Strategie wspierania zdolnych podopiecznych pieczy zastępczej

• Authors: Marzena Ruszkowska

Title variants

EN

Strategies for supporting gifted foster care pupils

Abstracts

PL

Problematyka dzieci zdolnych dorastających w naturalnym środowisku rodzinnym podejmowana jest dość powszechnie. Zauważalna jest natomiast niewielka ilość badań dotyczących dzieci uzdolnionych przebywających w środowisku pieczy zastępczej. Jednocześnie kwestia posiadania, rozwijania oraz wspierania zdolności jest bardzo istotna zwłaszcza w odniesieniu do wychowanków środowisk zastępczych pozbawionych podstawowego środowiska rozwojowego, jakim jest rodzina. Środowiska zastępcze również mogą skutecznie wspierać potencjał swoich podopiecznych. Publikacja stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jakie działania wspierające są podejmowane w środowisku zastępczym w odniesieniu do zdolnych podopiecznych. Metodą badawczą wykorzystaną w badaniach są studia przypadków. Badania wskazują na zróżnicowane formy wsparcia zdolnych wychowanków, tj. organizacja dodatkowych zajęć, uzależnionych od zainteresowań czy posiadanych zdolności podopiecznego; pomoc finansową jako tę, która jest im niezbędna do przyszłego procesu usamodzielnienia, wsparcie emocjonalne i wiele innych. Przy czym widoczne są pewne różnice między działaniami pieczy instytucjonalnej i rodzinnej, te drugie bowiem zdecydowanie częściej korzystają z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznych czy organizacji wspierających zdolnych uczniów, chociażby w formie finansowanych stypendiów.

EN

The issue of gifted children growing up in a natural family environment has been addressed quite widely. However, small amount of research regarding gifted children residing in the foster care environment is noticeable. At the same time, the issue of having, developing and supporting abilities is extremely significant, especially with regard to pupils of foster care environments deprived of their primary developmental environment, which is the family. Foster care environments can also effectively support the potential of their pupils. The publication is an attempt to answer the question of what support activities are undertaken in the foster care environment in relation to gifted pupils? The research method is case studies. The research indicates various forms of support for gifted pupils: the organization of additional activities, depending on the interests or abilities of the pupil or the financial support as the one they need for the future process of independence, as well as emotional support and others. At the same time, some differences are visible between the activities of institutional and family care, as the latter definitely more often uses the help of psychological and pedagogical counseling centers or organizations supporting gifted students, even if in the form of funded scholarships.

Keywords

PL

wsparcie; zdolności; piecza zastępcza; dzieci zdolne; podopieczny

EN

support; ability; pupil; foster care; gifted children

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2024
• Issue: 1(143)
• Pages: 146-157

Dates

published

2024

Contributors

author

Marzena Ruszkowska

• Akademia Bialska im. Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000332626641

References

• Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Tłum. W. Betkiewicz et al. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Dworsky, A. (2015). Child welfare services involvement among the children of young parents in foster care. Child Abuse & Neglect, 45, 68–79.
• Dyrda, B. (2012). Edukacyjne wspieranie rozwoju uczniów zdolnych. Studium społeczno-pedagogiczne. Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Hrynkiewicz, J. (2006). Odrzuceni. Analiza procesu umieszczania dzieci w placówkach opieki. ISP.
• Klimek, L. (2008). Obraz własnej osoby wychowanków domów dziecka. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 4, 32–36.
• Kothari, B.H., Godlewski, B., Liscomb, S.T. & Jaramilio, J. (2021). Educational resilience among youth in Foster care. Psychology in the Schools, 58(5), 913–934, Wiley Online Library. DOI: 10.1002/pits.22478.
• Ledzińska, M. (2010). Wiedza na temat uczniów zdolnych i jej edukacyjne konsekwencje. W: A. Sękowski, W. Klinkosz (red.). Zdolności człowieka w ujęciu współczesnej psychologii (s. 63–82). TN KUL.
• Limont, W. (2010). Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować. GWP.
• Matejek, J. (2022). Rodzinna piecza zastępcza nad dzieckiem – formy pomocy i wsparcia w codziennym funkcjonowaniu oraz w sytuacjach trudnych – kryzysowych. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1(21), 63–79.
• Medlin, A. & Jaeger, A. (2021). Foster Kids Capital. Journal of College Student Development, 62(2), 154–168.
• Mendecka G. (2003). Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Mendecka, G. (2019). Doświadczenia rodzinne jako czynnik rozwoju wybitnych twórców. Difin.
• Muszyńska, E. (2019). Czynniki i mechanizmy kształtowania się zdolności. W: E. Piotrowski & M. Porzucek-Miśkiewicz (red.). Edukacja osób zdolnych (s. 153–181). Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Nęcka, E. (2001). Psychologia twórczości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Pawłowska, R. & Jundziłł, I. (2000). Pedagogika człowieka samotnego. GWSH.
• Pilch, T. (2010). Strategie badań ilościowych. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (s. 63–78). GWP.
• Pufal-Struzik, I. (2018). W trosce o wszechstronny rozwój potencjału twórczego dziecka w rodzinie. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 4(36), 227–240.
• Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Rubin, H. & Rubin, R. (1997). Jak zdążać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych. W: L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji. Tłum. M. Ciechomski (s. 201–224). Oficyna Naukowa.
• Ruszkowska, M. (2018). Dziecko zdolne w pieczy zastępczej (na przykładzie powiatu bialskiego). Wychowanie w rodzinie, 18(2), 459–470. DOI: 10.34616/wwr20182.459.470.
• Ruszkowska, M. (2022). Instytucjonalna piecza zastępcza wobec zdolnych podopiecznych. Wydawnictwo Akademii Bialskiej Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II.
• Ruszkowska, M. (2013). Rodzina zastępcza jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze. CRZL.
• Ruszkowska, M. (2020). Wybrane aspekty funkcjonowania dziecka zdolnego w pieczy zastępczej. Przegląd Pedagogiczny, 2, 232–242. DOI:10.34767/PP.2020.02.15.
• Schelbe, L., Day, A., Geiger, J.M., Piel, M.H. (2019). The state of evaluations of campus- -based support programs serving foster care alumni in higher education. Child Welfare, 97(2), 23–40.
• Stańczak, M. (2020). „Dialogowe rodziny” – rozważania o komunikacji w rodzinie i postawach rodziców zdolnych dzieci. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 2(42), 124–135. DOI: 10.34766/fetr.v42i2.275.
• Stańczak, M. (2019). Doświadczenia rodzin w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności dzieci. Perspektywa pedagogiczna. Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Szmidt, K.J. (2009). Rodzinne uwarunkowania rozwoju twórczości dzieci zdolnych. W: K. Krasoń, B. Mazepa-Domagała & A. Wąsiński (red.), Intersubiektywność sztuki w recepcji i tworzeniu. WSA.
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dz.U. z 2023 r., poz. 1426, 1429.
• Van Holen, F., Van Hove, L., Clé, A., Verheyden, C. & Vanderfaeillie, J. (2021). How do foster children placed in long-term family foster care experience school? Developmental Child Welfare, 3(2), 135–149. DOI: 10.1177/25161032211013819.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2024.01.08

Biblioteka Nauki

31342784