Sindaca, sindachessa czy sindaco, czyli dylematy leksykografii włoskiej po wyborach samorządowych w 2016 roku

• Authors: Ramona Mankowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Punktem wyjścia naszych rozważań są przemiany społeczne i kulturowe. Rosnąca rola kobiet na włoskim rynku pracy zdeterminowała również dyskurs lingwistyczny. Kulminacyjnym momentem, do którego pragniemy się odnieść, są wybory samorządowe w 2016 roku, kiedy to w dwóch metropoliach – Rzymie oraz Turynie, burmistrzami zostały kobiety: Virginia Raggi i Chiara Appendino. Pojawiły się wtedy liczne wątpliwości natury językowej. Interlokutorzy zaczęli zastanawiać się, które leksemy nazywające zajmowane przez nie stanowisko są stosowne i powinny być wykorzystywane, a których użycie jest dyskryminacyjne i deprecjonujące. Ramy teoretyczne naszych rozważań są wyznaczone przez informacje leksykograficzne oraz opinie włoskich językoznawców. Praktyczną część stanowią wypowiedzi Raggi i Appendino oraz osób o nich rozmawiających.

EN

Social and cultural transitions are the starting point of our considerations. The growing role of women on the Italian labour market also determined linguistic discourse. The high point we would like to refer to is the municipal election in 2016 when in two metropolises, Rome and Turin, women (Virginia Raggi and Chiara Appendino) became mayors. A lot of doubts of linguistic nature appeared at that time. Interlocutors started to deliberate which forms are appropriate and should be used, and which would be depreciatory and regarded as a sign of discrimination. Theoretical frames of our debate are marked by lexicographical information and Italian linguists' opinions. Raggi’s and Appendino’s statements as well as words of people talking about them represent the practical part of the debate.

Keywords

PL

burmistrz, kobiety w polityce, równouprawnienie językowe, rodzaj żeński

EN

mayor; women in politics; discrimination

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Acta Humana
• Year: 2018
• Volume: 9

Dates

published

2018

online

2019-09-12

Contributors

author

Ramona Mankowska

References

• A Napolitano non piacciono le parole “ministra” e “sindaca” (2016), [online:] https://www.ilpost.it/2016/12/16/napolitano-ministra-sindaca/ [dostęp: 12.09.2018].
• Bogucka Maria (2006), Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa.
• Caputo Dario (2016), Virginia Raggi, la bella e giovane avvocatessa regina dei sondaggi, [online] http://www.farodiroma.it/virginia-raggi-lavvocatessa-regina-dei-sondaggi/ [dostęp: 12.09.2018].
• Chiara Appendino. Chi Sono, [online:] https://www.chiaraappendino.it/biografia/ [dostęp: 12.09.2018].
• Comuniverso: 1088 Comuni retti da donne sindaco, [online:] http://www.comuniverso.it/index.cfm?Le_donne_Sindaco&menu=118 [dostęp: 12.09.2018].
• Cortelazzo Michele A., Pellegrino Federica (2003), Guida alla scrittura istituzionale, Roma.
• Crisafulli Edoardo (2004), Igiene verbale. Il politicamente corretto e la libertà linguistica, Firenze.
• Eduati Laura (2014), Laura Boldrini lancia i mestieri declinati al femminile nei media: “Perché sindaca non va bene e invece infermiera sì?”, [online:] https://www.huffingtonpost.it/2014/07/11/boldrini-lancia-grammatica-genere_n_5577303.html [dostęp:12.09.2018].
• Eduati Laura (2016), Sindaco, sindaca, sindache, il dibattito linguistico travolge il web: “Come dobbiamo chiamare Virginia Raggi e Appendino?”, [online:] https://www.huffingtonpost.it/2016/06/20/sindaco-sindaca-dibattito_n_10566020.html [dostęp: 12.09.2018].
• F. Q. (2016), Sindaco o sindaca? Il dibattito sul lessico dopo l’elezione di Raggi e Appendino. Che la pensano diversamente, [online:] https://www.ilfattoquotidiano.it/2016/06/21/sindaco-o-sindaca-il-dibattito-sul-lessico-dopo-lelezione-di-raggi-e-appendino-che-la-pensano-diversamente/2849016/ [dostęp: 12.09.2018].
• Frati Angela (2009), La presidente dell’Accademia della Crusca. Ancora sul femminile professionale, [online:] http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/presidente-dellaccademia-crusca-ancora-femmi [dostęp: 12.09.2018].
• Gravino Annamaria (2017), Boldrini all’Accademia della Crusca: “sindaca” e “ministra” nel vocabolario, [online:] http://www.secoloditalia.it/2017/12/boldrini-allaccademiadella-crusca-sindaca-e-ministra-nel-vocabolario/ [dostęp: 12.09.2018].
• Il M5s conquista Roma: la Raggi eletta sindaca con il 67%. "Momento storico. Hanno vinto i romani (2016), [online:] https://roma.repubblica.it/cronaca/2016/06/19/news/comunali_a_roma_risultati-142378379/ [dostęp: 24.06.2019].
• Karwatowska Małgorzata, Szpyra-Kozłowska Jolanta (2010), Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin.
• Kwiatkowska Grażyna E. (2014), Społeczne spostrzeganie kobiet aktywnych zawodowo, [w:] O płci, ciele i seksualności w kulturze i historii, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin, s. 87–93.
• Langone Camillo (2016), Raggi dal Papa assieme al figlio. E il padre?, [online:] https:// www.ilfoglio.it/preghiera/2016/07/01/news/raggi-dal-papa-assieme-al-figlio-e-il-padre-97915/ [dostęp: 12.09.2018].
• Laura Boldrini. Chi sono, [online:] http://www.lauraboldrini.it:80/about [dostęp: 12.09.2018].
• Margrita Marco (2016), Chiara Appendino, la finta incendiaria. È «il volto antisistema del sistema», [online:] https://www.tempi.it/chiara-appendino-la-finta-incendiaria-e-il-voltoantisistema-del-sistema/ [dostęp: 12.09.2018].
• Nowowiejski Bogusław (2014), O nazwach uprawiających sport, [w:] O płci, ciele i seksualności w języku i mediach, red. M Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, B. Jarosz, Lublin, s. 147–159.
• Olita Anna (2006), L’uso del genere negli annunci di lavoro: riflessione sull’italiano standard, [w:] Linguaggio e genere. Grammatica e usi, a cura di S. Luraghi e A. Olita, Roma, s. 143–154.
• Panasiuk Jolanta (2014), Płeć mózgu. Neurobiologiczne uwarunkowania zachowań językowych kobiet i mężczyzn, [w:] O płci, ciele i seksualności w języku i mediach, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, B. Jarosz, Lublin, s. 15–38.
• Principali Città Italiane (2014/2018), [online:] http://www.comuni-italiani.it/citta.html [dostęp: 12.09.2018].
• Repubblica e 70 anni di voto alle donne: celebrate le prime 10 sindache d’Italia (2016), [online:] http://www.albengacorsara.it/2016/11/11/repubblica-e-70-anni-di-voto-alledonne-celebrate-le-prime-10-sindache-ditalia/ [dostęp: 12.09.2018].
• Robustelli Cecilia (2013), Infermiera sì, ingegnera no?, [online:] http://www.accademiadellacrusca.it/it/tema-del-mese/infermiera-s-ingegnera [dostęp: 12.09.2018].
• Rossi-Doria Anna (1996), Diventare cittadine: il voto delle donne in Italia, Firenze.
• Sabatini Alma (1987), Il sessismo nella lingua italiana, Roma.
• Siatkowska Ewa (2014), Dylemat „płeć języka czy język płci”, czyli „co było wcześniej: kura czy jajko”?, [w:] O płci, ciele i seksualności w języku i mediach, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, B. Jarosz, Lublin, s. 51–59.
• Sindaca. Virginia Raggi (2017), [online:] http://www.comune.roma.it/web/it/sindaca-virginia-
• raggi.page [dostęp: 12.09.2018].
• Virginia Raggi: «Chiamatemi sindaco». Chiara Appendino: «Io ho scelto sindaca» (2016) [online:] https://www.giornalettismo.com/archives/2124060/virginia-raggi-chiara-appendino-sindaca [dostęp: 12.09.2018].

Identifiers

DOI

10.17951/ah.2018.9.171-184