Trzy błędy dotyczące demokracji

• Authors: Philip Pettit , Janusz Grygieńć

Title variants

EN

Three Mistakes about Democracy

Abstracts

EN

This paper addresses three claims that are often made among contemporary policy-makers, political scientists and political theorists about democracy. The claims, in my view, are false and indeed revealingly false: they display a serious misunderstanding of the nature and appeal of democracy. As we see why they are false, we will come to appreciate dimensions of democracy that easily escape notice. I name the mistakes after outstanding thinkers who have made them. The first I describe as Berlin’s mistake, finding it in the work of the Anglo-Russian philosopher, Isaiah Berlin. The second I describe as Schumpeter’s mistake, naming it after the Austrian-American banker, economist and political thinker, Joseph Schumpeter. And the third I describe as Riker’s mistake, associating it with William Riker, the American political scientist, famous for his distinction between liberalism and populism.

PL

Artykuł jest poświęcony trzem poglądom na temat demokracji, często przyjmowanym przez współczesnych decydentów, politologów i teoretyków polityki. Poglądy te, w mojej opinii, są błędne, ale błędne w sposób pouczający. Ukazują one bowiem poważne niezrozumienie natury i walorów demokracji. Jeśli uświadomimy sobie, dlaczego są one błędne, dostrzeżemy istnienie tych wymiarów demokracji, które zwykle łatwo umykają naszej uwadze. Do nazwania tych błędów używam nazwisk wybitnych myślicieli, którzy je popełnili. Pierwszy z nich określam błędem Berlina, odnajduję go bowiem w dorobku brytyjskiego myśliciela rosyjskiego pochodzenia, Isaiaha Berlina. Drugi z nich określam błędem Schumpetera, nazywając go na cześć amerykańskiego bankowca, ekonomisty i myśliciela politycznego austriackiego pochodzenia, Josepha Schumpetera. Trzeci określam mianem błędu Rikera, przypisując go Williamowi Rikerowi, amerykańskiemu politologowi, znanemu ze swojego rozróżnienia między liberalizmem a populizmem.

Keywords

EN

democracy; republicanism; Isaiah Berlin; Joseph Schumpeter; William Riker

PL

demokracja; republikanizm; Isaiah Berlin; Joseph Schumpeter; William Riker

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2023
• Volume: 71
• Issue: 1
• Pages: 111-124

Dates

published

2023

Contributors

author

Philip Pettit

• Princeton University, Australian National University, Canberra

• https://orcid.org/0000000203553896

author

Janusz Grygieńć

• Nicolaus Copernicus University (NCU) in Toruń

• https://orcid.org/0000000185866820

References

• Bentham, Jeremy. 1843. Anarchical Fallacies. W: The Works of Jeremy Bentham. Vol. 2, red. John Bowring, 489–534. Edinburgh: W. Tait.
• Berlin, Isaiah. 1991. Dwie koncepcje wolności i inne eseje. Tł. Hanna Bartoszewicz. Warszawa: Res Publica.
• Ely, John Hart. 1981. Democracy and Distrust: A Theory of Judicial Review. Cambridge, MA.: Harvard University Press.
• Honohan, Iseult. 2002. Civic Republicanism. London: Routledge.
• Laborde, Cécile, i John Maynor (red.). 2007. Republicanism and Political Theory. Oxford: Blackwell.
• Lind, John. 1776. Three Letters to Dr Price. London: T. Payne.
• Long, Douglass C. 1977. Bentham on Liberty. Toronto: University of Toronto Press.
• Lovett, Frank, i Philip Pettit. 2009. „Neo-republicanism: A Normative and Institutional Research Program”. Annual Review of Political Science. 12: 18–29.
• Paley, William. 2002. The Principles of Moral and Political Philosophy. Indianapolis: Liberty Fund.
• Pettit, Philip. 1997. Republicanism: A Theory of Freedom and Government. Oxford: Oxford University Press.
• Pettit, Philip. 2012. On the People’s Terms: A Republican Theory and Model of Democracy. Cambridge: Cambridge University Press.
• Pettit, Philip. 2014. Just Freedom: A Moral Compass for a Complex World. New York: W.W. Norton and Company.
• Price, Richard. 1991. Political Writings. Cambridge: Cambridge University Press.
• Priestley, Joseph. 1993. Political Writings. Cambridge: Cambridge University Press.
• Riker, William. 1982. Liberalism against Populism. San Francisco: W.H. Freeman and Company.
• Schumpeter, Joseph Alois. 1995. Kapitalizm, socjalizm, demokracja. Tł. Michał Rusiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skinner, Quentin. 2013. Wolność przed liberalizmem. Tł. Agata Czarnecka. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Viroli, Maurizio. 2002. Republicanism. New York: Hill and Wang.

Identifiers

DOI

10.18290/rf23711.5

Biblioteka Nauki

31232752