Wpływ ograniczeń sanitarnych COVID-19 na funkcjonowanie instytucji kultury w Polsce

• Authors: Jarosław Jurkiewicz

Title variants

EN

Impact of the COVID-19 sanitary restrictions on the operation of the cultural institutions in Poland

Abstracts

EN

Preventive measures introduced in 2020 in order to minimize the impact of the COVID-19 pandemic have resulted in constraints put on the cultural sector in many parts of the world. Sanitary restrictions have also negatively affected the condition of the cultural sector in Poland. The purpose of this article is an attempt to determine the impact of the COVID-19 pandemic restrictions on the operation of the cultural sector in Poland between March 2020 and the first half of 2021. The topic is important because of the continuity of the pandemic, the need to adapt the rules of the cultural sector to the changed reality, and the need to build a new relationship with the recipient of the cultural offer. The research question is how the cultural sector has adapted to the conditions changed by the COVID-19. The author focused on the impact of restrictions on the functioning of cultural institutions whose activities are financed from the state budget and local government funds. The article provides an overview of initiatives undertaken at the state and local government level. A method of critical analysis of literature was adopted, using the secondary data of the Central Statistical Office concerning cultural activity in Poland, reports of the government agencies, and popular scientific analyses of the impact of the pandemic on the cultural sector. The results show that most cultural institutions were not prepared to function in the difficult conditions changed by the pandemic. Some of them – not without difficulties – have attempted to reach their audiences with their offer through an online message. The measures taken by the Ministry of Culture, National Heritage and Sports and by the local governments were aimed at guaranteeing the financial security of the institutions. What is needed, however, is a long‑term policy and reformulation of these institutions to make them more effective and responsive to the changes in the environment.

PL

Wprowadzone w I kwartale 2020 roku działania zapobiegawcze, których celem było zminimalizowanie skutków pandemii COVID-19, spowodowały ograniczenia w funkcjonowaniu sektora kultury w wielu rejonach świata. Obostrzenia sanitarne negatywnie wpłynęły również na kondycję sektora kultury w Polsce. Celem artykułu jest próba ustalenia, jaki wpływ na funkcjonowanie sektora kultury w Polsce miały ograniczenia związane z pandemią COVID-19 w okresie od marca 2020 roku do końca pierwszej połowy 2021 roku. Temat ma istotne znaczenie ze względu na wciąż trwającą pandemię, konieczność dostosowania zasad funkcjonowania sektora kultury do zmienionej rzeczywistości, konieczność zbudowania nowych relacji z odbiorcą oferty kulturalnej. Pytanie badawcze brzmi – w jaki sposób sektor kultury przystosował się do warunków zmienionych przez COVID-19? Autor skoncentrował się na wpływie obostrzeń na funkcjonowanie instytucji kultury, których działalność jest finansowana z budżetu państwa oraz z funduszy samorządów lokalnych. W artykule przedstawiono przegląd inicjatyw podjętych na szczeblu rządowym i samorządowym. Realizując przyjęty cel, autor artykułu zastosował metodę krytycznej analizy literatury, wykorzystując dane wtórne Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące działalności kulturalnej w Polsce. Wykorzystał też raporty przygotowane przez instytucje rządowe i analizy popularnonaukowe dotyczące wpływu pandemii na sytuację sektora kultury. Z zaprezentowanych danych wynika, że większość instytucji kultury nie była przygotowana do funkcjonowania w trudnych, zmienionych przez pandemię warunkach. Część z nich – nie bez trudności – podjęła próbę dotarcia z ofertą do odbiorców poprzez przekaz online. Działania podjęte przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz przez samorządy lokalne zmierzały do zagwarantowania bezpieczeństwa finansowego instytucjom. Potrzebna jest jednak długofalowa polityka i zmiana formuły działania tych instytucji, tak by stały się bardziej efektywne i szybciej reagowały na zmiany otoczenia.

Keywords

EN

cultural sector; cultural institutions; COVID-19 pandemic; restrictions on cultural activities; relief efforts

PL

sektor kultury; instytucje kultury; pandemia COVID-19; ograniczenia działalności kulturalnej; działania pomocowe

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Politica Polonica
• Year: 2022
• Volume: 53
• Pages: 89-100

Dates

published

2022

Contributors

author

Jarosław Jurkiewicz

• Biuro Komunikacji Społecznej Politechniki Koszalińskiej

References

• Artyści w pandemii. Prezentacja raportu z badań | webinar (20.03.2021). Pobrane z https://www.instytut-teatralny. pl/2021/03/20/artysci-w-pandemii-prezentacja-raportu-z-badan-webinar/ (24.06.2021).
• Badanie kryzysu i zmian w kulturze w czasie pandemii COVID-19, czyli kondycja kultury miejskiej w Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu, na przestrzeni lat 2020–2021. Pobrane z http://www. publicprofits.pl/aktualnosci/kultura-w-po-pandemii-ankieta.html (28.08.2021).
• Covid Impact on the Cultural and creative Industries in Germany (17.04.2020). Pobrane z: https://kreativ-bund.de/wp- -content/uploads/2020/05/Short_paper_Impact_Report_COVID_191.pdf. (20.06.2021).
• Eurostat (2019). Culture statistics – Cultural Employment. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/ index.php?title=Culture_statistics_-_cultural_employment (19.06.2021).
• Ilczuk, D. (2020). System finansowania instytucji kultury w Polsce. Współpraca M. Smól, M. Szadowiak. Warszawa: Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną, SWPS Uniwersytet Humanistyczno-Społeczny, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji. Pobrane z: https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatekspertyzy/5730/ plik/oe-319.pdf (28.06.2021).
• Informacja sygnalna Głównego Urzędu Statystycznego „Biblioteki publiczne w 2020 roku” (13.07.2021). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/biblioteki-publiczne-w-2020-roku,14,5. html (20.06.2021).
• Informacja sygnalna Głównego Urzędu Statystycznego „Działalność teatrów i instytucji muzycznych w 2020 roku” (11.05.2021). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/dzialalnoscteatrow- i-instytucji-muzycznych-w-2020-roku,13,4.html (21.06.2021).
• Informacja sygnalna Głównego Urzędu Statystycznego „Wpływ pandemii COVID-19 na podmioty działające w obszarze kultury w II kwartale 2020 r.” (19.10.2020). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura- -turystyka-sport/kultura/wplyw-pandemii-covid-19-na-podmioty-dzialajace-w-obszarze-kultury-w-drugimkwartale- 2020-r-,23,2.html (19.06.2021).
• Informacja sygnalna Głównego Urzędu Statystycznego „Wpływ pandemii COVID-19 na podmioty działające w obszarze kultury w III kwartale 2020 r.” (15.02.2021). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura- -turystyka-sport/kultura/wplyw-pandemii-covid-19-na-podmioty-dzialajace-w-obszarze-kultury-w-trzecimkwartale- 2020-r-,23,3.html (20.06.2021).
• Informacja sygnalna Głównego Urzędu Statystycznego „Wpływ pandemii COVID-19 na podmioty działające w obszarze kultury w IV kwartale 2020 r.” (15.04.2021). Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/kultura/wplyw-pandemii-covid-19-na-podmioty-dzialajace-w-obszarze-kultury-wczwartym- kwartale-2020-r-,23,4.html (20.06.2021).
• Komunikaty i zarządzenia w sprawie zawieszenia organizowania imprez artystycznych i rozrywkowych w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2 wydane przez wojewodów. Kultura w Gdańsku po pandemii [wyniki badania] (2020). Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku. Pobrane z: http://obserwatorium.ikm.gda.pl/projekty/kultura-w-gdansku-po-pandemii-perspektywa-pracownikow-itworcow- kultury/ (24.08.2021).
• „Kultura w sieci” wyróżniona nagrodą specjalną „Strażnik Pamięci 2020” (30.11.2020). Pobrane z: https://www.nck. pl/dotacje-i-stypendia/dotacje/programy-dotacyjne-nck/kultura-w-sieci/aktualnosci/straznik-pamieci-2020 (24.08.2021).
• Mazovia 2.0. Zrównoważony rozwój województwa mazowieckiego w nowym układzie jednostek NUTS2 i NUTS3. Poziom metropolitalny, regionalny i subregionalny: „Raport z realizacji badania ankietowego z przedstawicielami gmin oraz miast na prawach powiatu dotyczący wpływu epidemii COVID-19 (lipiec 2020)”. Warszawa. Pobrane z: https://innowacyjni.mazovia.pl/upload/pages/2064/2064-0.pdf (19.06.2021).
• Pasternak-Zabielska M. „Raport z badania: Instytucje kultury w okresie Covid-19. Muzealne strategie docierania do widzów” (2021). Warszawa. Pobrane z: https://nimoz.pl/files/articles/252/Raport_z_badania_Insytucje_kultury_ w_okresie_covid.pdf (20.08.2021).
• #poznanwspiera ludzi kultury (6.05.2020). Pobrane z: https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/aktualnosci,c,20/ poznanwspiera-ludzi-kultury,146827.html (28.06.2021).
• Raport Kultura: „Pierwsza do zamknięcia, ostatnia do otwarcia. Kultura w czasie pandemii COVID-19” (2020). Kraków. Pobrane z: file:/C:/Users/User/AppData/Local/Temp/raport-kultura_1603792290.pdf (24.08.2021).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 19.06.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 1066).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 9.10.2020 r. „W sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii” (Dz.U. 2020 poz. 1758) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 11.02.2021 r. zmieniające rozporządzenie „W sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem epidemii” (Dz.U. 2021 poz. 267).
• Sejm o rekompensatach w ramach Funduszu Wsparcia Kultury (17.03.2021). Pobrane z:https://www.prawo.pl/samorzad/ fundusz-wsparcia-kultury-rekompensaty-dla-sektora-kultury,507167.html (20.08.2021).
• The impact of the Covid-19 – pandemic on the cultural and Creative sector (November 2020). Pobrane z: https://keanet. eu/wp-content/uploads/Impact-of-COVID-19-pandemic-on-CCS_COE-KEA_26062020.pdf.pdf?fbclid=IwAR 2nGtKVc1vqz2bcgMhfYQjJJZy9v6dfkeQF7FlrSwhu3yDVeusjf8qaFNY (23.06.2021).
• Thompson A. Creative industries’ innovative capacity can help lead us out of the pandemic (3.08.2021). Pobrane z: - https://www-ox-ac-uk.translate.goog/node/5969166?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=op,sc (19.06.2021).
• Ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. 2020 poz. 194).
• Wpływ pandemii Covid-19 na sektor kultury i działalności twórczej. Raport dla Rady Europy (15.06.2020). Pobrane z: https://www.nck.org.pl/sites/default/files/media/documents/2020/impact-of-covid-19-pandemic-on-ccs_coe- -kea_26062020_pl_0.pdf (21.06.2021).
• Życie regionów. Kultura w czasach pandemii. Jak samorządy i instytucje wspierają artystów. Wydanie specjalne „Rzeczpospolitej” z 30.06.2020 r. Pobrane z: https://regiony.rp.pl/wp-content/uploads/2020/06/Z%CC%87R- -Kultura-w-czasach-pandemii.pdf (19.06.2021).

Identifiers

DOI

10.18276/ap.2022.53-07

Biblioteka Nauki

2092754