J. (ed.), Brak misji na wizji i wizji w edukacji [No Mission Visible, No Vision in Education], Warszawa 2009.
• Cackowska M., O wybranych problemach społecznego rynku książek dla dziewczynek i chłopców w Polsce i na świecie [On Chosen Problems of Social Market of Books for Girls and Boys in Poland and in the World] [in:] Role płciowe. Kultura i edukacja [Sex Roles. Culture and Education], M. Chomczyńska-Rubacha (ed.), Łódź 2006.
• Chomczyńska-Miliszkiewicz M., Edukacja seksualna w społeczeństwie współczesnym. Konteksty pedagogiczne i psychospołeczne [Sexual Education in Contemporary Society, Pedagogical and Psychosocial Contexts], Lublin 2002.
• Chomczyńska-Rubacha M., Metaanaliza badań nad osiagnięciami szkolnymi i ustrojem rodzajowym szkół [Meta-Analysis of the Research on Scholastic Achievements and Gender System of Schools] [in:] M. Chomczyńska-Rubacha, Płeć i szkoła. Od edukacji rodzajowej do pedagogiki rodzaju [Sex and School. From Gender Education to Pedagogy of Gender], Warszawa 2011.
• Chomczyńska-Rubacha M. (ed.), Płeć i rodzaj w edukacji, Łódź 2004.
• Chomczyńska-Rubacha M., Wstęp [Introduction] [in:] Podręczniki i Poradniki. Konteksty. Dyskursy. Perspektywy [Textbooks and Guidebooks. Contexts. Discourses. Perspectives], M. Chomczyńska-Rubacha (ed.), Kraków 2011.
• Dzierzgowska A., Ankieta na temat gender mainstreamingu w szkołach – próba opracowania kwestionariusza [Gender Mainstreaming Survey at Schools – An Attempt to Work out a Questionnaire] [in:] Ślepa na płeć. Edukacja równościowa po polsku. Raport krytyczny [Gender Blind. Equality Education in a Polish Way. A Critical Report], A. Dzierzgowska, E. Rutkowska (eds.), Warszawa 2008.
• Francis B., Education and Gender [in:] Education for the Good Society, The Values and Principles of a New Comprehensive Vision, N. Lawson, K. Spours (eds.), London 2011, www.compassonline.org.uk/wp-content/uploads/2013/05/COM0972_Education_for_ Good_Society_WEB.pdf [access: 08.07.2013].
• Delhaxhe A. (ed.), Gender Differences in Educational Outcomes: Study on the Measures Taken and Current Situation in Europe. European Commission, Brussels 2010.
• Gromkowska-Melosik A., Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet, Studium dynamiki dostępu [Education and Women’s Social (In)Equality. The Study of Access Dynamics], Kraków 2011.
• Kalinowska E., Wizerunki dziewczynek i chłopców, kobiet i mężczyzn w podręcznikach szkolnych [Images of Girls and Boys, Women and Men in Textbooks], “Kwartalnik pedagogiczny” [Pedagogical Quarterly] 1995, No. 1 – 2.
• Karkowska M., Socjalizacja rodzajowa dziewcząt i chłopców a ukryty program edukacji szkolnej [Gender Socialization of Girls and Boys and Hidden Curriculum] [in:] Role płciowe. Kultura i edukacja [Sex Roles. Culture and Education], M. ChomczyńskaRubacha (ed.), Łódź 2006.
• Kopciewicz L., Edukacja jako praktyka dominacji. Udział szkoły w wytwarzaniu kapitałów rodzajowych uczennic i uczniów [Education as the Practice of Domination. School Participation in Producing Students’ Cultural Capital] [in:] Koniec mitu niewinności? Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji [The End of Innocence Myth? Sex and Sexuality in Socialization and Education], L. Kopciewicz, E. Zierkiewicz (eds.), Warszawa 2009.
• Kopciewicz L., Polityka kobiecości jako pedagogika różnic [Women’s Policy as Pedagogy of Differences], Kraków 2003.
• Lahelma E., Gender Awareness in Finnish Teacher Education: An Impossible Mission?, “Education Inquiry” 2011, No. 2, Vol. 2, www. use.umu.se/digitalAssets/72/72673_inquiry_ lahelma.pdf [access: 08.07.2013].
• Mazurkiewicz G., Kształcenie chłopców i dziewcząt. Naturalny porządek, nierówność, czy dyskryminacja? [Boys’ and Girls’ Education. Natural Order, Inequality or Discrimination?], Kraków 2005.
• OECD (2010) Pisa 2009 at a Glance, OECD Publishing, www.oecd.org/pisa/46660259.pdf [access: 15.03.2013].
• Pankowska D., Obraz systemu ról płciowych w polskich podręcznikach dla klaspoczątkowych [The Image of Sex Roles System in Polish Textbooks for Early Education] [in:] Koniec mitu niewinności? Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji [The End of Innocence Myth? Sex and Sexuality in Socialization and Education], L. Kopciewicz, E. Zierkiewicz (eds.), Warszawa 2009.
• Pankowska D., Wychowanie a role płciowe [Education and Sex Roles], Gdańsk 2005.
• Pauluk D., Kontrowersje wokół wzorców socjalizacji kobiet w podręcznikach do wychowania seksualnego – próba poszukiwania kompromisowych rozwiązań [Controversies around the Models of Socialization of Women in Sex Education Textbooks – Trying to Find a Compromise] [in:] Role płciowe. Kultura i edukacja [Sex Roles. Culture and Education], M. Chomczyńska-Rubacha (ed.), Łódź 2006.
• Pawlęga M., Chustecka M., Analiza podręczników i podstawy programowej – przedmiot język polski [Analysis of Textbooks and Core Curriculum – Polish Language] [in:] Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce [The Great Absent – on Antidiscrimination Education in the System of Formal Education in Poland], M. Abramowicz (ed.), Warszawa 2011.
• Ślusarczyk M., Trening socjalizacyjny. Wybrane zagadnienia kształtowania ról płciowych w procesie edukacji [Socialization Training. Chosen Problems of Creating Sex Roles in the Process of Education], “Kultura i Edukacja” [Culture and Education] 2011, No. 2.
• Środa M., Wstęp [Introduction] [in:] Ślepa na płeć. Edukacja równościowa po polsku. Raport krytyczny [Gender Blind. Equality Education in a Polish Way. A Critical Report], A. Dzierzgowska, E. Rutkowska (eds.), Warszawa 2008.
• Teutsch A., Analiza oferty placówek doskonalenia nauczycieli [Analysis of Teacher Development Centres] [in:] Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce [The Great Absent – On Antidiscrimination Education in the System of Formal Education in Poland], M. Abramowicz (ed.), Warszawa 2011.
• Weiner G., A Critical Review of Gender and Teacher Education in Europe, “Pedagogy, Culture and Society” 2000, No 2, Vol. 8, www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/1468 1360000200091 [access: 08.07.2013].
• Wiśniewska K., Konwencja zwalcza przemoc, a biskupi konwencję [Convention Combats Violence and Bishops Combat Convention], “Gazeta Wyborcza” [Electoral Gazette], 10.07.2012.
• Wołosik A., Majewska E., Napastowanie seksualne. Głupia zabawa czy poważna sprawa? [Sexual Harassment. A Silly Play or a Serious Problem?], Warszawa 2011.
• The reports used in the paper were available at: European Commission, Gender Training in Education, http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/tools/good-practices/reviewseminars/education_en.htm:
• Botelho-Gomes P., Guides for Education “Gender and Citizenship” (Portugal).
• Cvikova J., Gender and Education (Slovakia).
• Gonzalez A.T., Online Training Courses: “Coeducation – Two Sexes in One World” (Spain).
• Gudbjornsdottir G., Exchange of Good Practices on Gender Equality (Iceland).
• Kmetova T., Transferability to Bulgaria of Good Practices on Gender in Education (Bulgaria).
• Lesta S., Gender Training in Education in Cyprus (Cyprus).
• Maerten M., Gender and Education in Belgium (Belgium).
• Norgaard C., Gender Training in Education (Denmark).
• Pilinkaite Sotirovic V., Gender Education in Lithuania: Context Analysis and Possible Future Development (Lithuania).
• Pogorzelska M., Poland – Policy Context and Transferability of Good Practices (Poland).
• Smetackova I., Gender and Education (Poland).
• Smiths van Waesberghe E., Gender in Science and Engineering Education (the Netherlands).
• Trapenciere I., Gender and Education (Latvia).
• Traunsteiner B., Gender and Education in Austria – the Present Situation (Austria).
• Weiner G., Gender Policy and Practice in Education in the UK (the United Kingdom).

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2013.05.04

Biblioteka Nauki

25742086