Białoruś w zwierciadle rosyjskiego społeczeństwa

• Authors: Katarzyna Kosowska , Małgorzata Abassy

Abstracts

EN

Broadening knowledge of Belarus as an object of interest for the Russian society is the purpose of this paper. The Russians as a group agent is, similarly to the Belarussian society, a potential contributing factor of the socio-political changes in the post-Soviet area. Three interdependent aspects were the object of studies: a socio-cultural one, including the phenomenon of the homo sovieticus who supports Putin’s regime intentionally or non-voluntarily; economic one, including the fact that the Russians’ welfare depends directly on how much investments in Lukashenka’s regime is made, and the aspect of the countrymilitarization, including the readiness of the Russian society to protest against new interventions and the costs of wars. Statistical data on social and economic indicators were utilized as primary sources. The methodological approach consisted of quantitative estimation of economic indicators and qualitative analyses of sociological surveys content with the application of keywords frequency factor and contexts analyses. The conclusions are that weakening Putin is the decisive factor that can support the Belarussian society in its struggle for changing the political regime of their state. And the Russian society has a significant role to play.

PL

Celem artykułu jest poszerzenie wiedzy o B iałorusi jako przedmiocie zainteresowania rosyjskiego społeczeństwa. Jako pomiot zbiorowy społeczeństwo rosyjskie jest, podobnie jak społeczeństwo białoruskie, potencjalnym czynnikiem sprawczym zmian społeczno-politycznych na byłym obszarze postradzieckim. Celem analizy są trzy współzależne aspekty: kulturowo-społeczny zawierający konkluzje na temat mentalności homo sovieticus, popierającego reżym w sposób bierny bądź czynny; aspekt gospodarczy pokazujący, że poziom dobrobytu Rosjan bezpośrednio zależy od inwestycji Putina w reżym Łukaszenki oraz problem militaryzacji państwa i kosztów ponoszonych wojen w perspektywie gotowości społeczeństwa do protestów przeciwko kolejnym interwencjom zbrojnym. Materiał badawczy stanowią dane statystyczne socjologiczne i ekonomiczne. Zastosowane metody badawcze to metoda jakościowa oceny wskaźników ekonomicznych oraz metoda jakościowa analizy treści ankiet przez kluczowe słowa i ich kontekst. Wnioski wskazują, że osłabienie Putina jest kluczowym czynnikiem mogącym przechylić szalę na stronę białoruskiego społeczeństwa i jego wysiłków, by zmienić nie tyle prezydenta, ile charakter państwa. I rosyjskie społeczeństwo ma tutaj do odegrania kluczową rolę.

Keywords

EN

Belarus; Putin; society; war; homo sovieticus

PL

Białoruś; Putin; społeczeństwo; wojny; homo sovieticus

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 1
• Pages: 75-86

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Kosowska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Wydział Studiów Politycznych i Międzynarodowych. Instytut Rosji i Europy Wschodniej

author

Małgorzata Abassy

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Wydział Studiów Politycznych i Międzynarodowych. Instytut Rosji i Europy Wschodniej

References

• Aganbegjan, A. 2020. Novoj Rossii 30 let. Dostizhenija i upushhenija (social'no-jekonomicheskij analiz), „Vestnik obshhestvennogo mnenija”, nr 3–4 (131).
• Alekskej Naval'nyj: otnoshenie i otravlenie, Levada-Centr, 2.10.2020, https://www.levada.ru/2020/10/02/aleksej-navalnyj-otnoshenie-i-otravlenie/ (dostęp: 11.05.2021).
• Balans dostizhenij i neudach Putina, Levada-Centr, 8.04.2021, https://www.levada.ru/2021/04/08/balans-dostizhenij-i-neudach-putina/ (dostęp: 10.05.2021).
• Belarus’ – jeto nashe vchera ili nashe zavtra?, Levada-Centr, 6.10.2020, https://www.levada.ru/2020/10/06/belarus-eto-nashe-vchera-ili-nashe-zavtra/ (dostęp: 11.05.2021).
• Belorusskie rabochie raskryli svoi zarplaty, 18.08.2020, https://www.mk.ru/politics/2020/08/18/belorusskie-rabochie-raskryli-svoi-zarplaty.html (dostęp: 22.03.2021). DOI: https://doi.org/10.1055/a-1474-8470.
• Belorusskoe zerkalo: pochemu sobytija v Minske vyzvali ostruju reakciju v Rossii, Levada-Centr, 7.09.2020, https://www.levada.ru/2020/09/07/belorusskoe-zerkalo-pochemu-sobytiya-v-minske-vyzvali-ostruyu-reaktsiyu-v-rossii/(dostęp: 11.05.2021). DOI: https://doi.org/10.20529/IJME.2020.007.
• Bol’shinstvu Rossijan vse ravno kogo podderzhivajut Naval’nyj i Putin, Levada-Centr, 8.10.2020, https://www.levada.ru/2020/10/08/bolshinstvu-rossiyan-vse-ravno-kogo-podderzhivayut-putin-i-navalnyj/ (dostęp: 11.05.2021).
• Budzisz, M. 2020. Iluzja wolnej Białorusi. Jak walcząc o demokrację można utracić ojczyznę, Wydawnictwo Nowej Konfederacji, Warszawa.
• Dmitriev, M.Je., Nikol’skaja, A.V. 2020. Nazad v budushhee kak izmenilis’ nastorenija Rossijan pod vlijaniem pandemii i jekonomicheskogo spada, „Vestnik obshhestvennogo mnenija”, nr 3–4 (131).
• Dmitriev, M.Je., Nikol’skaja, A.V., Belanovskij, S.A., Cherepanova, E.V. 2019. Osennij perelom v soznanii rossijan: mimoletnyj vsplesk ili novaja tendencija?, „Obshhestvennye nauki i sovremennost'”, nr 2.
• Doverie politikam, odobrenie institutov i polozhenie del v strane, Levada-Centr, 30.04.2021, https://www.levada.ru/2021/04/30/doverie-politikam-odobrenie-institutov-i-polozhenie-del-v-strane/ (dostęp: 10.05.2021).
• Druz'ja i vragi Rossii, Levada-Centr, 16.09.2020, https://www.levada.ru/2020/09/16/23555/ (dostęp: 11.05.2021).
• Dyner, A.M. 2021. Białorusko-rosyjskie rozmowy integracyjne, Komentarz Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Warszawa, https://www.pism.pl/publikacje/Bialoruskorosyjskie_rozmowy_integracyjne (dostęp: 29.04.2021).
• Dyner, A.M., Stan i perspektywy stosunków między USA a Białorusią, Biuletyn Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Warszawa, https://www.pism.pl/publikacje/Stan_i_perspektywy_stosunkow_miedzyUSA _a_Bialorusia (dostęp: 9.05.2021).
• Ezhemesjachnyj monitoring social’no-jekonomicheskogo polozhenija i samochuvstvija naselenija 2015 g. – oktjabr’ 2018 g., Institut social’nogo analiza i prognozirovanija, Rossijskaja akademija narodnogo hozjajstva i gosudarstvennoj sluzhby pri prezidente Rossijskoj Federacii (RAN HiGS ), https://www.ranepa.ru/images/News/2018-11/20-11-2018-monitoring.pdf (dostęp: 5.05.2021).
• GDP growth (annual %), World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/NY .GDP.MKTP.KD.ZG ?locations=RU (dostęp: 11.04.2021).
• Gudkov, L. 2013. Rezhim Lukashenko ne vyderzhit i goda, esli izmenitsja situacija v Moskva, Levada-Centr, Moskva, https://www.levada.ru/2013/06/17/lev-gudkov-rezhim-lukashenko-ne-vyderzhit-i-goda-esli-izmenitsya-situatsiya-v-moskve/ (dostęp: 5.05.2021).
• Human Development Reports, United Nations Development Programme, http://hdr.undp.org/en/content/latest-human-development-index-ranking (dostęp: 11.04.2021).
• Informacija o social’no-jekonomicheskom polozhenii Rossii, janvar’ 2019 goda, Rosstat, https://rosstat.gov.ru/compendium/document/50800 (dostęp: 11.04.2021).
• Jegorow, B. 2002. Rosyjski charakter, [w:] Oblicza Rosji. Szkice z historii kultury rosyjskiej XIX wieku, przeł. B. Żyłko, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
• Kłysiński, K. 2021. Białoruś zastraszona – fiasko obchodów dnia wolności, Analizy Ośrodka Studiów Wschodnich, Warszawa, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2021-03-29/bialorus-zastraszona-fiasko-obchodow-dnia-wolnosci (dostęp: 12.05.2021).
• Kłysiński, K., Żochowski, P. 2016. The End Of The Myth of a Brotherly Belarus? Russian Soft Power in Belarus after 2014: The Background and Its Manifestations, Centre for Eastern Studies, Warszawa, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_58_ang_end_of_myth_net.pdf (dostęp: 20.04.2021).
• Leukavets, A. 2021.Russia’s game in Belarus: 2020 presidential elections as a checkmate for Lukashenka?, „New Perspectives”, nr 29 (1), ss. 90–101. DOI: https://doi.org/10.1177/2336825X20984337.
• Levinson, A., Ta eshhe militarizacija, Levada-Centr, Moskva 2021, 13.04.2021, https://www.levada.ru/2021/04/13/ta-eshhe-militarizatsiya/ (dostęp: 10.05.2021).
• Marin, A. 2020. The Union State of Belarus and Russia. Myths and Realities of Political-Military Integration, Vilnius Institute for Policy Analysis, https://vilniusinstitute.lt/wp-content/uploads/2020/06/Anais-Marin-Union-State-of-Belarus-and-Russia.pdf (dostęp: 20.04.2021).
• McCarthy, J., Titarenko, L., McPhail, C., Rafail, P., Augustyn, B. 2008. Assessing Stability in the Patterns of Selection Bias in Newspaper Coverage of Protest During the Transition from Communism in Belarus, „Mobilization: An International Quarterly”, vol. 13 (2), ss. 127–146. DOI: https://doi.org/10.17813/maiq.13.2.u45461350302663v.
• Medvedev, D. 2018. Rossija-2024: Strategija social’no-jekonomicheskogo razvitija, «Voprosy jekonomiki», http://static.government.ru/media/files/gAveWFrMIiQd5E2AzHw8S497eYqH2o1G.pdf (dostęp: 23.02.2021).
• Nedovol’stvo prezidentom i pravitel'stvom uzhe ne marginal'naja tochka zrenija, Levada-Centr, 19.01.2021, https://www.levada.ru/2021/01/19/nedovolstvo-prezidentom-i-pravitelstvom-uzhe-ne-marginalnaya-tochka-zreniya/ (dostęp: 11.05.2021).
• Neravensto i bednost’, Chislennost’ naselenija s denezhnymi dohodami nizhe velichiny prozhitochnogo minimuma i deficit denezhnogo dohoda, Rosstat, https://rosstat.gov.ru/folder/13723 (dostęp: 11.04.2021).
• Otnoshenija s Belarus’ju, Levada-Centr, 25.06.2009, https://www.levada.ru/2009/06/25/otnosheniya-s-belarusyu/ (dostęp: 11.05.2021).
• Otnoshenie k novomu sroku Vladimira Putina, Levada-Centr, 26.02.2021, https://www.levada.ru/2021/02/26/otnoshenie-k-novomu-sroku-vladimira-putina/ (dostęp: 10.05.2021).
• Pastukhov, V., Unification, Absorption, Swallowing – Evolution of the Idea of the Union State, https://mbknews.appspot.com/sences/evolyuciya-idei-soyuznogo-gosudarstva/ (dostęp: 14.09.2020).
• Putin, Chechnja, Belarus’, Nato, Levada-Centr, 2.02.2000, https://www.levada.ru/2000/02/02/putin-chechnya-belarus-nato/ (dostęp: 11.05.2021).
• Respublika Belarus’ v zerkale sociologii, Informacionno-analiticheskij centr pri Administracii Prezidenta Respubliki Belarus’, Minsk 2018, http://eschool.by/wp-content/uploads/2019/04/011.pdf (dostęp: 12.04.2021).
• Rezervy uzhestochenija trudovyh otnoshenij gosudarstvom faktycheski ischerpany, https://belarusinfocus.info/by/regiyony/rezervy-uzhestocheniya-trudovyh-otnosheniy-gosudarstvom-fakticheski-ischerpany (dostęp: 2.02.2021).
• Rossijane ob otnoshenijah s Belarus’ju, Levada-Centr, 29.01.2007, https://www.levada.ru/2007/01/29/rossiyane-ob-otnosheniyah-s-belarusyu/ (dostęp: 11.05.2021).
• Ukaz Prezidenta Rossijskoj Federacii ot 21 ijulja 2020 g. N 474 O nacional’nyh celjah razvitija Rossijskoj Federacii na period do 2030 goda, http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202007210012 (dostęp: 23.03.2021).
• Unemployment – Russian Federation, World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOT L.ZS ?locations=RU (dostęp: 11.05.2021).
• Wiśniewska, I. 2021. Substytucja importu w Rosji: mało, drogo i gorszej jakości, Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich, Warszawa, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2021-02-03/substytucja-importu-w-rosji-malo-drogo-i-gorszej-jakosci (dostęp: 12.05.2021).
• Velikaja derzhava, Levada-Centr, 28.01.2020, https://www.levada.ru/2020/01/28/velikaya-derzhava/ (dostęp: 11.05.2021).
• Za poslednij god Rossija i Belarus’ otdalilis’ drug ot druga, Levada-Centr, 1.11.2010, https://www.levada.ru/2010/11/01/za-poslednij-god-rossiya-i-belarus-otdalilis-drug-ot-druga/ (dostęp: 11.05.2021).

Identifiers

DOI

10.17951/k.2022.29.1.75-86

Biblioteka Nauki

34565194