Portret polskich superbohaterów w obrazie Jana Komasy Miasto 44

• Authors: Joanna Sosnowska

Title variants

EN

Portrait of Polish Super Heroes in Jan Komasa’s Picture Warsaw 44

Abstracts

EN

The article presents the issues of the film portrait as an element of the construction of the film work and the creation of the protagonist. Subsequent fields of art in which the portrait develops offer new means and possibilities of telling about the character (protagonist). A strong element creating the construct of a film work is a portrait, both in a formal and psychological dimension. The undertaken research combines the analysis of the film portrait with the contemporary genre tendency in cinematography, which is comic and superhero cinema. Jan Komasa created a modern, eclectic image of historical events in the film Warsaw 44 about the Warsaw Uprising, combining the convention of superhero films with a historical story that recreates the authentic events of World War II. By analyzing elements of visual arts (e.g. composition, colors, perspective, relations of light and shadow) and film elements (such as music and sound, movement, editing and the use of special effects), it was possible to show inspiration from superhero cinema and indicate the possibilities of a portrait in reflecting the mental and physical characteristics of the heroes.

PL

Artykuł przestawia problematykę portretu filmowego jako elementu konstrukcji dzieła filmowego i kreacji bohatera. Kolejne dziedziny sztuki, w ramach których rozwija się portret, oferują nowe środki i możliwości opowiadania o postaci (bohaterze). Silnym elementem tworzącym konstrukt dzieła filmowego jest portret zarówno w wymiarze formalnym, jak I psychologicznym. Podjęte badania łączą analizę portretu filmowego ze współczesną tendencją gatunkową w kinematografii, jakim jest kino komiksowe i superbohaterskie. Jan Komasa stworzył nowoczesny, eklektyczny obraz wydarzeń historycznych w filmie Miasto 44 o Powstaniu Warszawskim, łącząc konwencję filmów o superbohaterach z opowieścią historyczną, odtwarzającą autentyczne wydarzenia II wojny światowej. Poprzez analizę elementów sztuk plastycznych (m.in. kompozycji, kolorystyki, perspektywy, stosunkach światła i cienia) oraz elementów filmowych (takich jak muzyka i dźwięk, ruch, montaż i zastosowanie efektów specjalnych) udało się ukazać inspiracje kinem superbohaterskim oraz wskazać na możliwości portretu w oddawaniu psychicznych i fizycznych cech bohaterów.

Keywords

EN

portrait; historical film; comic book film; superhero film; hero

PL

portret; film historyczny; film komiksowy; film superbohaterski; bohater

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2023
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 155-177

Dates

published

2023

Contributors

author

Joanna Sosnowska

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000180578571

References

• „39. FFG. Rozmowa z Janem Komasą. Rozmawia Kalina Cybulska”, Polski Instytut Sztuki Filmowej. Dostęp 2.06.2022. https://www.youtube.com/watch?v=1Wg3_jhzz8I .
• Altman, Rick. Gatunki filmowe. Przeł. Maria Zawadzka-Strączek Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Altmann, Lothar. ed., Leksykon malarstwa i grafiki. Przeł. Agnieszka Gadzała, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2012.
• Berelson, Bernard. Content analysis in communication research. New York: Free Press, 1952.
• Burzyński, Roman. Portret fotograficzny, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1985.
• Campbell, Joseph. Bohater o tysiącu twarzy. Przeł. Andrzej Jankowski Warszawa: Zysk i S-ka, 1997.
• Czartoryska, Urszula. „O fotografiach Stanisława Ignacego Witkiewicza”. W Co robić po kubizmie. Studia o sztuce europejskiej. red. Jerzy Malinowski. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1983.
• Czyżak, Krzysztof. „Rozwój filmowych adaptacji komiksów – „kino superbohaterskie” jako gatunek.” Images nr 28(37) (2021): 338-348.
• Devereux, Eoin. Understanding the Media. Los Angeles–London–New Delhi–Singapore: Sage, 2007.
• Haake, Paweł Michał. Portret w malarstwie polskim u progu nowoczesności. Kraków: Avalon, 2008.
• Jeffries, Dru. Comic Book Film Style. Austin: University of Texas Press, 2017.
• Jędryczko, Małgorzata. red., Sztuka świata, t. 18, Słownik terminów L-Ż. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013.
• Krippendorff, Klaus. Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage, 2004.
• Kubalska-Sulkiewicz, Krystyna, Monika Bielska-Łach i Anna Manteuffel-Szarota, red., Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
• Lellis, George. „Portret w filmie, wideo i internecie”. Kwartalnik Filmowy 35-36 (2001): 135–136.
• Lewandowska, Zuzanna. „Ponowoczesna wizja Powstania Warszawskiego w filmie Jana Komasy Miasto 44”. Images nr 26 (2015): 95–106.
• Maciejewska, Marta. „Młoda Polska. O filmach Jana Komasy”. Ekrany 2 (2020): (bez paginacji). Dostęp 6.06.2022, http://ekrany.org.pl/kino_wspolczesne/mloda-polska-o-filmach-jana-komasy/.
• Michalczyk, Stanisław. „Uwagi o analizie zawartości mediów”. Rocznik Prasoznawczy 3 (2009): 95–109.
• Michałkowa, Janina. Mistrzowie portretu niderlandzkiego XVII w. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1958.
• Mrozowski, Maciej. „Bohater naszych czasów”. Kultura Popularna 3 (2009): 77–83.
• Neuendorf, Kimberly A. The Content Analysis Guidebook. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage, 2017.
• Nowicki, Wojciech. Dno oka. Eseje o fotografii, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2010.
• Pisarek, Walery. Analiza zawartości prasy. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych,1983.
• Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. Analiza zawartości mediów. Przewodnik dla studentów. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2004.
• Płażewski, Jerzy. Język filmu, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 2008.
• Pontremoli, Edourad. Nadmiar widzialnego, Fenomenologiczna interpretacja fotogeniczności, Przeł. Marian Leon Kalinowski, Gdańsk: słowo/obraz, terytoria, 2006.
• Sontag, Susan. O fotografii. Przeł. Sławomir Magala. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2017.
• Staszczyszyn, Bartosz. „‘Miasto 44’, reż. Jan Komasa”. Dostęp 8.06.022. https://culture.pl/pl/dzielo/miasto-44-rez-jan-komasa.
• Witz, Ignacy. Portret w malarstwie. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1970.
• Wolski, Michał. „Kino przerysowane. Strategie przenoszenia komiksów na ekran na przykładzie filmów firmy Marvel Studios.”. W: Bękarty X muzy: Filmowe adaptacje materiałów nieliterackich. red. Przemysław Dudziński, Robert Dudziński i Kamila Kowalczyk, 11-28. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej Trickster, 2015.
• Wróblewski, Janusz. „Jan Komasa: W ‘Bożym Ciele’ kłamca wydobywa z ludzi prawdę”. Polityka, 41 (2019): (bez paginacji). Dostęp 8.06. 2022, https://www.polityka.pl/tygodnik polityka/ kultura/1927100,1,jan-komasa-w-bozym-ciele-klamca-wydobywa-z-ludzi-prawde.read.
• Zarębski, Konrad J. „Jan Komasa”. Dostęp 2.06.2022, https://culture.pl/pl/tworca/jan-komasa.
• Zuffi, Stefano. ed., Historia portretu. Przez sztukę do wieczności. Przeł. Hanna Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2001.
• Żaglewski, Tomasz. Kinowe uniwersum superbohaterów. Analiza współczesnego filmu komiksowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult23144.7

Biblioteka Nauki

31233918