Uwarunkowania skuteczności procesu wychowania w środowisku szkolnym

• Authors: Danuta Wosik-Kawala
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współcześnie od szkoły oczekuje się, aby była instytucją wychowującą, chroniącą indywidualność jednostki, pomagającą jej w kierowaniu własnym rozwojem i w dążeniu do samorealizacji, przygotowującą do wartościowego uczestnictwa w życiu społecznym. Mimo że wychowanie w szkole dokonuje się każdego dnia przez interakcje z wszystkimi nauczycielami i rówieśnikami, to za efekty procesu wychowawczego odpowiedzialny jest głównie nauczyciel, zwłaszcza wychowawca klasy. Artykuł ma charakter analityczno-przeglądowy. Ukazano teoretyczny kontekst dotyczący podstawowych czynników wpływających na skuteczność procesu wychowania realizowanego w środowisku szkolnym. Wychowanie rozumiane jest tutaj jako proces kształtowania młodego człowieka. Zostało ono określone za pomocą pięciu głównych cech. Autorka zwraca uwagę, iż osoby zajmujące się wychowaniem z racji pełnionej roli zawodowej powinny opierać się na jasno określonych wytycznych, sformułowanych w sposób przejrzysty i czytelny, uwzględniających podstawowe zasady współżycia międzyludzkiego, a nie jedynie na intuicji i własnym doświadczeniu.

EN

Nowadays, the school is expected to be an educational institution that protects the individual’s individuality, helping her to manage her own development and strive for self-realization, preparing her for valuable participation in social life. Although education in school is done every day, through interaction with all teachers and peers, the teacher, especially the class teacher, is responsible for the effects of the educational process. This is an analytical-demonstrative article and it shows the theoretical context concerning the basic factors affecting the effectiveness of the education process carried out in the school environment. Education is understood here as the process of shaping a young person and is defined by its five main features. The author points out that people involved in education due to their professional role should base their approach on clearly defined guidelines, formulated in a transparent and legible manner, taking into account the basic principles of interpersonal relationships, and not only on intuition and own experience.

Keywords

PL

szkoła; wychowanie; nauczyciel; uczeń

EN

school; education; teacher; student

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2018
• Volume: 31
• Issue: 3

Dates

published

2018

online

2019-02-26

Contributors

author

Danuta Wosik-Kawala

References

• Gardner H. (2009), Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa: Laurum.
• Gaś Z. (2001), Doskonalący się nauczyciel, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Janowska J. (1993), Samoaktualizacja w teorii i praktyce kształcenia nauczycieli, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kacprzak L. (2006), Pedeutologiczne rozważania o nauczycielu, Piła: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica.
• Kirenko J. (2002), Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością, Ryki: WSUPiZ.
• Kirenko J., Sarzyńska E. (2010), Bezrobocie, niepełnosprawność, potrzeby, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kozielecki J. (2000), Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Łobocki M. (1985), Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wychowania, Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Łobocki M. (1998), Czynniki warunkujące skuteczność pracy wychowawczej, [w:] M. Łobocki (red.), Praca wychowawcza z dziećmi i młodzieżą, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Łobocki M. (1999), ABC wychowania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Łobocki M. (2006), Teoria wychowania w zarysie, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Łobocki M. (2007), W trosce o wychowanie w szkole, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Maslow A. (2006), Motywacja i osobowość, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Obuchowski K. (1995), Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, Bydgoszcz: Zysk i S-ka.
• Okoń W. (2001), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Potempska E., Sobieska-Szostakiewicz G. (2003), Rozwój empatii i kompetencji społecznych, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
• Putkiewicz E. (1990), Proces komunikowania się na lekcji, Warszawa: WSiP.
• Radochoński M. (2009), Psychopatologia życia emocjonalnego dzieci i młodzieży. Wybrane zagadnienia, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Reykowski J. (1970), Natura ludzka a potrzeby, „Etyka”, nr 6.
• Szewczuk W. (1998), Encyklopedia psychologii, Warszawa: Fundacja Innowacja.
• Wojciechowska-Charlak B. (1997), Podmiotowość w wychowaniu, [w:] T.E. Dąbrowska, B. Wojciechowska-Charlak, Między praktyką a teorią wychowania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wosik-Kawala D. (2007), Korygowanie samooceny uczniów gimnazjum, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wosik-Kawala D. (2008), Rola samooceny w zapobieganiu patologiom życia społecznego – kontekst psychopedagogicznego przygotowania studentów, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 27.
• Wosik-Kawala D. (2013), Rozwijanie kompetencji emocjonalnych uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wosik-Kawala D., Grabowiec A. (2013), Techniki projekcyjne w pracy pedagoga, [w:] V. Korim, R. Uździcki (red.), Szkoła w perspektywie jej realnych przeobrażeń. Zarządzanie – kompetencje – kreatywność, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Wosik-Kawala D., Lewandowska-Kidoń T. (2003), Wartości uznawane przez wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych, [w:] B. Wojciechowska-Charlak (red.), Praca opiekuńczo-wychowawcza, Kielce: Wszechnica Świętokrzyska.
• Wosik-Kawala D., Zubrzycka-Maciąg T. (2009), Motywowanie uczniów do nauki – wskazówki dla nauczyciela, „Studium Vilnense A.”, t. 6.
• Zubrzycka-Maciąg T., Wosik-Kawala D. (2015), Wychowanie w szkole. Wskazówki dla nauczycieli, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2018.31.3.9-21