Młodzież o karierze – postrzeganie kariery na etapie adolescencji i wczesnej dorosłości

• Authors: Magdalena Piorunek
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Abstract IntroductionResearch and observations highlight the multiplicity of career patterns in the culture of postmodern societies. This phenomenon is inextricably linked to the emergence of a new, opaque social order in which the socio-cultural situation forces the abandonment of the linear narrative of life.Research objectivesThe primary aim of the research was to characterize and describe the perceptions, views, evaluations and attitudes of young people regarding the postmodern career construct. They have been captured at two stages immediately preceding the transition:- from middle school education to high school and technical schools (15-16 year olds,  sample size 179 respondents) and- from higher education to the labour market (age range of respondents 20-30 years, sample size 223 respondents).Research method As part of the diagnostic survey the author's original questionnaire Career in Postmodern Reality has been applied. Only open-ended questions included within have been used, which allowed the respondents to speak freely, and then the answers were analyzed qualitatively. ResultsThe ways of perceiving and defining a career and associations connected with it were presented. Also categories of people who, according to youth at the stage of adolescence and early adulthood, successfully pursue careers, as well as catalysts and inhibitors of careers mentioned in the statements of young people were discussed.ConclusionsA review of the respondents' narratives leads to the following insights, among others. For them, career means the following:the need for achievements and successes, which are defined by others; the pattern of a career related to promotion, prestige and material gratification is most often evoked;the need to make it public, to appear in the media world, in virtual space;popularity and fame as an important component of a desired career;the inability to defer gratification in the professional sphere;perceiving dissonances in career development: on the one hand, valuing activity, creativity as catalysts for success, on the other hand, conformism, using patronage, connections;attributing the responsibility for failures and difficulties in career development to the outside.

PL

Abstrakt WprowadzenieBadania i obserwacje uwidaczniają wielość wzorców karier w kulturze ponowoczesnych społeczeństw. Jest to zjawisko nierozerwalnie związane z  pojawieniem się nowego, nieprzejrzystego ładu społecznego, w którym sytuacja społeczno-kulturowa wymusza rezygnację z liniowej narracji życia.Cele badańZasadniczym celem badań było scharakteryzowanie i deskrypcja wyobrażeń, poglądów, ocen i nastawień młodzieży odnośnie do ponowoczesnego konstruktu kariery. Przy czym są one uchwycone na dwóch etapach bezpośrednio poprzedzających tranzycję:- z edukacji gimnazjalnej do szkół licealnych i techników (15-16 latkowie – wielkość próby – 179 respondentów) oraz- z edukacji wyższej na rynek pracy (przedział wiekowy badanych 20-30 lat – wielkość próby - 223 respondentów).Metoda badańW ramach sondażu diagnostycznego zastosowano autorski kwestionariusz Kariera w ponowoczesnej rzeczywistości. W jego ramach wykorzystano tylko pytania otwarte, umożliwiające swobodne, wypowiedzi badanych, które następnie poddano analizie jakościowej.WynikiZaprezentowano sposoby postrzegania i definiowania kariery, asocjacje z nią związane, kategorie osób, które zdaniem młodych na etapie adolescencji i wczesnej dorosłości pomyślnie realizują karierę zawodową, katalizatory i inhibitory karier zawodowych przywoływane w wypowiedziach młodzieży.WnioskiPrzegląd narracji badanych prowadzi między innymi do następujących spostrzeżeń. Kariera oznacza dla nich:konieczność osiągnięć i sukcesów, które definiowane są przez innych, wzorzec kariery związanej z awansem, prestiżem i gratyfikacjami materialnymi jest najczęściej przywoływany;konieczność jej upublicznienia, zaistnienia w świecie medialnym, w przestrzeni wirtualnej;popularność i sławę jako istotny komponent pożądanej kariery;nieumiejętność odraczania gratyfikacji w sferze zawodowej;dostrzeganie dysonansów w rozwoju kariery: z jednej strony - docenianie aktywności, kreatywności, jako katalizatorów sukcesu, z drugiej zaś –konformizmu, korzystania z protekcji, koneksji;atrybucję odpowiedzialności za porażki i trudności w rozwoju kariery na zewnątrz.

Keywords

EN

career; youth; career patterns

PL

kariera; młodzież; wzorce karier

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2021
• Volume: 40
• Issue: 2

Dates

published

2021

online

2021-07-08

Contributors

author

Magdalena Piorunek

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Studiów Edukacyjnych

References

• Bibliografia
• Babbie E. (2003). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
• Bańka A.(2007). Psychologiczne doradztwo karier. Poznań: PRINT – B
• Baruch Y. (2004). “Transforming careers: from linear to multidirectional career paths. Organizational and individual perspectives”. Career Development International. 9 (1), 58-73; https://doi.org/10.1108/13620430410518147
• Baruch Y. (2006). “Career development in organizations and beyond: Balancing traditional and contemporary viewpoints”. Human Resource Management Review, 16 (2), 125-138; https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2006.03.002
• Bauman Z. (1960). Kariera. Cztery szkice socjologiczna. Warszawa: Iskry
• Bauman Z. (2000). Globalizacja. Warszawa: PIW
• Bauman Z. (2007a). Płynne czasy. Życie w epoce niepewności. Warszawa: Wydawnictwo Sic! s.c.
• Bauman Z.(2007b). Płynne życie. Kraków: Wydawnictwo Literackie
• Beck U.(2002).Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
• Buehler Ch.(1999). Bieg życia ludzkiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
• Cybal-Michalska A. (2016). “Młodzież w relacji do kariery jako „własności” zawodu albo „roli zawodowej” – perspektywa funkcjonalno-strukturalna”. Studia Edukacyjne, 38, 61-70
• Cybal-Michalska A.(2013). Młodzież akademicka a kariera zawodowa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Erikson E.H.(2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka
• Giddens A.(2007). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
• Guichard J., Huteau M. (2005) Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Jacyno M. (2007). Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
• Jakimiuk B. (2019). Wartości Postawy Wybory. Aksjologiczna koncepcja realizacji kariery. Lublin: KUL
• Marody M.(2014). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
• Melosik Z.(2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Piorunek M. (2009). Bieg życia zawodowego człowieka. Kontekst transformacji kulturowych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
• Piorunek M. (2010). “Od stabilizacji do chaosu zawodowego. Scenariusze biografii zawodowych etapu średniej dorosłości”. Studia Edukacyjne, 14, 67-89
• Piorunek M. (2016). “Kariera według młodych, czyli nowy paradygmat kariery na dysonansowym rynku pracy”. Studia Edukacyjne, 38, 83-96
• Piorunek M. (2017). “Career in the narratives of early adolescents”. / “Kariera w narracjach młodzieży na etapie wczesnej adolescencji”. Culture-Society-Education /Kultura-Społeczeństwo-Edukacja 1(11), 37-49/39-52; https://doi.org/10.14746/kse.2017.11.3
• Piorunek M.(2015). “Kariera zawodowa w ponowoczesnej rzeczywistości. Nowy paradygmat i jego edukacyjno-pomocowe implikacje”. W:J. Matejek, K. Białożyt (eds.), Praca w życiu człowieka i jej społeczno-edukacyjne uwarunkowania (pp.15-29) Kraków: Wydawnictwo „skriptum”
• Piorunek M., Kozielska J., Drabik-Podgórna V., Podgórny M. (2020): “Postmodern market scenarios andcareer patterns: Challenges for education”. African Journal of Career Development, 2(1), 1-8
• Sarzyńska-Mazurek E. (2013). Perspektywa przypadkowych zdarzeń w karierach doradców zawodowych. Lublin: Wydawnictwo UMCS
• Savickas, M. L. (2012). “Life Designe: A Paradigme for Career Intervention in the 21st Century”. Journal of Counseling & Development, 90, 13 – 19; https://doi.org/10.1111/j.1556-6676.2012.00002.x
• Savickas, M.L. (2011). Career counseling. Washington: APA.
• Suchar M. (2003). Kariera i rozwój zawodowy. Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr
• Tomaszewska-Lipiec R. (2018). Praca zawodowa – życie osobiste. Dysonans czy synergia?. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2021.40.2.86-106