The image of “Ruthenians” presented in the nationaldemocratic press between 1918 and 1926

• Authors: Anna Szwed-Walczak

Title variants

PL

Obraz „Rusinów” na łamach prasy narodowo-demokratycznej w latach 1918–1926

Abstracts

PL

Narodowi Demokraci za Romanem Dmowskim popierali inkorporacyjną koncepcję odbudowy państwa polskiego. Z tego powodu ich stosunek do mniejszości słowiańskich był jednoznaczny. Postulowali o ich polonizację, a argumenty za instytucjonalną asymilacją prezentowali na łamach prasy. Celem badań była rekonstrukcja obrazu Rusinów w najpopularniejszych magazynach związanych z Narodową Demokracją. Analiza treści periodyków pozwoliła na wskazanie, że obraz Rusinów ewoluował z postrzegania ich jako ludu potulnego, skłonnego do polonizacji w stronę agresywnych przeciwników politycznych. Obraz Rusinów w prasie endeckiej miał kilka wymiarów: 1) cywilizacyjny, 2) polityczny oraz 3) wizerunkowy. W wymiarze cywilizacyjnym wskazywano, że Rusini są na niższym poziomie rozwoju niż Polacy, stąd asymilacja kulturowa będzie dla nich awansem cywilizacyjnym. W wymiarze politycznym ukazywano Rusinów jako burzycieli porządku publicznego. Oskarżano ich o współpracę z wrogami Polski. Wraz z rozwojem politycznej reprezentacji Rusinów i ich wstąpieniem do Bloku Mniejszości Narodowych wzrastała liczba artykułów ukazujących ich jako separatystów, nawołujących do obalenia granic państwa polskiego.

EN

The National Democrats, following Roman Dmowski, supported the incorporation concept of rebuilding the Polish state. For this reason, their attitude towards the Slavic minorities was unambiguous. They called for their Polonization, and presented arguments for institutional assimilation in the press. The aim of the research was to reconstruct the image of Ruthenians in the most popular magazines related to the National Democracy. The analysis of the content of the periodicals allowed to indicate that the image of the Ruthenians evolved from perceiving them as a docile people, prone to Polonization, to aggressive political opponents. The image of Ruthenians in the national-democratic press had several dimensions: 1) civilization, 2) political, and 3) image-relate on. In the civilization dimension, it was pointed out that Ruthenians are at a lower level of development than Poles, hence cultural assimilation will be a civilization advance for them. In the political dimension, Ruthenians were portrayed as destroyers of public order. They were accused of collaborating with Poland's enemies. Along with the development of the political representation of the Ruthenians and their accession to the National Minority Bloc, the number of articles showing them as separatists, calling for the overthrow of the borders of the Polish state, increased.

Keywords

EN

National Democracy; national-democratic press; Ruthenians; the image of the Ruthenians; Poland in 1918-1926

PL

Narodowa Demokracja; prasa narodowo-demokratyczna; Rusini; obraz Rusinów; Polska w latach 1918-1926

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2022
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 57-74

Dates

published

2022

Contributors

author

Anna Szwed-Walczak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Bułhak W., Dmowski – Rosja a kwestia polska. U źródeł orientacji rosyjskiej obozu narodowego 1886 – 1908, Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa 2000.
• Chałupczak H., Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998.
• Habielski R., Polityczna historia mediów w Polsce w XX wieku, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• Halczak B., Publicystka narodowo-demokratyczna wobec problemów narodowościowych i etnicznych II Rzeczypospolitej, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego, Zielona Góra 2000.
• Hauser P., Jedność w wielości. Problemy narodowościowe Rzeczypospolitej w okresie 1918-1939 i ich następstwa, [in:] Do niepodległości 1918, 1944/45, 1989: wizje – drogi – spełnienie, ed. W. Wrzesiński, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
• H-F. Hsieh, S. E. Shannon, Three Approaches to Qualitative Content Analysis, „Three Approaches to Qualitative Content Analysis” Nov. 1, 2005, https://doi.org/10.1177/1049732305276687.
• Jakubowska U., Oblicze ideowo-polityczne „Gazety Warszawskiej” i „Warszawskiego Dziennika Narodowego” w latach 1918-1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Łódź 1984.
• Jakubowska U., Prasa Narodowej Demokracji w dobie zaborów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Łódź 1988.
• Koziełło T., Oblicze ideowo-polityczne „Przeglądu Wszechpolskiego” 1922-1926, [in:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, ed. E. Maj, A. Dawidowicz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Łagoda M., Dmowski, naród i państwo. Doktryna polityczna „Przeglądu Wszechpolskiego” (1895-1905), Agencja eSeM, Poznań 2002.
• Magocsi P. R., The Shaping of a National Identity. Subcarpathian Rus’ 1848-1948, Harvard University Press, Cambridge MA–London 1978.
• Maguś J., “Słowo Polskie” w latach 1918-1928. Organ prasowy Narodowej Demokracji, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2019.
• Maj E., Dawidowicz A., Wprowadzenie, [in:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, ed. Eadem, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Maj E., Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918-1939, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Maj E., Mniejszości narodowe w myśli politycznej Narodowej Demokracji (1918-1939), [in:] Mniejszości narodowe w polskiej myśli politycznej w XX wieku, ed. J. Jachymek, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1992.
• Maj E., Model endecki organizacji paramilitarnej na przykładzie Stowarzyszenia „Straż Narodowa”, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2002, vol. IX, section K.
• Maj E., Narodowa Demokracja, [in:] Więcej niż niepodległość: polska myśl polityczna 1918-1939, ed. J. Jachymek, W. Paruch, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
• Maj E., Od „biernej masy plemiennej” do komiwojażera Narodowa Demokracja (do 1939 roku), [in:] Między rzeczywistością polityczną a światem iluzji: rozwiązania problemu mniejszości narodowych w polskiej myśli politycznej XX wieku, ed. J. Jachymek, W. Paruch, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
• Michna E., Rola historii w legitymizacji aspiracji narodowych grup pogranicza kulturowego, „Państwo i Społeczeństwo, VIII, 2008.
• Moklak J., Łemkowszczyzna w Drugiej Rzeczypospolitej. Zagadnienia polityczne i wyznaniowe, Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", Kraków 1997.
• Nowak M., Prasa Narodowej Demokracji wobec szkolnictwa ukraińskiego w II Rzeczypospolitej, [in:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, ed. E. Maj, A. Dawidowicz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Orkusza O., Rusini galicyjscy drugiej połowy XIX – początku XX wieku między ukraińskim a wszechruskim wariantem tożsamości narodowej, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace historyczne 144”, z. 2, 2017.
• Paczkowski A., Prasa codzienna Warszawy w latach 1918-1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
• Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918-1939, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980.
• Radomski G., Asymilacja poprzez wychowanie w koncepcjach Narodowej Demokracji 1918-1926, [in:] Wychowanie a polityka. Mity i stereotypy w polskiej myśli społecznej XX wieku, ed. W. Wojdyła, Wydawnictwo UMK, Toruń 2000.
• Radomski G., Narodowa Demokracja wobec problematyki mniejszości narodowych w Drugiej Rzeczypospolitej w latach 1918-1926, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.
• Radomski G., Ruch narodowy w Polsce wobec Ukrainy w XX I XXI wieku, [in:] Między Europą naszych pragnień a Europą naszych możliwości, vol. 2, ed. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Gorzów Wielkopolski 2007.
• Ryba M., Naród a polityka myśl społeczno-polityczna twórców ruchu narodowego w okresie międzywojennym, Lublin, 1999.
• Serczyk W., Historia Ukrainy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2001.
• Sobczak B., Medialne obrazy świata z perspektywy retorycznej (na przykładzie recepcji medialnej śmierci pochówku Czesława Miłosza), „Poznańskie Studia Polonistyczne: Seria Językoznawcza” 2011, t. 18, z. 2.
• Stoczewska B., Ukraina i Ukraińcy w polskiej myśli politycznej. Od końca XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, Oficyna Wydawnicza AFM – Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków 2013.
• Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2007.
• Torzecki R., Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Wydawnictwo Literackiej, Kraków 1989.
• Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893–1939: Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
• Wątor A., Rola lwowskiego dziennika „Słowo Polskie” w tworzeniu partii politycznej w początkach XX wieku, [in:] Prasa Narodowej Demokracji 1886-1939, ed. E. Maj, A. Dawidowicz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Wojdyło W., Reasekuracja interesu narodowego w myśli politycznej Stanisława Grabskiego, [in:] Reasekuracja polskiego interesu narodowego i racji stanu w myśli politycznej III Rzeczypospolitej, ed. A. Wojtas, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1991.
• Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków. Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1939, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1985.
• Sources:
• "Gazeta Warszawska" (1918-1926)
• "Przegląd Wszechpolski" (1922-1926)
• "Słowo Polskie" (1918-1926)

Identifiers

DOI

10.17951/we.2022.8.1.57-74

Biblioteka Nauki

31343664