Ukraina w poszukiwaniu wolności – od Rewolucji Godności do wyborów parlamentarnych w 2014 roku

• Authors: Wasyl Kłymonczuk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule wstępnej analizie poddano stan demokracji na Ukrainie, relacje pomiędzy władzą a społeczeństwem, zaprezentowano poziom zaufania obywateli do prezydenta, Rady Najwyższej, rządu, sił zbrojnych, milicji, służby bezpieczeństwa, prokuratury, sądów, władz lokalnych, organizacji pozarządowych, związków zawodowych, Kościoła i środków masowego przekazu. Przytoczone dane wskazują na niski poziom zaufania do instytucji państwowych, organów ścigania, sądownictwa oraz pokazują znacznie wyższy poziom zaufania obywateli do instytucji niepaństwowych. Niewystarczający poziom demokracji doprowadził na Ukrainie do wzrostu nastrojów antyrządowych i protestów społecznych. Niezadowolenie społeczne było skierowane przeciwko rosnącym wpływom oligarchów, korupcji na wszystkich poziomach relacji społecznych, presji w stosunku do małych i średnich przedsiębiorstw, niezdecydowaniu władz w zakresie wyboru strategicznego kierunku rozwoju państwa (Unia Europejska, Unia Celna). Publikacja przedstawia przyczyny, które skłoniły obywateli do udziału w protestach na Majdanie. Do najważniejszych należą: brutalne rozpędzenie demonstrantów na Placu Niepodległości, represje, rezygnacja Wiktora Janukowycza z podpisania umowy stowarzyszeniowej z UE, oczekiwania zmiany poziomu życia na Ukrainie. Ważnym czynnikiem okazało się dążenie społeczeństwa na Ukrainie do wymiany władzy. Główne wymagania stawiane przez demonstrantów na Majdanie to dymisja Janukowycza i przedterminowe wybory prezydenckie, podpisanie umowy stowarzyszeniowej z UE, rozwiązanie Rady Najwyższej i rozpisanie przedterminowych wyborów parlamentarnych, a także dymisja rządu. Ponadto wielu uczestników Majdanu opowiedziało się za odpowiedzialnością karną skorumpowanych urzędników, uwolnieniem Julii Tymoszenko i zmianą konstytucji, tzn. za powrotem do reformy konstytucyjnej z 2004 r. ograniczającej uprawnienia prezydenta. W artykule przedstawiono wyniki przedterminowych wyborów prezydenckich i parlamentarnych, których przeprowadzenie na podstawie starego prawa wyborczego istotnie nie zmieniło systemu politycznego, co nie odpowiada interesowi społecznemu. Pomimo zachodzących zmian duża część mieszkańców Ukrainy nie dokonała przewartościowań i ponownie zagłosowała w wyborach na regionalne klany oligarchiczne i rosyjskich lobbystów.

EN

The peculiarities of the state of democracy in present-day Ukraine were analyzed. The article also deals with the issues that are fundamental criteria when evaluating the level and form of democracy in civilized countries and, namely, public confidence in the President of Ukraine, Verkhovna Rada of Ukraine, Government of Ukraine, Armed Forces, Police, Security Service of Ukraine, Prosecutor General’s Office, courts, local authorities, non-governmental organizations, trade unions, church, and mass media. The examples and data that are indicative of low level of confidence in government institutions, security agencies, court system, and much higher level of confidence in non-governmental institutions are provided.

Keywords

PL

wolność polityczna; władza polityczna; wartości polityczne społeczeństwa obywatelskiego; społeczeństwa informacyjnego; demokratycznego systemu politycznego

EN

political freedoms; political power; political values; civil society; information society; democratic political system

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2015
• Volume: 1
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-06-09

Contributors

author

Wasyl Kłymonczuk

References

• Dokumenty i materiały
• Протокол Центральної виборчої комісії про результати виборів Президента України, http://cvk.gov. ua/info/protokol_cvk_25052014.pdf
• Протокол Центральної виборчої комісії про результати виборів народних депутатів України у за¬гальнодержавному багатомандатному виборчому окрузі, http://www.cvk.gov.ua/info/protokol_ bmvo_ndu_26102014.pdf
• Sondaż Ogólnonarodowy Fundacji „Demokratyczne Inicjatywy” i Centrum im. Razumkowa, przeprowa-dzony w dniach od 17 do 22 maja 2013 r., http://dif.org.ua/ua/publications/press-relizy/protestni¬-nastroi-v-uukraini.htm
• Sondaż Ogólnonarodowy Fundacji „Demokratyczne Inicjatywy” i Centrum im. Razumkowa, przeprowadzo¬ny w dniach od 20 do 24 grudnia 2013 r., http://dif.org.ua/ua/publications/press-relizy/protestni¬-nastroi-v-uukraini.htm
• Monografie i artykuły
• Денисенко В., Климончук В., Привалов Ю., Дискурс свободи: утопія та реальність вибору, Львів 2008.
• Золкіна М., Євромайдан: передумови масового протесту, „Громадська думка” 2014, № 1 (21), c. 4.
• Історія однієї Сім’ї…, „Кореспондент” 8.02.2013, № 5.
• Киридон А., Євромайдан/Революція гідності: причини, характер, основні етапи, „Історична пам’ять” 2015, № 33.
• Мацієвський Ю., Ковалко В., Протестний потенціал та політична мобілізація в Україні: чинники вза¬ємодії, Острого 2015, c. 10.
• Паніна Н., Українське суспільство 1994–2005 – соціологічний моніторинг, Київ 2005.
• Семенченко Ф., Політична діяльність: аксіологічний вимір, Київ 2011.
• Arendt H., O rewolucji, Warszawa 2003.
• Avioutskii V., Aksamitne rewolucje, Warszawa 2007.
• Baluk W., Kształtowanie systemu partyjnego Ukrainy w okresie transformacji ustrojowej (1978–2004), Wrocław 2006.
• Baluk W., Ukraina między autorytaryzmem a demokracją, [w:] Państwo–społeczeństwo–religia we współ¬czesnej Europie, red. M. Mróz, T. Dębowski, Toruń 2009.
• Baszkiewicz J., Wolność, równość, własność: rewolucje burżuazyjne, Warszawa 1981.
• Baszkiewicz J. , Państwo, rewolucja, kultura polityczna, Poznań 2009.
• Chodak J., Teorie rewolucji w naukach społecznych, Lublin 2012.
• Chodak J., Strategia i taktyka rewolucyjnego EuroMajdanu, [w:] Czas EuroMajdanu, red. R. Potocki, M. Do¬magała, D. Miłoszewska, Warszawa 2014.
• Kenney P., Rewolucyjny karnawał. Europa Środkowa 1989, Wrocław 2005.
• Sharp G., Od dyktatury do demokracji. Drogi do wolności, Warszawa 2013.
• Transformacja w Polsce i na Ukrainie. Wybrane aspekty, red. A. Antoszewski, A. Kołodij, K. Kowalczyk, Wrocław 2010.

Identifiers

DOI

10.17951/we.2015.1.2.93