Teoria kalifatu Al-Mawardiego i jej związek ze współczesnym islamizmem

• Authors: Anna Zasuń

Title variants

EN

Al-Mawardi’s theory of the caliphate and its connection to the contemporary Islamism

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono koncepcję kalifatu teologa i prawnika przełomu X i XI wieku Al-Mawardiego w oparciu o jego dzieło Al-Ahkam as-sultanijja oraz społecznopolityczny charakter okresu panowania dynastii Abbasydów, który stanowił kontekst jej powstania. Na podstawie szczegółowej analizy poglądów Al-Mawardiego na władzę polityczną w islamie (tradycyjny kalifat) celem autora było ukazanie związku tej teorii z wybranymi elementami współczesnej ideologii islamizmu, a tym samym próba odpowiedzi na pytanie o ciągłość muzułmańskiej myśli politycznej. Uwzględniając przemiany kalifatu, w szczególności w czasach Al-Mawardiego, ale też w okresach późniejszych, w tym zmiany jakie nastąpiły w świecie islamu po upadku imperium osmańskiego, autor dowodzi, że poglądy na temat władzy w islamie były uwarunkowane złożonym kontekstem społeczno-politycznym, na który wpływ miały czynniki wewnętrzne, ale i zewnętrzne względem świata islamu. Omawiana teoria kalifatu Al-Mawardiego stanowi podstawę do poszukiwań analogicznych elementów w doktrynie politycznej współczesnych reformatorów islamskich i ideologii islamizmu, co z kolei pozwala uznać poglądy Al-Mawardiego za odpowiednie także dla współczesnej koncepcji władzy w islamie.

EN

The article presents the concept of the caliphate of theologian and jurist at the turn of the 10th and 11th centuries, Al-Mawardi, based on his work Al-Ahkam as-sultaniyya and the socio-political nature of the period of the Abbasid dynasty, which was the context of its creation. Based on a detailed analysis of Al-Mawardi’s views on political power in Islam (traditional caliphate), the author’s aim was to show the connection of this theory with selected elements of the contemporary ideology of Islamism, and thus attempt to answer the question about the continuity of Muslim political thought. Considering the changes of the caliphate in times of Al-Mawardi, but also in later periods, including the ones that occurred in the Islamic world after the fall of the Ottoman Empire, the author argues that views on power in Islam were conditioned by a complex socio-political context, which was influenced by factors internal and external to the world of Islam. Discussed theory of Al-Mawardi’s caliphate constitutes the basis for the search for analogies in the political doctrine of contemporary Islamic reformers and the ideology of Islamism, which in turn allows Al-Mawardi’s views to be considered appropriate also for the contemporary concept of power in Islam.

Keywords

PL

islam; państwo; islamizm; Al-Mawardi; kalifat; społeczeństwo muzułmańskie; szaria

EN

Islam; state; Islamism; Muslim society; Al-Mawardi; caliphate; Sharia

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Nowa Polityka Wschodnia
• Year: 2024
• Issue: 2(41)
• Pages: 189-211

Dates

published

2024

Contributors

author

Anna Zasuń

• Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

• https://orcid.org/0000000262031107

References

• Ayubi, N. (2006). Political islam. Religion and Politics in the Arab World. London-New York: Routledge.
• Ayyub, Ali A.K.M. (1963). Maturidism. W: M.M. Sharif (red.). A History of Muslim Philosophy (259–274). Kempten: AHgauer Heimatverlag GmbH.
• Al Baghdadi, A.M. (1981). The Political Thought of Abu Hasan Al Mawardi. Edinburgh: University of Edinburgh.
• Bielawski, J. (1973). Islam religia państwa i prawa. Warszawa: Omega.
• Bowering, G. (red.). (2013). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought, Princeton-Oxford: Princeton University Press.
• Corbin, H. (2005). Historia filozofii muzułmańskiej. Warszawa: Dialog.
• Danecki, J. (2015). Arabowie. Warszawa: PIW.
• Danecki, J. (2011). Podstawowe wiadomości o islamie. Warszawa: Dialog.
• Danecki, J. (2007). Teologia i polityka w klasycznym islamie. W: Polityka a religia (281–296). Lublin.
• Eickelman, D.F., Piscatori, J. (1996). Muslim Politics. Princeton: Princeton University Press.
• Esposito, J.L. (1998). Islam and Politics. Syracuse-New York: Syracuse University Press.
• Esposito, J.L. (1992). The Islamic Threat: Myth or Reality? New York: Oxford University Press.
• Esposito, J.L. (1997). Political Islam. Revolution, Radicalism, or Reform? Boulder-London: Lynne Rienner Publishers.
• Fadl, K. Abou El (2013). The Shari’ah. W: J.L. Esposito, E. El-Din Shahin (red.). The Oxford Handbook of Islam and Politics (7–26). Oxford-New York: Oxford University Press.
• Gibb, H.A.R. (1950). Mohammedanism. An Historical Survey. London: Oxford University Press.
• Halverson, J.R. (2010). Theology and Creed in Sunni Islam. The Muslim Brotherhood, Ash’arism, and Political Sunnism. New York: Palgrave Macmillan.
• Hamid, W.A. (2001). Al-Mawardi’s Theory of State: Some Ignored Dimensions. The American Journal of Islamic Social Sciences, 18(4), ss. 1–18.
• Hanne, O., de La Neuville, T.F. (2015). Państwo islamskie. Geneza nowego kalifatu. Warszawa: Dialog.
• Jaelani, A. (2016, March 29). Economic Philosophy of Al-Mawardi: Economic Behavior in Adab al-Dunya wa-al-Din and al-Ahkam al-Sulthaniyah. Munich Personal RePEc Archiwe, No. 70339.
• Jansen, J.J.G. (2005). Podwójna natura fundamentalizmu islamskiego. Kraków: Libron.
• Khan, M.Q. (1963). Al-Mawardi. W: M.M. Sharif (red.). A History of Muslim Philosophy (717–732). Kempten: AHgauer Heimatverlag GmbH.
• Khan, M.Y. (2001). A Political Study of Al-Mawardi with Special Reference to the Concept of Legitimacy. Leeds: University of Leeds.
• Koran. (1986). Warszawa: PIW.
• Lewis, B. (2003). Muzułmański Bliski Wschód. Gdańsk: Marabut.
• Lewis, B. (1991). The Political Language of Islam. Chicago-London: University of Chicago Press.
• Mandaville, P. (2014). Islam and Politics. London-New York: Routledge.
• Mansor, Wan W.N. (2015, November 2). Abu Hasan Al-Mawardi: The First Islamic Political Scientist (unpublished).
• Al-Mawardi (b.r.w.). Al-Ahkam al-Sultaniyya w’al-Wilayat al-Diniyya (The Ordinances of Government). Londyn: AhleSunnah Library, Ta-Ha Publishers.
• Meijer, R. (2010). Salafism: Doctrine, Diversity and Practice. W: K. Hroub (red.). Political Islam. Context versus Ideology (37–60). London: Soas Middle East Issues & London Middle East Institute.
• Mez, A. (1981). Renesans islamu. Warszawa: PIW.
• Mikhail, H. (1995). Politics and Revelation. Māwardī and After. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Peters, R. (2005). Crime and Punishment in Islamic Law. Theory and Practice from the Sixteenth to the Twenty-first Century. New York: Cambridge University Press.
• Rahman, H. (2021). From Farabi to Ibn Khaldun: The Perception of State in the Early Muslim Intellectual’s Writings. Liberal Düşünce Dergisi, 26(103), ss. 237–258.
• Tumanian, T.G. (2020). On the Theoretical Legacy of Abū ‘l-Ḥasan al-Māwardī. Vestnik of Saint Petersburg University. Philosophy and Conflict Studies, 36(3), ss. 572–581.
• Watt, W.M. (2007). Islamic Political Thought. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Wejkszner, A. (2016). Państwo Islamskie. Narodziny nowego kalifatu. Warszawa: Difin.

Identifiers

DOI

10.15804/npw20244110

Biblioteka Nauki

40217771