Mowa nienawiści źródłem przemocy i agresji

• Authors: Ryszard Bera
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W podręczniku opracowanym przez Fundację Batorego w ramach programu „Obywatele dla demokracji” we wstępie stwierdzono, że mowa nienawiści jest formą przemocy i przestępstwem. Każdy w związku z tym ma prawo do ochrony przed mową nienawiści oraz obowiązek reagować na mowę nienawiści. Należy podkreślić, że nienawiść ma niszczycielskie skutki, a wszystko zaczyna się od słów pogardy, agresji werbalnej, dehumanizacji potencjalnej ofiary, odmawiania jej prawa do życia we wspólnej przestrzeni społecznej. Problematyce tej został poświęcony niniejszy tekst, który ma charakter przeglądowy. Przedstawiono w nim teoretyczne i prawne aspekty odnoszące się do mowy nienawiści oraz przywołano wybrane wyniki badań ukazujące skalę tego zjawiska i jego wpływ na przemoc i agresję w życiu społecznym.

EN

The introduction to the textbook prepared by the Batory Foundation within the program “Citizens for democracy” states that hate speech is a form of violence and crime. Everyone, therefore, has the right to protection against hate speech and the obligation to react to hate speech. It ought to be emphasized that hatred has devastating effects and everything starts with words of contempt, verbal aggression, dehumanization of a potential victim, denying this person a right to live in a common social space. This review article was devoted to this issue. It presents theoretical and legal aspects related to hate speech and selected results of studies, showing the scale of this phenomenon and its impact on violence and aggression in social life.

Keywords

PL

mowa nienawiści; nietolerancja; przemoc; agresja

EN

hate speech; intolerance; violence; aggression

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2019
• Volume: 32
• Issue: 3

Dates

published

2019

online

2019-12-20

Contributors

author

Ryszard Bera

References

• Bilewicz, M., Marchlewska, M., Soral, W., Wiśniewski, M.W. (2014). Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Bocheńska-Brandt, A. (2018). Dystans społeczny emigrantów polskich wobec Obcych w nowym środowisku społeczno-kulturowym. Lublin: UMCS (niepublikowana rozprawa doktorska).
• Bulandra, A., Kościółek, J., Zimoch, M. (2015). Mowa nienawiści w przestrzeni publicznej. Raport z badań pracy w 2014 roku. Kraków: Stowarzyszenie Interkulturalnipl. Fundacja Dialog-Pheniben.
• Bychawska-Siniarska, D., Głowacka, D. (red.). (2013). Mowa nienawiści w Internecie. Jak z nią walczyć? Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
• Felisiak, M. (2007). Społeczna percepcja przemocy werbalnej i mowy nienawiści. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.
• Kowalski, S., Tulli, M. (2003). Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści. Warszawa: W.A.B.
• Lewicka-Zelent, A., Skrabacz, A., Karłyk-Ćwik, A., Lasota, A., Trojanowska, E. (2019 [w druku]). Zjawiska patologiczne w życiu społecznym w ocenie badanej młodzieży. W: R. Bera, S.M. Kwiatkowski (red.), Młodzież wobec współczesnych zagrożeń w życiu społecznym. Warszawa: APS.
• Łodziński, S. (2003). Problemy dyskryminacji osób należących do mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Raport nr 219. Warszawa: Wydział Analiz Ekonomicznych i Społecznych Kancelarii Sejmu, Biuro Studiów i Ekspertyz.
• Nijakowski, L.M. (2008). Mowa nienawiści w świetle teorii dyskursu. W: A. Horolests (red.), Analiza dyskursu w socjologii i dla socjologii (s. 113–133). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Recommendation No. R(97)20 of the Committee of Ministers to Member States on “hate speech” adopted on 30 October 1997.
• Szul-Szywała, A. (2007). Przestępstwa z nienawiści w polskim prawie. W: A. Lipowska-Teutsch, E. Ryłko (red.), Przemoc motywowana uprzedzeniami. Przestępstwa z nienawiści (s. 13–21). Warszawa: Towarzystwo Interwencji Kryzysowej.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
• Wiśniewski, M., Hansen, K., Bilewicz, M., Soral, W., Świderska, A., Bulska, S. (2017). Mowa nienawiści, mowa pogardy. Raport z badania przemocy werbalnej wobec grup mniejszościowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2019.32.3.59-66