Początki wołoskiej autonomii - bitwa pod Posadą według XIV-wiecznej Kroniki Ilustrowanej

• Authors: Natalia Woszuk

Title variants

EN

The Beginnings of Wallachian Autonomy: Battle of Posada according to the 14th-Century Illustrated Chronicle

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kronika Ilustrowana, manuskrypt z 1360 r., znana pod łacińską nazwą Chronicon Pictum, kończy się opowieścią o bitwie pod Posadą. Starcie zbrojne, do którego doszło w 1330 r. między Węgrami a Wołoszczyzną, dziś jest pamiętane jako doniosłe zwycięstwo nowo powstałej dynastii Basarabów. Dwie miniatury obrazujące bitwę pod Posadą zawarte na kartach 143 i 146 Kroniki Ilustrowanej, często pomijane w kontekście opracowania historycznego, stanowią integralną część opowieści i uzupełnienie tekstu pisanego. Obraz pełni funkcję zapisu wydarzeń oraz dodatkowo dostarcza informacji na temat ówczesnych strojów, uzbrojenia i artystycznych środków wyrazu. Analiza bitwy pod Posadą na podstawie XIV-wiecznej Kroniki Ilustrowanej stanowi próbę uzupełnienia badań historycznych o analizę malarstwa miniatorskiego.

EN

The Illustrated Chronicle, manuscript from 1360, known under the Latin name Chronicon Pictum, ended with the story of the Battle of Posada. The armed clash that took place in 1330 between Hungary and Wallachia is today remembered as a momentous victory for the newly founded Basarab dynasty. Two miniatures depicting the Battle of Posada included on pages 143 and 146, often overlooked in the context of historical elaboration, are an integral part of the story and complement the written text. The picture serves as a record of events and additionally provides information on the then costumes, armaments and artistic means of expression. The analysis of the Battle of Posada based on the 14th-century Illustrated Chronicle is an attempt to supplement historical research with an analysis of miniature painting.

Keywords

PL

Basarab I Założyciel; bitwa pod Posadą; Karol Robert; Kronika Ilustrowana; miniatury; średniowiecze; Węgry; Wołoszczyzna; Basarab I Założyciel; bitwa pod Posadą; Karol Robert; Kronika Ilustrowana; miniatury; średniowiecze; Węgry; Wołoszczyzna

EN

Basarab I of Wallachia; Battle of Posada; Charles I of Hungary; Hungary; Illustrated Chronicle; Middle Ages; miniatures; Wallachia

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2020
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 225-247

Dates

published

2020-12-15

Contributors

author

Natalia Woszuk

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000-0001-8752-869X

References

• Chronicon Pictum - wersja zdigitalizowana Kroniki Ilustrowanej. Web.Archive. Dostęp 05.03.2020. https://web.archive.org/web/20120304111134/http://konyv-e.hu/pdf/Chronica_Picta.pdf.
• Constantinescu, Nicolae. „Basarab I şi contribuţia sa la consolidarea Ţării Româneşti”. Anuarul Institutului de Istorie şi Arheologie 23 (1986), nr. 2: 553–570.
• Czamańska, Ilona. Drakula. Wampir, tyran czy bohater?, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2013.
• Czamańska, Ilona. Mołdawia i Wołoszczyzna wobec Polski, Węgier i Turcji w XIV i XV wieku. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 1996.
• Demel, Juliusz. Historia Rumunii. Wrocław, Warszawa, Kraków: Ossolineum, 1970.
• Dercsényi, Dezső. The Hungarian illuminated chronicle - Chronica de gestis Hungarorum. Budapest: Taplinger Publishing Company, 1964.
• Djuvara, Neagu. Thocomerius – Negru Voda. Un voivod de origine cumana la inceputurile Tarii Romanesti. Bucharest: Humanitas, 2007.
• [Długosz, Jan.] Jana Długosza kanonika krakowskiego dziejów polskich ksiąg dwanaście. Tłum. Karol Mecherzyński. T. III. Kraków: [b.w.], 1868.
• Eliade, Mircea: Rumuni. Zarys historii. Tłum. Anna Kaźmierczak. Bydgoszcz: Homini, 1997.
• Florea, Vasile. Sztuka Rumuńska. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, 1989.
• Géhin, Paul. Jak czytać rękopis średniowieczny. Tłum. Beata Spieralska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią wieki”, 2008.
• Głombiowski, Karol, i Helena Szwejkowska. Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979.
• Hourihane, Colum. The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. T. 1 Oxford: Oxford University Press, 2012.
• Iorga, Nicolae. Description. Domnii români după portrete şi fresce contemporane : adunate şi publicate de preşedintele comisiunii. Sibiu: Editura şi Tiparul Krafft & Drotleff pentru arte grafice, 1930.
• Iosipescu, Sergiu. „Bătălia de la Posada (9-12 noiembrie 1330). O contribuţie la critica izvoarelor istoriei de început a pricipatului Ţării Româneşti”. Revista Istorică 19 (2008), nr. 1-2: 59–82.
• Kłoczowski, Jerzy. Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998.
• Kovács, Endre. Magyarok és lengyelek a történelem sodrában. Budapest: Gondolat, 1973.
• Krzyżanowski, Stanisław. Początki Wołoszczyzny, Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1889.
• Madgearu, Alexandru. „Castrum Argyas: Poenari sau Curtea de Argeş?”. W: Studia varia in honorem Professoris Ştefan Ştefănescu Octogenarii, red. Cristian Luca. Vol.1. Bucareşti: Editura Academiei române 2009.
• Nouzille, Jean. Transylwania obszar kontaktów i konfliktów. Tłum. Jadwiga Proksa. Bydgoszcz: Homini, 1997.
• Rajman, Jerzy. Encyklopedia Średniowiecza. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006.
• Rezachevici, Constantin. „Localizarea bătăliei dintre Basarab I şi Carol Robert (1330): în Banatul de Severin”. Anuarul Institutului de Istorie şi Arheologie 21 (1984), nr. 5: 73-87.
• Stoicescu, Nicolae. 1330 Posada. Bucureşti: Editura Militară, 1980.
• Stryjkowski, Maciej. Kronika Polska, Litewska, Żmódzka i Wszystkiej Rusi. Warszawa: Gustaw Leon Glücksberg, 1846.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult20112-9