„Otóż moja Urszulko tak szczegółowy masz opis mojego tu życia, że sądzę J. J. Rousseau z równą szczerością nie pisał swoich spowiedzi” – obrazy życia prywatnego i kulturalnego w latach czterdziestych XIX wieku na podstawie korespondencji Gustawa Zieliński

• Authors: Małgorzata Król

Title variants

EN

„The description of my life, my dear Urszulka, is so detailed that, I presume, its candour surpasses that of J. J. Rousseau’s confessions”: Images of Individual Lives and the Social Life of the 1840s Based on Gustaw Zieliński’s Correspondence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Gustaw Zieliński to poeta, powieściopisarz, powstaniec listopadowy, zesłaniec, ziemianin, społecznik, bibliofil, mecenas kultury, który współcześnie najczęściej kojarzony jest z najpopularniejszym swym tekstem, powieścią poetycką pt. Kirgiz albo encyklopedycznie, hasłowo. Wiadomo, że był mecenasem i miłośnikiem kultury, ale niewiele nadto. Artykuł jest próbą wyjścia, na podstawie epistolografii, poza suche fakty. Oddania realiów barwnego, ale też niełatwego życia w połowie XIX wieku w Warszawie i na Mazowszu. Próbą przypomnienia niebanalnego epistolografa, którego zapisy korespondencyjne przybliżają stosunki gospodarczo-społeczne, realia kulturalne nie tylko ówczesnej stolicy, ale i Mazowsza, a wraz z upływem czasu i zmieniającym się życiem osobistym autora – kraju i ówczesnej Europy.

EN

Gustaw Zieliński was a poet, novelist, November Insurgent, exile, landowner, social worker, bibliophile and patron of culture, who is nowadays most often associated with his most popular text, the poetic novel titled Kirgiz, or else as an entry in encyclopaedias. It is known that he was a patron and lover of culture, but nothing more can be said. This article is an attempt to present a broader view, based on epistolography, going beyond the bare facts, presenting the realities of a colourful, but also difficult, life in mid-19th century Warsaw and Mazovia. It is an attempt to remind us of the original epistologist, whose correspondence presents economic and social relations, and the cultural realities, not only of the capital of that time, but of the whole Mazovian region, and, with the passage of time and the changing personal life of the author, of both the country [Poland] and Europe of that time.

Keywords

PL

Mazowsze; Warszawa; sytuacja społeczno-gospodarcza i kulturalna w zaborze rosyjskim; epistolografia; Mazowsze; Warszawa; sytuacja społeczno-gospodarcza i kulturalna w zaborze rosyjskim; epistolografia

EN

Mazovia; Warsaw; socio-economic and cultural situation in the Russian partition; epistolography

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2021
• Volume: 69
• Issue: 1
• Pages: 125-138

Dates

published

2021-02-11

Contributors

author

Małgorzata Król

• John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Humanities, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-3691-1928

References

• Bieliński, Józef. „Gustaw Zieliński”. Królewski Uniwersytet Warszawski (1816-1831), t. 3, Skład Główny Gebethner i Wolff, [druk:] W. L. Anczyc i Spółka, 1907-1912, ss. 460-461.
• Binkowski, Mirosław Kaźmiyrz. „Mój słownik gwary pałuckiej”, www.kazmiyrz.pl/file-15, moj-slownik-gwary-paluckiej-wersja-pdf.pdf. Dostęp 17.09.2018.
• Borkowska-Rychlewska, Alina. „Literackie metamorfozy «Roberta Diabła». O polskich wersjach libretta opery Giacoma Meyerbeera i dramatu Ernsta Raupacha”. Pamiętnik Literacki, z. 2, 2004, ss. 95-118.
• Chmielowski, Piotr. Poezje Gustawa Zielińskiego poprzedzone życiorysem na podstawia listów poety skreślonym i oceną jego działalności przez […], t. I-II, własność i wydanie rodziny (drukarz S. Buszczyński), 1901.
• Chrostowski, Tadeusz. „Potomstwo Gustawa Zielińskiego”. Notatki Płockie, nr 4, 1981, ss. 29-33.
• Cwenk, Małgorzata. „«[…] Każdy jej list zdaje mi się Sybir w raj przemieniać». Syberia Adolfa Januszkiewicza”. Syberia infernalna – mity i oblicza rzeczywistości, red. Małgorzata Cwenk, Jan Trynkowski, Wydawnictwo KUL, 2014, ss. 85-110.
• „Encyklopedia teatru”, www.e-teatr.pl/pl/osoby/41855.html. Dostęp 17.01.2017.
• Gerber, Rafał. „Gustaw Zieliński”. Studenci Uniwersytetu Warszawskiego (1808-1831), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977, s. 253.
• Grzybowski, Michał Marian. „Dziedzictwo i tradycja najstarszej szkoły płockiej”, malachowiacy.pl/ B2015/malach2015mini.pdf. Dostęp 07.07.2020.
• Ihnatowicz, Ireneusz. Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
• Krajewski, Mirosław, oprac. „Gustaw Zieliński”. Nowy słownik biograficzny Ziemi Dobrzyńskiej, t. 2, Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe, 2014, ss. 543-546.
• Lachowicz, Magdalena. „Gustaw Zieliński”. Pałuki i Ziemia Mogileńska, nr 946 (13/20), 2011, s. 4.
• Piekarski, Tomasz. „Historia Radziwia”, www.tmr.plo.pl/tmr_pliki/historia/tmr_h.html. Dostęp 19.09.2019.
• Pietraszkiewicz, Onufry. List do brata Jozefa, BU KUL, Archiwum Filomatów [AF], 718, k. 91-92.
• „Polacy z wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku”, www.polacyzwyboru.pl/bohaterowie/biogramy/wilhelm-karol-troschel--troszel. Dostęp 01.06.2020.
• Polanowski, Tadeusz. „Gustaw Zieliński 1809-1881”. Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria III, t. 2, red. Maria Janion, Maria Denarłowicz, Marian Maciejewski, Wydawnictwo Literackie, 1988, ss. 881-894.
• Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965, red. Zbigniew Raszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
• Sowiński, Wojciech. Słownik muzyków dawnych i nowoczesnych: kompozytorów, wirtuozów, śpiewaków instrumencistów, lutnistów, organmistrzów, poetów lirycznych i miłośników sztuki muzycznej, zawierający krótki rys historyi muzyki w Polsce, opisanie obrazów cudownych i dawnych instrumentów z muzyką i portretem autora. Drukarnia E. Martinet, 1874.
• Szwankowski, Eugeniusz. Teatry Warszawy 1765-1918. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979.
• Śliwińska Irmina, Stanisław Stupkiewicz, Halina Gacowa. Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, t. 9: Romantyzm: hasła osobowe P-Ż, uzupełnienia. Państwowy Instytut Wydawniczy, Wydawnictwo Literackie Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 394.

Identifiers

DOI

10.18290/rh21691-8