Charakter członkostwa w samorządach zawodowych w świetle artykułu 17 ustęp 1 Konstytucji RP

• Authors: Joanna Smarż

Title variants

EN

The Nature of Membership in the Professional Self-Governments in the Scope of Article 17 section 1 of the Constitution of the Republic of Poland

Abstracts

PL

Charakter obowiązkowego członkostwa w samorządach zawodowych zrzeszających osoby wykonujące zawód zaufania publicznego jest faktem, który próbuje się co jakiś czas kwestionować. Przeciwnikom obligatoryjnego członkostwa trudno jednak wskazać argumenty przemawiające za dobrowolnym członkostwem. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, podstawowym zdaniem samorządów jest sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu przez swoich członków, co czynią w imieniu państwa, w interesie publicznym. Zatem, aby móc w pełni wykonywać ten nadzór samorządy muszą być wyposażone w uprawnienia władcze w stosunku do wszystkich osób wykonujących określony zawód na równych zasadach. Celem artykułu jest uzasadnienie obligatoryjnego członkostwa w samorządzie zawodowym, przy wykorzystaniu metody dogmatyczno-prawnej.

EN

The nature of compulsory membership in professional self-governments associating persons covered by the obligation of public trust is a fact that is questioned from time to time. Opponents of obligatory membership, however, find it difficult to argue for the identification of membership. According to art. 17 sec. 1 of the Constitution of the Republic of Poland, the basic opinion of professional self-governments is to supervise the proper performance of the profession by their members, which they do on behalf of the state, in the public interest. Therefore, in order to be able to fully perform this supervision, professional self-governments should be equipped with an authoritative function in relation to all persons covered by the profession on equal terms. The aim of the article is to justify the obligatory membership in the professional self-government using dogmatic and legal methods.

Keywords

PL

samorząd zawodowy; członkostwo w samorządzie; piecza nad wykonywaniem zawodu; zawód zaufania publicznego

EN

professional self-government; membership in the self-government; supervision over the practice of the profession; profession of public trust

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2023
• Issue: 4(74)
• Pages: 193-205

Dates

published

2023

Contributors

author

Joanna Smarż

• Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. K. Pułaskiego w Radomiu

• https://orcid.org/0000000224508162

References

• Bigo T., Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928.
• Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2012.
• Gulczyńska K., Samorządy a zrzeszenia jako odrębne formy realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego, „Zeszyty Naukowe Prawa Konstytucyjnego” 2017, nr 10.
• Izdebski H., Elementy teorii państwa [w:] Ekonomia społeczna a rozwój, red. J. Hausner, Kraków 2007.
• Jaroszyński M., Rozważania ideologiczne i programowe na temat samorządu, Warszawa 1936.
• Kalwas A., Głos w dyskusji [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolności wykonywania zawodu, Warszawa 2002.
• Kłusek P., Państwo a samorządy zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa i Administracji” 2015, nr CIII.
• Kmieciak R., Samorząd zawodowy w strukturze administracji państwa [w:] Z badań nad samorządem zawodowym w Polsce, red. R. Kmieciak, Poznań 2010.
• Kochanowski J., Kiedy prawo staje się obowiązkiem, a uprawnienie przymusem, „Gazeta Prawna” z 20 stycznia 2009 r.
• Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Langrod J.S., Zrzeszenia i zgromadzenia [w:] K.W. Kumaniecki, J.S. Langrod, W.Sz. Wachholz, Zarys ustroju, postępowania i prawa administracyjnego w Polsce, Kraków– Warszawa 1939.
• Leoński Z., Z problematyki ustrojowego prawa administracyjnego, „Gospodarka i Administracja Terenowa” 1972, nr 3.
• Młynarska-Sobaczewska A., Zawody zaufania publicznego [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz Encyklopedyczny, red. W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski, Warszawa 2009.
• Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Paryż 1926.
• Pawłowski S., Decentralizacja przez samorządy zawodowe – ewolucja regulacji prawnej po zmianach ustrojowych [w:] Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce, red. B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz, Warszawa-Łódź 2019.
• Pawłowski S., Ustrój i zadania samorządu zawodowego w Polsce, Poznań 2009.
• Pawłowski S., Wolność wyboru i wykonywania zawodu na przykładzie zawodów zaufania publicznego, „Zeszyty Naukowe WSB w Poznaniu” 2003, nr 16.
• Roszkiewicz J., Prawnicze samorządy zawodowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego w sprawach dyscyplinarnych, „Radca prawny” 2021, nr 1(26).
• Sarnecki P., Komentarz do art. 17 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Sarnecki P., Opinia o projekcie ustawy o sprawowaniu pieczy nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego oraz nadzorze nad działalnością samorządów zawodowych – ze szczególnym uwzględnieniem jego konstytucyjności, Krajowa Rada Notarialna 2003.
• Smarż J., Ograniczenia prawa wykonywania zawodu inżyniera. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lutego 2018 r., K 39/15, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 6.
• Smarż J., Relacja pojęć „wolny zawód” i „zawód zaufania publicznego”, o którym mowa w art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, cz. I, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2020, nr 4.
• Smarż J., Relacja pojęć „wolny zawód” i „zawód zaufania publicznego”, o którym mowa w art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, cz. II, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 1.
• Smarż J., Samorząd zawodowy inżynierów budownictwa jako samorząd zawodu zaufania publicznego, Lublin 2013.
• Smarż J., Samorząd zawodowy jako wyraz decentralizacji władzy publicznej, „Samorząd Terytorialny” 2021, nr 1–2.
• Smarż J., Zakres konstytucyjnej pieczy nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 5(69).
• Sołtys B., Finansowanie zadań publicznych samorządów zaufania publicznego - realizacja założenia racjonalnego prawodawcy czy utrzymywanie stanu bezprawności?, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020, nr CXX/1.
• Szydło M., Komentarz do art. 17 [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
• Szydło M., Kompetencje publicznoprawne samorządów zawodowych, „Samorząd Terytorialny” 2002, nr 3.
• Wołpiuk W.J., Samorząd zawodu zaufania publicznego a interes publiczny [w:] Zawody zaufania publicznego a interes publiczny – korporacyjna reglamentacja versus wolności wykonywania zawodu, Warszawa 2002.

Identifiers

DOI

10.15804/ppk.2023.04.14

Biblioteka Nauki

18104994