Między chaosem a porządkiem – retoryczne zmagania z wybuchem I wojny światowej na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”

• Authors: Gabryś-Sławińska Monika
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Analiza tekstów opublikowanych w latach 1913-1914 (przed wybuchem I wojny światowej) w „Tygodniku Ilustrowanym” wskazuje, iż wydawane w Warszawie pismo koncentrowało swoją uwagę przed wszystkim na zachowaniu rozwagi i dystansu. Redakcja, uspokajając czytelników, proponowała spojrzenie na europejski konflikt w kategoriach przywrócenia równowagi ekonomicznej. Wybuch wojny zmusił pismo do modyfikacji strategii komunikacyjnej – materiały składające się na pierwszy wojenny numer periodyku oscylują między strachem i fermentem (w doniesieniach o działaniach zbrojnych) a spokojem i pewnością (w opisie nowego porządku). Retoryczne napięcie obecne w materiałach numeru specjalnego oddaje przełomowość opisywanej rzeczywistości, a jednocześnie świadczy o podjętej przez redakcję próbie utrzymania realizowanej w periodyku strategii informacyjnej, o dążeniu do uprzywilejowania dyskursu porządku.

Keywords

PL

„Tygodnik Ilustrowany”; I wojna światowa; publicystyka; Zdzisław Dębicki; retoryka

• Publisher: Polskie Towarzystwo Retoryczne
• Journal: Res Rhetorica
• Year: 2015
• Volume: 2
• Issue: 2
• Pages: 25-51

Dates

published

2015

Contributors

author

Gabryś-Sławińska Monika

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Bałabuch, Henryk. 2001. Nie tylko cenzura. Prasa prowincjonalna Królestwa Polskiego w rosyjskim systemie prasowym w latach 1865-1915. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Brykalska, Maria. 1996. „Tygodnik Ilustrowany”. W Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Alina Brodzka et al, 1135-1139. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Czubiński, Antoni. 2003. Historia powszechna XX wieku, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Fleckenstein, Kristie S. 2010. Vision, Rhetoric, and Social Action in the Composition Classroom, Illinois: Southern Illinois University Press.
• Florczak, Jacek. 2002. „Środki perswazji i argumentacji w płaszczyźnie inferencji językowych na przykładzie spotów informacyjnych o Unii Europejskiej”. Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique LVIII: 37-63.
• Gabryś-Sławińska, Monika. 2012. „Wielka Wojna na łamach warszawskiego «Tygodnika Ilustrowanego» – w pierwszym roku działań militarnych (1914-1915)”. Res Historica 34: 47-64.
• Gabryś-Sławińska, Monika. 2015. Konflikty zbrojne na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1904-1918, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Gabryś-Sławińska, Monika. Między Bukaresztem a Sarajewem - „Tygodnika Ilustrowanego” prognozy wojenne (sierpień 1913-lipiec 1914). Warszawa: Wydawnictwo UKSW [w druku].
• Gajkowska, Cecylia. 1994. „Tygodnik Ilustrowany”. W Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa, 965-966. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kmiecik, Zenon. 1976. „Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865-1904”. W Prasa polska 1864-1918, red. Jerzy Łojek, 11-57. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Korolko, Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Lewiński, Piotr H. 2012. Neosofistyka. Argumentacja retoryczna w komunikacji potocznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Lipiński, Wacław. 1986. Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905-1918. Warszawa: Volumen.
• Nowak, Paweł. 2008. „Retoryka a propaganda polityczna”. W Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, 207-226. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Piekot, Tomasz. 2006. Dyskurs polskich wiadomości prasowych. Kraków: Universitas.
• Piloci, [w:] http://zbyhu.republika.pl/main/ludzie/piloci/garros [data aktualizacji: 25.02.2015].
• Rysiewicz, Adam. 1984. „Sonet jako gatunek retoryczny: Kochanowski, Szarzyński – pierwsze manifestacje”. W Retoryka a literatura, red. Barbara Otwinowska, 121-135. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Sobczak, Barbara. 2009. „Retoryka a niejęzykowe środki komunikacji”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 15: 57-76.
• Stępnik, Krzysztof. 1995. Legenda Legionów. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Stępnik, Krzysztof. 2013. „«Kinetyka». Rysunek i fotografi a prasowa sprzed stulecia (Kod Monte Carlo)”. W Komunikacja wizualna w prasie i w mediach elektronicznych, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński et al., 15-34. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• Strzelecki, Jan. 1970. „Wstęp”, W Jaurès, Jean. 1970. Wybór pism, 8-64. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Szymków-Sudziarska, Aleksandra. 2012. „Za kulisami sceny politycznej: analiza komunikatów przedwyborczych z perspektywy psychologicznej”. W: Instrukcja obsługi tekstów. Metody retoryki, red. Jacek Wasilewski, Anna Nita, 31-50. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wasilewski, Jacek. 2006. Retoryka dominacji. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Wolny-Zmorzyński, Kazimierz. 2007. Fotografi czne gatunki dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• „Armia austriacka”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: IV.
• „Armia niemiecka na granicy rosyjskiej”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
• „Automatyczne celowanie z karabinu”. 1913. Złoty Róg 31: 15.
• „Epizody z wojny przyszłości”. 1909. Tygodnik Ilustrowany 26: 520.
• „Flota angielska”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: VI.
• „J. Jaurès”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: V.
• „Karabiny w wojnie obecnej”. 1904. Tygodnik Ilustrowany 27: 537.
• „Nowoczesne pociski”.1905. Ziarno 21:407.
• „Od redakcji”. 1859. Tygodnik Ilustrowany 1: 1.
• „Od Redakcji”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: V.
• „Piekło wojny”. 1904. Prawda 42: 499.
• „Po zamachu w Sarajewie”. 1914. Ziemia Lubelska 181: 5.
• „Sir Edward Grey”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: VI.
• „Straty w wojnach nowoczesnych”. 1913. Ziarno 44: 862.
• „W przededniu wojny”. 1909. Tygodnik Ilustrowany 10: 192.
• „Walka na morzu”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
• „Wojna austriacko-serbska”. 1914. Świat 31: 8.
• „Z nastrojów w Niemczech”. 1914. Słowo Polskie 427: 2.
• „Z pola wojny”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 31: 611.
• „Z tragedii sarajewskiej”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 28: 550-551.
• Aramis. 1913. „Europa bez… Francji”. Tygodnik Ilustrowany 49: 908.
• Dębicki, Zdzisław. 1914. „Wojna!”. Tygodnik Ilustrowany 32: II.
• Dz. 1912. „Fantazje ofi cera japońskiego”. Tygodnik Ilustrowany 30: 624-626.
• H. 1907. „Przyszła wojna”. Ziarno 30: 16-17.
• J. K. 1904. „Przyszłość narodów”. Tygodnik Ilustrowany 24: 474-476.
• J. K. 1904. „Telegraf bez drutu na wojnie”. Tygodnik Ilustrowany 19: 375-376.
• Jaurès, Jean. 1970. „Konieczna zimna krew”, W: Jaurès, Jean. 1970. Wybór pism, 996-998. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Koperski, J. 1913. „Delegacje”. Tygodnik Ilustrowany 49: 967.
• Kozicki, S. 1913. „W poszukiwaniu mocy narodowej”. Tygodnik Ilustrowany 39: 765.
• Lech. 1914. „Komentarz polityczny”. Ziarno 31: 484.
• Marwicz. 1914. „Finis Germaniae”. Tygodnik Ilustrowany 9: 169.
• Nofok, Stanisław. 1914. „Z życia ulicznego Warszawy”. Tygodnik Ilustrowany 32: IV.
• Perzyński, Włodzimierz. 1914. „Z chwili”. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
• T. I. 1914. „Przedwiośnie”. Tygodnik Ilustrowany 11: 205.
• T. I. 1914. „Wojna w Meksyku”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 18: 350.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.17380/rr2015.2.3