Czy istnieje filozofia religii?

• Authors: Marcin Tkaczyk

Title variants

EN

Does Philosophy of Religion Exist?

Abstracts

EN

Philosophy of religion as a science of so-called religious beliefs is examined here. As the concept of religion is extremely vague, philosophy of religion lacks a well-defined objective. It also lacks a method and any valuable contribution in the field is either crypto-theology or crypto-metaphysics. The thesis “God is almighty” is analysed as a case study. It is shown to have one settled meaning and justification within the confines of Catholic theology and another in metaphysics. There is no space for a third way of explicating or justifying theses of the kind; therefore, there is no space for philosophy of religion as a separate branch of knowledge. It is suggested that when allegedly pursuing philosophy of religion, in point of fact, philosophers create their own private religions, and they actually prophesy, and then think those religions through. It is also suggested that, unlike the spurious science of religious beliefs, a philosophical analysis of the notion of religion could make a legitimate and significant body of philosophical knowledge. However, religion as a subject of philosophical analysis is to be understood as a property of men rather than of beliefs, the very property that makes man religious (faithful).

PL

Przedmiotem dociekania jest filozofia religii pojmowana jako nauka o tak zwanych przekonaniach religijnych. Ponieważ pojęcie religii jest bardzo niejasne, filozofia religii nie ma dobrze określonego przedmiotu. Nie ma też określonej metody. Każde poważne osiągnięcie w tej dziedzinie stanowi bądź kryptoteologię, bądź kryptometafizykę. Studium przypadku stanowi analiza tezy „Bóg jest wszechmocny”. Okazuje się, że sens i sposób uzasadnienia tej tezy jest inny na gruncie teologii katolickiej i na gruncie metafizyki. Ponieważ nie widać miejsca na inny sposób rozumienia i uzasadniania tez tego typu, nie ma miejsca na filozofię religii jako odrębną gałąź wiedzy. Uprawiając rzekomo filozofię religii, filozofowie tworzą - jak się wydaje - własne, prywatne religie, właściwie ogrywają role proroków. Przedmiotem ich analiz są w rzeczywistości takie prywatne religie. Wydaje się natomiast, że filozoficzna analiza pojęcia religii zasługiwałaby na miejsce wśród zagadnień filozoficznych. Religia w takim rozumieniu byłaby jednak raczej własnością ludzi niż przekonań. Byłaby to własność, przez którą człowiek jest religijny (wierny).

Keywords

EN

God; omnipotence; religion; theology; metaphysics

PL

Bóg; wszechmoc; religia; teologia; metafizyka

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2023
• Volume: 71
• Issue: 2
• Pages: 335-355

Dates

published

2023

Contributors

author

Marcin Tkaczyk

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000303807072

References

• Barwik, Mirosław. 2009. Księga wychodzenia za dnia. Tajemnice egipskiej księgi umarłych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bocheński, Józef Maria. 1965. The Logic of Religion. New York: New York University Press.
• Bocheński, Józef Maria. 1988. „W sprawie bożycy”. Kultura, nr 3: 153–162.
• De Cillis, Maria. 2014. Free Will and Predestination in Islamic Thought: Theoretical Compromises in the Works of Avicenna, Ghāzālī and Ibn ‘Arabī. London: Routledge.
• Flew, Anthony, i Roy Abraham Varghese. 2007. There Is a God: How the World’s Most Notorious Atheist Changed His Mind. San Francisco, CA: HarperOne.
• Kleszcz, Ryszard. 2021a. „Filozofia a religia”. W: Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych, 111–132. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kleszcz, Ryszard. 2021b. „Logika, wszechmoc, Bóg”. W: Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych, 133–148. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kleszcz, Ryszard. 2021c. „O filozofii religii, wieczności Boga oraz ograniczoności naszego języka”. W: Logika, metafilozofia, wszechmoc. Siedem studiów filozoficznych, 149–166. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Lewis, Clive Staples. 1952. Mere Christianity. London: Geoffrey Bles.
• Tkaczyk, Marcin. 2022. „Cause and Effect Relationship in Theology”. W: The Concept of Causality in the Lvov-Warsaw School. The Legacy of Jan Łukasiewicz, red. Jacek Juliusz Jadacki and Edward Świderski, 270–295. De Brill.

Identifiers

DOI

10.18290/rf237102.17

Biblioteka Nauki

31232812