Freedom of Conscience as a Personal Right. Comments against the Background of Selected Jurisprudence of Polish Courts

• Authors: Olga Nowak-Dziwina

Title variants

PL

Wolność sumienia jako dobro osobiste. Uwagi na tle wybranych orzeczeń sądów polskich

Abstracts

EN

The aim of the article is to characterize the principles of protecting freedom of conscience as a personal right, i.e., a non-property right appertaining to the person protected under civil law. The protection is to safeguard the person from acts that run contrary to their worldview or religion. However, it is not absolute. It must take into account the limitations derived from other values recognized under the legal system. Not every act that may cause a sense of harm can be treated as an infringement of personal rights.

PL

Celem artykułu jest charakterystyka zasad ochrony wolności sumienia jako dobra osobistego, czyli niematerialnego dobra związanego z osobą ludzką, które chronione jest przez przepisy prawa cywilnego. Ochrona ta ma przeciwdziałać działaniom niezgodnym z wyznawanym przez daną osobę światopoglądem lub religią. Nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Musi bowiem uwzględniać ograniczenia wynikające z innych uznawanych przez system prawny wartości. Nie każde działanie mogące wywoływać poczucie krzywdy może być traktowane jako naruszenie dóbr osobistych.

Keywords

EN

personal rights; freedom of conscience; unlawfulness; exclusion of unlawfulness; civil law

PL

swoboda sumienia; bezprawność; wyłączenie bezprawności; prawo cywilne; dobra osobiste

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2023
• Volume: 12
• Issue: 2
• Pages: 77-93

Dates

published

2023

Contributors

author

Olga Nowak-Dziwina

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000282185023

References

• Bartoszewicz, Jakub. 2012. “Wolność myśli, sumienia i wyznania w Polsce w świetle orzecznictwa strasburskiego.” Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 3:55-72.
• Bidziński, Zbigniew, and Jerzy Serda. 1986. “Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w praktyce sądowej.” In Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym, ed. Józef Stanisław Piątowski, 7-103. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Polskiej Akademii Nauk.
• Buchalska, Joanna. 2020. “Dobra osobiste osób fizycznych.” In Dobra osobiste i ich ochrona, ed. Marta Romańska, 119-95. Warszawa: C.H. Beck.
• Cisek, Andrzej. 2009. “Ochrona dóbr osobistych osób sprawujących funkcje publiczne.” Acta Universitatis Wratislaviensis 309:31-49.
• Cisek, Andrzej. 2011. “Objaśnienia do art. 23.” In Kodeks cywilny. Komentarz, ed. Edward Gniewek, 56-8. Warszawa: C.H. Beck.
• Kaczmarczyk, Robert. 2017. “Ochrona swobody sumienia jako dobra osobistego osoby niewierzącej. Glosa do wyroku SN z dnia 20 września 2013 r., II CSK 1/13.” Państwo i Prawo 3:134-41.
• Kalus, Stanisław. 2018. “Komentarz do art. 23.” In Kodeks cywilny. A Commentary. Tom I. Część ogólna (art. 1-125), ed. Magdalena Habdas, and Mariusz Fras, 101-27. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kawałko, Agnieszka, and Hanna Witczak. 2008. Prawo cywilne. Warszawa: C.H. Beck.
• Lewandowski, Paweł. 2019. “O relacji dóbr osobistych osób prawnych i osób fizycznych.” Studia Prawnoustrojowe 46:231-43.
• Łączkowski, Wojciech. 2006. “Bezstronność władz publicznych.” Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny LXVIII, no. 2:209-19.
• Panowicz-Lipska, Janina. 2016. “Komentarz do art. 23.” In Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz art. 1-4491, ed. Maciej Gutowski, 121-49. Warszawa: C.H. Beck.
• Puchała, Agata. 2014. “Pojęcie dóbr osobistych.” In Dobra osobiste, ed. Izabela Lewandowska-Malec, 39-52. Warszawa: C.H. Beck.
• Radwański, Zbigniew. 2009. Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
• Rakoczy, Bartosz. 2009. “Prawo kanoniczne w orzecznictwie sądów polskich.” In Prawo wyznaniowe w Polsce (1989–2009). Analizy – dyskusje – postulaty, ed. Dariusz Walencik, 275-85. Katowice–Bielsko-Biała: Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów w Bielsku-Białej.
• Rakoczy, Bartosz. 2016. “Glosa do wyroku SN z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt II CSK 1/13.” Przegląd Prawa Wyznaniowego 1:213-20.
• Rataj, Karolina. 2014. “Katalog dóbr osobistych w Kodeksie cywilnym.” In Dobra osobiste, ed. Izabela Lewandowska-Malec, 39-52. Warszawa: C.H. Beck.
• Romańska, Marta. 2020. “Uwagi wprowadzające.” In Dobra osobiste i ich ochrona, ed. Marta Romańska, 1-7. Warszawa: C.H. Beck.
• Roszkiewicz, Janusz. 2022. Wolność sumienia osób prawnych. Tożsamość ideowa jako dobro osobiste i konstytucyjne prawo podmiotowe. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Sadomski, Jacek. 2003. Naruszenie dóbr osobistych przez media. Analiza praktyki sądowej. Warszawa: Oficyna Naukowa i Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.
• Safjan, Marek. 2002. “Refleksje wokół konstytucyjnych uwarunkowań rozwoju ochrony dóbr osobistych.” Kwartalnik Prawa Prywatnego I:223-46.
• Strus, Zbigniew. 2013. “Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2013 r. w sprawie II CSK 1/13.” Forum prawnicze 5:35-49.
• Szpunar, Adam. 1979. Ochrona dóbr osobistych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Śniecikowski, Wiesław. 2016. “Prawo osób wierzących do uzewnętrzniania religii.” Przegląd Prawa Publicznego 4:45-63.
• Świątczak, Krzysztof. 2020. Dobra osobiste osób prawnych w polskim prawie cywilnym. Łódź: ArchaeGrapg Wydawnictwo Naukowe.
• Tylec, Grzegorz. 2022. Ochrona uczuć religijnych w prawie cywilnym. Lublin: Wydawnictwo Academicon.
• Wojciszke, Agata. 2000. “Katalog dóbr osobistych w świetle przepisów Konstytucji i Kodeksu cywilnego.” Gdańskie Studia Prawnicze 7:659-71.
• Wolter, Aleksander, Jerzy Ignatowicz, and Krzysztof Stefaniuk. 2001. Prawo cywilne. Zarys części ogólnej. Warszawa: Wolters Kluwer.

Identifiers

DOI

10.18290/kip2023.22

Biblioteka Nauki

31339307