Między fantazją a rzeczywistością. Rzecz o strategiach konstruowania edukacyjno-zawodowej przyszłości

• Authors: Joanna Wanda Kozielska

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badawczych dociekań prowadzonych wśród uczniów ostatnich klas szkół podstawowych, stojących wobec wyboru ścieżki edukacyjno-zawodowej - koncentrując się na odpowiedziach na pytania o to, jakie strategie/style planowania przyszłości obierają uczniowie, skupiając się na opisie strategii konstruowania przyszłości stosowanych przez młodzież, wskazując także na zmienne różnicujące obierane strategie. Inspiracją stały sie badania C. Timoszyk-Tomczak (2003), która analizując strategie i style konstruowania przyszłości (s. realistyczna, autorytetu, przymusu, życzeniowa, oczekiwania i carpe diem), zwróciła uwagę na ich różnorodność, będącą konsekwencją miedzy innymi kontekstu, w którym żyje „konstruktor”, mnogości jego doświadczeń i wachlarza możliwości do wyboru, rozpoznano deklaracje młodzieży szkół podstawowych w kwestii obieranych przez nią strategii planowania. Respondentów poproszono o wybranie dwóch deskrypcji najlepiej eksplikujących ich sytuację, zakładając, iż młodzież korzysta z kilku strategii jednocześnie, tworząc ich hybrydy - wobec różnorodnych kontekstów funkcjonowania i rozważanych obszarów. Respondenci określili, iż najlepiej opisującą ich aktualny sposób działania jest strategia realistyczna (59,50%) oraz strategia autorytetu (46,40%). Opowiedzenie się przez badanych za którymś z wariantów dostarczyło informacji o preferowanym stylu działania w zakresie projektowania przyszłości i podejmowania znaczących życiowo decyzji, uwzględniając także ich temporyzacyjny aspekt.

EN

Drawing inspiration from the research of C. Timoszyk-Tomczak (2003), who, analyzing the strategies and styles of constructing the future (realistic, authority, coercion, wishful thinking, expectations and carpe diem), drew attention to their diversity, which is a consequence of, among others, the context for whom the „constructor” lives, the multitude of his experiences and the range of possibilities to choose from, it was decided to examine the declarations of primary school youth on the planning strategies they choose. Students were asked to choose 2 descriptions that best explicate their current situation, assuming that young people can use several strategies simultaneously, creating their hybrids to various contexts of youthful functioning and areas under consideration. Students opting for any of the options provided information about their preferred style of action in terms of designing the future and making significant life decisions, also taking into account their temporative aspect. Which of the strategies for constructing the future they lean towards in their career endeavors - may be a determinant of their sense of professional satisfaction and a sense of achieving professional success versus its lack.

Keywords

PL

młodzież; strategie konstruowania planów; wybory edukacyjnozawodowe; poradnictwo zawodowe; szkoła podstawowa; szkoła ponadpodstawowa

EN

youth; career counseling; strategies for constructing plans; educational and career choices; primary school; secondary school

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2021
• Issue: 1(131)
• Pages: 254-274

Dates

published

2021

Contributors

author

Joanna Wanda Kozielska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

References

• Bańka, A. (2006). Psychologiczne doradztwo karier. Poznań: Wydawca Stowarzyszenie Psychologia i Architektura Poznań.
• Hampton, K.N., Sessions, L.F., Her, E.J., Rainie, L. (2009). Social Isolation and New Technology. Pew Internet & American Life Project: Washington. Pobrane z: https://www.pewresearch.org/internet/Reports/2009/18-Social-Isolation-and-New-Technology.aspx.
• Karmolińska-Jagodzik, E. (2009). Młodzież ze środowisk zagrożonych marginalizacją wobec własnej przyszłości, Poznań-Leszno: Współwydawcy: Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Stanisława Leszczyńskiego w Lesznie, Drukarnia HAF w Lesznie.
• Kozielska, J. (2018a). Wybory edukacyjno-zawodowe uczniów gimnazjów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście kondycji doradztwa zawodowego. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, 20.
• Kozielska, J. (2018b). Wybory edukacyjno-zawodowe młodzieży gimnazjalnej w kontekście aktualnych potrzeb rynku pracy. Rocznik Lubuski, 44.
• Krause, E. (2010). Znaczenie procesu planowania kariery zawodowej w „wieku studiów”. Szkoła - Zawód - Praca, 1 (17).
• Krzychała, S. (2007). Projekt życia. Młodzież w perspektywie badań rekonstrukcyjnych. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Kukla, D. (2006). Perspektywy (nie tylko zawodowe) młodych w ponowoczesności. W: S.M. Kwiatkowski, Z. Sirojć (red.), Młodzież na rynku pracy. Od badań do praktyki. Warszawa: Ochotnicze Hufce Pracy Komenda Główna.
• Liberska, H. (2004). Perspektywy temporalne młodzieży. Wybrane uwarunkowania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Melosik, Z. (2004). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika II. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Myszka-Strychalska, L. (2015). Planowanie i zarządzanie karierą jako podmiotowa „własność” jednostki. Ogrody Nauk i Sztuk, 5.
• Piorunek, M. (2004). Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Plewka, Cz. (2016). Aspiracje edukacyjno-zawodowe młodzieży gimnazjalnej. Szkic monograficzny ilustrowany relacjami własnych badań empirycznych. Koszalin: Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej.
• Robinson, J. (2000). What Are Employability Skills? The Workplace, Vol. 1, Issue 3.
• Smykowski, B. (2000). Podejście rozwojowe do badania form zachowań. W: A. Brzezińska (red.), Wygotski i z Wygotskim w tle. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Timoszyk-Tomczak, C. (2003). Strategie konstruowania własnej przyszłości. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Tomaszewska-Lipiec, R. (2008a). Absolwent na rynku pracy - wybrane zagadnienia. W: A. Karpińska, W. Wróblewska (red.), Dylematy dydaktyki szkoły wyższej: w dialogu i perspektywie. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
• Tomaszewska-Lipiec, R. (2008b). Aspiracje zawodowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych na tle potrzeb rynku pracy. W: E. Gaweł-Luty, J. Kojkoł (red.). Edukacja wobec tożsamości społecznej. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Wiatrowski, Z. (2005). Podstawy pedagogiki pracy. Bydgoszcz: Wydawnictwo WAM.
• Wojtasik, B. (1997). Warsztat doradcy zawodu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wojtasik, B. (2003). Refleksyjne konstruowanie kariery życiowej w ponowoczesnej codzienności, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja, numer specjalny.
• Wołk, W. (2006). Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2021.01.15

Biblioteka Nauki

1932550