Zmiany sensu pojęcia „sprawiedliwości społecznej” w perspektywie celów państwa socjalnego

• Authors: Andrzej Stoiński

Title variants

EN

Changes of the meaning of „social justice” concept in the face of the welfare state purposes

Abstracts

PL

Począwszy od lat 40. XIX w. w refleksji o polityce coraz większej wagi nabiera termin sprawiedliwości społecznej. Podstawowa funkcja państwa, jaką jest zaprowadzanie sprawiedliwości, czyni rozumienie tego terminu rzeczą kluczową. W niniejszym tekście głównym przedmiotem zainteresowania jest znaczenie nadawane sprawiedliwości społecznej w perspektywie celów wyznaczanych państwu opiekuńczemu. Z tego względu obiektem badania będą sensy nadawane pojęciu sprawiedliwości społecznej. W tej dziedzinie można wyróżnić przynajmniej dwa nakładające się na siebie aspekty. Pierwszy dotyczy charakteryzowania samej sprawiedliwości. Da się ją bowiem ujmować jako cnotę, normę lub uprawnienie. Drugi aspekt odnosi się do odmiany sprawiedliwości utożsamianej ze sprawiedliwością społeczną. W tym przypadku w grę wchodzą takie jak: sprawiedliwość ogólna (prawna), rozdzielcza, wyrównawcza. Oprócz ujmowania sprawiedliwości społecznej jako identycznej z którymś z powyższych rodzajów sprawiedliwości bywa ona też traktowana jako idea zaprowadzania równości bądź solidarności w środowisku społecznym.

EN

Since the 40’s of the nineteenth century the term “social justice” has played an increasing role in political reflection. The main subject of this paper is a meaning ascribed to the idea of “social justice” in the face of goals of welfare state. From this point of view very important are various senses of the notion. It can be distinguished in this area at least two related aspects. The first refers to characteristic of the justice itself. It can be described as a virtue, norm or right. The second one applies to the particular type of justice identified with social justice. In this respect relevant are: legal, distributive and retributive (or commutative) justice. Aside from that, social justice is also treated as an idea of equality or solidarity in social environment.

Keywords

PL

filozofia polityki; etyka; sprawiedliwość; sprawiedliwość społeczna; państwo opiekuńcze

EN

philosophy of politics; ethics; justice; social justice; welfare state

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Świat Idei i Polityki
• Year: 2016
• Issue: 15
• Pages: 51-65

Dates

published

2016

Contributors

author

Andrzej Stoiński

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Arystoteles , Etyka nikomachejska, Warszawa 1996.
• Arystoteles , Etyka wielka, Warszawa 1996.
• Babeuf F.N., Marechal S., Manifesto of the Equals,
• Barry B. , Theories of Justice, 1, Berkeley 1989.
• Barry B., Why Social Justice Matters, Cambridge 2005.
• Bloom A. , Umysł zamknięty, Poznań 1997.
• Cichomski B., Kozek W., Morawski W., Sprawiedliwość społeczna, Warszawa, 2001.
• Fleischacker S., A Short History of Distributive Justice, London 2004.
• Fleischacker S., On Adam Smith’s „Wealth of Nations”, Princeton 2009.
• Estrada-Hollenbeck M., The Attainment of Justice trough Restoration, Not Litigation. The Subjective Road to Reconciliation, [w:] Reconciliation, Justice, and Coexistence: Theory and Practice, red. Abu-Nimer, Lanham 2001.
• Habermas J. , Kryzys państwa dobrobytu i wyczerpywanie się energii utopijnych, tłum. Moliter, „Collocquia Communia” 1986, nr 4 – 5(27 – 26).
• Hayek F.A. von, Law, Legislation and Liberty, Chicago 1978.
• Hobbes T. , Lewiatan czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. Znamierowski, Warszawa 1954.
• Hont I., Ignatieff M., Needs and justice in the „Wealth of Nations”, [w:] Wealth and Virtue: The Shaping of Political Economy in the Scottish Enlightenment, red. I. Hont, M. Ignatieff , Cambridge 1983.
• Hume D. , Badania dotyczące zasad moralności, Kraków 2005.
• Justice, Conflict and Wellbeing: Multidisciplinary Perspectives, red. H. Bornstein, R.L. Wiener, New York 2014.
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
• Marshall T.H. , Citizenship and Social Class, Cambridge 1950.
• Mau S. , Veghte B. , Introduction: Social Justice, Legitimacy and the Welfare State, [w:] Social Justice, Legitimacy and the Welfare State, red. S. Mau , B. Veghte , Aldershot 2007.
• Novak M. , Three in One: Essays on Democratic Capitalism, 1976 – 2000, red. W. Younkins, Lanham 2001.
• Nozick R., Anarchia, państwo i utopia, tłum. P. Maciejko i M. Szczubiałka, Warszawa 2010.
• O’Boyle E.J. , Personalist Economics, Justice, and the Law, [w:] Law and Economics: Alternative Economic Approaches to Legal and Regulatory Issues, red. M. Oppenheimer, N. Mercuro, New York 2015.
• Oziewicz M.C. , Justice in Young Adult Speculative Fiction: A Cognitive Reading, New York 2015.
• Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 2, Lublin 2001.
• Rau Z., Własność w doktrynie politycznej Johna Locke ’a, [w:] Krytyka prawa, 1, Własność, red. J. Jabłońska-Bonca, Warszawa 2009.
• Rosmini-Serbati A., La Costituzione secondo la giustizia socjale con un’appendice sull’unita d’Italia, Milano1848.
• Shields L.W. , The History and Meaning of the Term Social Justice, Notre Dame 1941.
• Social Insurance and Allied Services. Report by Sir William Beveridg,
• Steinvorth U. , Sprawiedliwość, [w:] Podstawowe pytania, red. E. Martens, H. Schnädelbach, Warszawa 1995.
• Szarfenberg R. , Krytyka i afi rmacja polityki społecznej, Warszawa 2008.
• Szlachta B. , Idea „sprawiedliwości”. Wielość znaczeń, [w:] Sprawiedliwość w kulturze europejskiej, red. W. Kaute, T. Słupik, A. Turoń, Katowice 2011.
• Taparelli d’Azeglio L., Saggio teoretico di diritto naturale appoggiato sul fatto, Palermo 1840.
• The Pioneers of Land Reform, London 1920.
• Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna w skrócie, Warszawa 2002.
• Yadav S., B.R. Ambedkar and the Vision of Social Justice [w:] Socio-economic and Political Vision of Dr. B.R. Ambedkar, red. S.N. Mishra, New Delhi 2010.
• Zawadzka B. , Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, Warszawa 1996.
• Zdybicka Z.J. , Sprawiedliwość a miłosierdzie w chrześcijaństwie, [w:] Sprawiedliwość – idee a rzeczywistość, red. P. Jaroszyński i in, Lublin 2009.
• http://www.fordham.edu/halsall/mod/1942beveridge.html,10.11.2014.
• https://www.marxists.org/history/france/revolution/conspiracy-equals/1796/manifesto.htm, 28.10.2016.

Identifiers

DOI

10.15804/siip201603

Biblioteka Nauki

2195284