EN
The article discusses the International Association of Art Critics congress held in 1960 in Poland and the modest Bulgarian participation through Mara Tsoncheva. The Congress theme The international character of contemporary art exposed complex relationships, various disputes and misunderstandings in connection with the concepts realism, humanism, international character and national tradition between representatives of the art scene east and west of the Iron Curtain, but also between socialist countries. The author reveals the differences in the official culture policy in Poland and Bulgaria manifested at the Congress, as well as the significance of the French-Polish art network with its indirect impact on artistic life in communist Bulgaria. The concluding thesis confirms that, although vaguely documented, the Bulgarian reactions to the 1960 AICA congress broaden the context for a deeper understanding of the contemporary Bulgarian dialogue with Western-European art.
PL
W artykule omówiono dyskusje prowadzone podczas zorganizowanego w Polsce w 1960 roku kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi Mary Conczewej, członka skromnej bułgarskiej delegacji, oraz podjęte na nim decyzje. Temat kongresu – międzynarodowy charakter sztuki współczesnej – przyczynił się do ujawnienia różnorodnych rozbieżności pomiędzy przedstawicielami sztuki na Wschodzie i Zachodzie od żelaznej kurtyny, jak również pomiędzy krytykami sztuki pochodzącymi z państw socjalistycznych. Przyczyną sprzeczności okazała się niemożliwość wypracowania wspólnych definicji takich pojęć, jak realizm, humanizm, międzynarodowy charakter i tradycja narodowa. Autor podkreśla różnice w oficjalnej polityce kulturalnej Polski i Bułgarii, ujawnione podczas obrad kongresu, jak i znaczenie francusko-polskich powiązań artystycznych oraz ich pośredniego wpływu na życie artystyczne w komunistycznej Bułgarii. Na podstawie przedstawionych danych można postawić wniosek, że ówczesne reakcje Bułgarii na kongres AICA z 1960 roku, choć są słabo udokumentowane, to niewątpliwie przyczyniły się do głębszego zrozumienia współczesnego bułgarskiego dialogu ze sztuką zachodnioeuropejską.