Linguistic politeness in Polish social media – an overview of the problem

• Authors: Danuta Kępa-Figura

Title variants

PL

Grzeczność językowa w polskich mediach społecznościowych – zarys problemu

Abstracts

PL

Celem artykułu jest sformułowanie zasad grzeczności językowej, obowiązujących w polskich mediach społecznościowych (dalej MS). By zminimalizować ryzyko błędu badawczego, bezpośredniej analizie poddano przykładową stronę najpopularniejszego w Polsce serwisu społecznościowego Facebook. Przeprowadzone analizy pokazały, że: na kształt grzeczności wpływają m.in. techniczne możliwości medium; akceptowanymi zachowaniami komunikacyjnymi jest mówienie o sobie samym i formułowanie pośrednich aktów mowy; za równorzędne uznawane są komunikaty werbalne i pozawerbalne; najważniejsze kulturowe zasady grzecznościowe to nastawienie na szczerość rozmowy i prześmiewczy stosunek do rzeczywistości; choć przejawy tradycyjnego modelu grzeczności i modelu obowiązującego w MS różnią się, to oba modele opierają się na tym samym skrypcie komunikacyjnym – dostosowaniu się do oczekiwań odbiorcy.

EN

The main objective of this article is to formulate the principles of linguistic politeness that are operative in Polish social media (SM). The analysis focuses on the most popular SM in Poland – Facebook. The research has shown that the form of linguistic politeness operative in SM depends on: technical functionality; talking about oneself and using indirect speech acts is a commonly accepted behaviour in SM; verbal and non-verbal messages are considered equivalent acts of linguistic politeness; the most important cultural principles underlying linguistic politeness in SM are an orientation towards sincerity of conversation and a ridiculing attitude towards reality. Although the manifestations of the traditional and the social media model of linguistic politeness differ, both use the same communication script: conforming to the expectations of the recipient.

Keywords

EN

linguistic politeness; social media; Facebook

PL

grzeczność językowa; media społecznościowe; Facebook

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2021
• Volume: 35
• Pages: 171-193

Dates

published

2021

Contributors

author

Danuta Kępa-Figura

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000187536980

References

• Anusiewicz, J., and M. Marcjanik, red. 1992. Język a Kultura [Language and Culture], vol. 6: Polska etykieta językowa [Polish Language Etiquette]. Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Budzik, M. 2009. “Uwagi o kulturze komunikacyjnej w Internecie” [“Remarks on Communication Culture on the Internet”]. In Norma a komunikacja [Norm and Communication], red. M. Steciąg and M. Bugajski. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut-Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 227–238.
• Dąbrowska, M. 2006. “(Nie)grzeczność w mediach elektronicznych” [“(Im)politeness in Electronic Media”]. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXII: 117–127.
• Duskaeva, L.R. 2018. “Rečevoj ètiket v massmedia” [“Language Etiquette in Massmedia”]. In Medialingvi- stika v terminah i ponâtiâh: Slovarʹlspravočnik [Media Linguistics in Terms and Concepts: A Glossary], ed. L.R. Duskaeva. Moscow: Flinta, 235-238.
• Gajda, S. 2010. “Nowe media w perspektywie lingwistycznej” [“New Media Observed from a Linguistic Perspective”]. In Styl - dyskurs – media [Style – Discourse – Media], red. B. Bogołębska and M. Wor- sowicz. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 25–31.
• Grice, P. 1980. “Logika a konwersacja” [“Logic and Conversation”]. In Język w świetle nauki [Language in the Light of Science], red. B. Stanosz. Warszawa: Czytelnik, 91–114.
• Grybosiowa, A. 1998. “Przyczyny zmian w polskim systemie adresatywnym” [“Causes of Change in the Polish Forms of Address”]. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica 37 (Język w mieście. Pro- blemy kultury i poprawności [Language in City Spaces: Issues in Culture and Correctness]): 57–61.
• Grybosiowa, A. 2002. “Nowe sytuacje – nowe zachowania grzecznościowe” [“New Situations – New Behvaioural Forms of Politeness”]. Poradnik Językowy 2: 3–8.
• Grybosiowa, A. 2006. “Destrukcja tradycyjnego, polskiego modelu grzeczności. Nowe formuły globalne” [“Destruction of the Traditional, Polish Model of Politeness. New Global Formulations”]. In Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury [Language Change and Contemporary Cultural Change], red. K. Ożóg and E. Oronowicz-Kida. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 31–37.
• Grzenia, J. 2006. “Zasady komunikacji internetowej” [“Principles of Internet Communication”]. In Polszczyzna na co dzień
• [Everyday Polish], red. M. Bańko. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 311–345. Grzenia, J. 2008. Komunikacja językowa w Internecie [Langauge Communication on the Internet]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kaplan, A.M., and M. Haenlein. 2010. “Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media”. Business Horizons 53 (1): 59–68.
• Karwatowska, M. and B. Jarosz. 2016. “Forum internetowe, czyli (cyber)komunikacja o ograniczonym zasięgu społecznym” [“The Internet Forum: (Cyber)communication of a Limited Scope of Social Impact”]. In Język w internecie. Antologia [Language on the Internet: Anthology], red. M. Kita and I. Loewe. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 230–242.
• Kępa-Figura, D. 2009. “Gry językowe we współczesnej komunikacji medialnej – semantyczna i pragma- tyczna analiza języka mediów” [“Language Games in Contemporary Media Communication”]. Prace Językoznawcze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 11: 95–113.
• Kępa-Figura, D. 2011. “Wnioskowanie ukierunkowane kontekstem pragmatycznym w komunikacji medialnej” [“Pragmatic Reasoning in Media Communication”]. In Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji III. Kontekst a komunikacja [New Phenomena in Language, Text and Communication III: Context and Communication], red. I. Matusiak-Kempa, S. Przybyszewski. Olsztyn: Wydawnictwo Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, 279–291.
• Kita, M. 2005. Językowe rytuały grzecznościowe [Politeness Rituals in Language]. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach.
• Koszembar-Wiklik, M. 2015. “Media społecznościowe w zarządzaniu komunikacją uczelni ze studentami” [“Social Media in Managing University’s Communicaiton with the Students”]. Kultura – Media – Teo- logia 21: 9–22.
• Leech, G.N. 1983. Principles of Pragmatics. London–New York: Longman.
• Levinson, P. 2010. Nowe media [New Media]. transl. M. Zawadzka. Kraków: Wydawnictwo WAM. Marcjanik, M. 1990. “Normy regulujące językowe zachowania grzecznościowe” [“Norms Regulating Language Politeness Behaviour”]. Przegląd Humanistyczny 7: 77–82.
• Marcjanik, M. 1993a. “Etykieta językowa” [Language etiquette]. In Współczesny język polski [The contemporary Polish language], (ed.) J. Bartmiński. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 271–281.
• Marcjanik, M. 1993b. “Granice polskiej grzeczności językowej” [“Limits of Polish Language Etiquette”]. Poradnik Językowy 7: 375–383.
• Marcjanik, M., ed. 2001a. W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety językowej [About Politeness: Selected Works on Polish Langauge Etiquette]. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świę- tokrzyskiej.
• Marcjanik, M. 2001b. “Zmiany w etykiecie językowej ostatnich lat XX wieku” [“Changes in Linguistic Etiquette in the Last Years of the 20th Century”]. In Zmiany w publicznych zwyczajach językowych [Changes in Public Language Habits], red. J. Bralczyk and K. Mosiołek-Kłosinska. Warszawa: Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN, 79–84.
• Marcjanik, M. 2007. Grzeczność w komunikacji językowej [Politeness in Language Communication]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Marcjanik, M. 2008. “Wielkie zmiany przyjdą jutro. O przemianach w językowych obyczajach grzecznościowych” [“Great Change Will Come Tomorrow. On the Changing Patterns of Politneness in Language”]. Język a kultura 20: 89–98.
• Marcjanik, M. 2015/2016. Wykład wygłoszony na inauguracji roku akademickiego 2015/2016 na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego [2015/2016 Inaugration lecture delivered at the Dept. of Journalism and Political Sciences, University of Warsaw] (March 15, 2019).
• Naruszewicz-Duchlińska, A. 2009. “O internetowych dobrych obyczajach językowych, tzw. netykiecie, na przykładzie grup dyskusyjnych (Usenetu)” [“On Language Etiquette on the Internet: The Case of Netiquette in Discussion Groups (Usenet)”]. In Norma a komunikacja [Norm and Communication], red. M. Steciąg and M. Bugajski. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut-Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 219–226.
• Naruszewicz-Duchlińska, A. 2011. Internetowe grupy dyskusyjne. Analiza językowa i charakterystyka ga- tunku [Internet Discussion Groups. Language Analysis and Genre Specification]. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
• Naruszewicz-Duchlińska, A. 2019. Kultura zachowań językowych w internecie [The Culture of Language Behaviour on the Internet]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Norwa, A. 2014. “Formuły grzecznościowe w korespondencji elektronicznej studentów do pracowników uniwersytetu” [“Forms of Politeness in Electronic Messages of Students to University Staff Members”]. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 10 (3): 11–27.
• Ożóg, K. 1990. Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na materiale języka mówionego mieszkańców Krakowa) [Forms of Politeness in Contemporary Spoken Polish (The Case Study of the Spoken Language of the Citizens of Krakow]. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Ożóg, K. 2001. Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia [The Polish Language at the Turn of the 21st Century. Selected Issues]. Rzeszów: Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne “Fraza”.
• Ożóg, K. 2007. “Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej” [“Remars on Conemporary Polish Langauge Politeness”]. In K. Ożóg, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia [The Polish Language at the Turn of the 21st Century. Selected Issues]. Rzeszów: Stowarzyszenie Literac- ko-Artystyczne “Fraza”, 77–88.
• Podviazkina, A. 2020. “Polilog w mediach społecznościowych – tematyczna struktura tekstu a grzeczność językowa” [“Polylog in Social Media – The Thematic Text Structure and Language Politeness”]. Prace językoznawcze XXII (4): 121–138.
• Sikora, K. 2010. Grzeczność językowa wsi, cz. 1: System adresatywny [Language Politeness in Rural Areas, part. 1: Forms of Address]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Skowronek, B. 2019. “Media społecznościowe – nowe oblicze komunikacji medialnej?” [“Social Media: A New Face of Media Communication?”]. In Komunikacja ponad granicami. Prace dedykowane profesor Małgorzacie Kicie [Communication Over Barriers: Works Dedicated to Professor Małgorzata Kita], red. M. Czempka-Wiewióra, A. Kalisz, and M. Ślawska. Katowice: Wydawnictwo Gnome, 97–105.
• Słownik języka polskiego PWN [Dictionary of Polish by Polish Research Publishing House]. https://sjp.pwn.pl (March 25, 2019).
• Wikipedia (March 28, 2021).
• Wojtak, M. 2007. “O studenckiej ars epistolandi (pokłosie pewnych ćwiczeń z kultury języka)” [“On Students Ars Epistolandi – An Outcome of Classes in Language Culture”]. In Na językoznawczych ścieżkach. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Podrackiemu [Pathways of Language Studies], red. A. Mikołajczuk, and R. Pawelec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 62–67.
• Żurek, A. 2008. “Teorie grzeczności językowej” [“Theories of Langauge Politeness”]. Acta Universitatis Wratislaviensis. Kształcenie Językowe 7 (17): 33–43.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.35.10

Biblioteka Nauki

1969008