Actio in rem in Polish Civil Law

• Authors: Dominika Rydlichowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejsze opracowanie traktuje o poszukiwaniu przejawów wywodzącej się ze starożytnego Rzymu instytucji actio in rem w polskim prawie cywilnym. W. Bojarski wskazał, iż actio in rem w prawie rzymskim miała dwa znaczenia – jako skarga w postępowaniu i jako roszczenie w prawie materialnym. W starożytnym Rzymie nie można było za pomocą jednej actio (powództwa, skargi) dochodzić każdego prawa. Actio in rem była instytucją prawa procesowego, powództwem rzeczowym służącym ochronie władztwa nad rzeczami. W polskim procesie cywilnym actio in rem nie występuje jako powództwo (skarga) przeciwko rzeczy, jednakże można znaleźć w prawie rzeczowym materialne instytucje mające cechy actio in rem, czyli roszczenia związane z rzeczą. Główne rozważania dotyczą zastawu, hipoteki oraz roszczeń petytoryjnych i posesoryjnych. Pokrótce omówiono także definicję actio in rem w prawie polskim oraz pojęcie prawa rzeczowego.

EN

This paper deals with search, in Polish civil law, for expressions of an actio in rem institution derived from ancient Rome. W. Bojarski pointed out that the actio in rem in Roman law had two meanings, i.e. a complaint in the proceedings and a claim in the substantive law. In ancient Rome it was not possible to make use of one actio (action, complaint) to assert all rights. Actio in rem was the institution of procedural law, an action against thing, for the protection of property. In Polish civil process actio in rem does not exist as a claim (complaint) against things. However, there are some institutions having the features of actio in rem or claims associated with the thing in Polish property law. The main attention was paid to the pledge/lien, mortgage and property claims. The author briefly discussed the definition of actio in rem under Polish law as well as the concept of property rights.

Keywords

PL

actio in rem; postępowanie wobec rzeczy; hipoteka; zastaw; roszczenia petytoryjne; roszczenie windykacyjne; roszczenie negatoryjne; roszczenia posesoryjne

EN

actio in rem; proceedings against thing; mortgage; pledge; claims; protection of property

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Studia Iuridica Lublinensia
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 4

Dates

published

2016

online

2017-06-05

Contributors

author

Dominika Rydlichowska

References

• Armada-Rudnik P., Prawo hipoteczne po nowelizacji z 26.6.2009 r., „Monitor Prawniczy” 2010, nr 1.
• Drozd E., Numerus clausus praw rzeczowych, [w:] Problemy kodyfikacji prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Z. Radwańskiego, red. S. Sołtysiński, Poznań 1990.
• Dybowski T., Ochrona własności w polskim prawie cywilnym (rei vindicatio – actio negatoria), Warszawa 1969.
• Filipiak T.A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2: Własność i inne prawa rzeczowe, red. A. Kidyba, Wolters Kluwer 2012 (wersja elektroniczna).
• Gniewek E., Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Wolters Kluwer 2001 (wersja elektroniczna).
• Gniewek E., Komentarz do art. 222 Kodeksu cywilnego, Wolters Kluwer 2001 (wersja elektroniczna).
• Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2010.
• Gołaczyński J., [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, C.H. Beck 2012 (wersja elektroniczna).
• Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1989.
• Hieropolitańska I., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz, C.H. Beck 2014 (wersja elektroniczna).
• Ignatowicz J., Prawo rzeczowe, Warszawa 2009.
• Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2004.
• Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, t. 1, C.H. Beck 2013 (wersja elektroniczna).
• Machnikowski P., [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, t. 3, C.H. Beck 2013 (wersja elektroniczna).
• Nowakowski Z.K., Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1969.
• Pisuliński J., [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo rzeczowe, t. 4: Komentarz do wybranych przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece, red. E. Gniewek, C.H. Beck 2012 (wersja elektroniczna).
• Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 1992.
• Skąpski J., Zastaw na rzeczach ruchomych według kodeksu cywilnego, „Studia Cywilistyczne” 1966, t. 8.
• Skowrońska-Bocian E., [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–449(10), red. K. Pietrzykowski, C.H. Beck 2011 (wersja elektroniczna).
• System Prawa Prywatnego. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, t. 3, C.H. Beck 2013 (wersja elektroniczna).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 101).
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2013 r., poz. 707).
• Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (Dz.U. z 2015 r., poz. 915 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz.U. z 2009 r., nr 67, poz. 569).
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. – Kodeks morski (Dz.U. z 2013 r., poz. 758).
• Ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r., nr 131, poz. 1075).
• Zaradkiewicz K., [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–449(10), red. K. Pietrzykowski, C.H. Beck 2011 (wersja elektroniczna).
• Zoll F., Prawo cywilne – prawa zastawnicze według źródeł prawa obowiązującego w Małopolsce i na Ziemi Cieszyńskiej, Kraków 1937.
• Zoll F., Prawo cywilne w zarysie, Warszawa 1921.

Identifiers

DOI

10.17951/sil.2016.25.4.205