Rola nauczyciela-wychowawcy we wspieraniu ucznia

• Authors: Magdalena Piorunek

Title variants

EN

The Role of the Form Teacher in Supporting Students

Abstracts

EN

In the article focuses on non-didactic functions carried out by a teacher and the teacher’s role in supporting, helping, and counselling their students. Teachers differ from each other in terms of the level and characteristics of the competences they utilise to provide help and counselling, the evaluation of these strategies in education, as well as their willingness to actively engage in such relationships, and the responsiveness to the needs for help and support expressed by their students. This paper describes a helping relationship between a teacher and a student. It presents the functioning of a form teacher as a person who potentially maintains the most frequent and least formalized contact with a student and examines the form teacher’s role in the processes of supporting students. To this end, the paper refers to the selected results of the sampling studies conducted to explore perception by adolescents of their form teachers as individuals providing support. The form teacher’s role was also identified at each stage of the three-level psychological and pedagogical support model (school counselling) that begins with identifying a problem faced by a student, proceeds to a psychological and pedagogical intervention, and ends with helping a student consolidate and preserve the changes that already started developing in him/her.

PL

W artykule skupiono się na ukazaniu pozadydaktycznych funkcji nauczyciela i jego roli we wspieraniu, pomaganiu i doradzaniu uczniowi. Nauczyciele różnią się między sobą zarówno poziomem i charakterystyką posiadanych kompetencji wykorzystywanych w procesach pomocowych i doradczych, oceną roli tych działań w edukacji, jak i gotowością do aktywnego wchodzenia w takie relacje oraz responsywnością na zgłaszane przez uczniów zapotrzebowanie w tym obszarze. Przedstawiono charakterystykę relacji pomocowej nauczyciel–uczeń. Dokonano charakterystyki funkcjonowania nauczyciela-wychowawcy, jako osoby mającej potencjalnie najczęstszy i mniej sformalizowany kontakt z uczniem oraz jego roli w procesach wspierania. W tym celu powołano się wybiórczo na wyniki badań sondażowych adolescentów odnośnie do postrzegania przez nich nauczycieli-wychowawców jako osób wspierających. Wskazano także na rolę wychowawcy na poszczególnych etapach w trójstopniowym modelu pomocy psychopedagogicznej – doradztwa w szkole, obejmującym proces rozpoznania problemu uczniowskiego, interwencję psychopedagogiczną i pomoc uczniowi w konsolidacji i utrwalaniu dokonujących się w nim zmian.

Keywords

PL

nauczyciel-wychowawca; relacje pomocowe; wspieranie ucznia; model pomocy psychopedagogicznej w szkole

EN

form teacher; helping relationships; student support; a model of psychological and pedagogical support

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2022
• Volume: 14
• Issue: 2
• Pages: 79-96

Dates

published

2022

Contributors

author

Magdalena Piorunek

• Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland

• https://orcid.org/0000000230765800

References

• Bakiera, L., Harwas-Napierała, B. (2016). Wzory osobowe w rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Brammer, L. (1984). Kontakty służące pomaganiu. Procesy i umiejętności. Warszawa: Studium Pomocy Psychologicznej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Brzezińska, A. I. (2008). Nauczyciel jako organizator społecznego środowiska uczenia się W: E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy (s. 35-49). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Buber, M. (1992). Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Tłum. J. Doktór. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Egan, G. (2002). Kompetentne pomaganie. Model pomocy oparty na procesie rozwiązywania problemów. Tłum. J. Gilewicz, E. Lipska. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Elliott, J., Place, M. (2000). Dzieci i młodzież w kłopocie. Poradnik nie tylko dla psychologów. Tłum. M. Babiuch. Warszawa: WSiP.
• Fontana, D. (1998). Psychologia dla nauczycieli. Tłum. M. Żywicki. Poznań: Zysk i s-ka.
• Gara, J. (2010). Filozofia dialogu i jej implikacje pedagogiczne. Paedagogia Christiana, 1(25), 137-148.
• Głowacka, E. (2011). Kultura organizacyjna w procesie zarządzania administracją publiczną. https://docplayer.pl/18770893-Kultura-organizacyjna-w-procesie-zarzadzania-administracja-publiczna.html (dostęp: 31.05.2021).
• Gołębniak, D. (1998). Zmiany edukacji nauczycieli. Wiedza – biegłość – refleksyjność. Poznań–Toruń: Edytor.
• Hornby, G., Hall, E., Hall, C. (2005). Nauczyciel wychowawca. Tłum. J. Bartosik. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kopczewski, M., Pączek, B., Tobolski, M. (2012). Istota kultury organizacyjnej w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym, http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2012/p084.pdf (dostęp: 31.05.2021).
• McKay, M., Davis, M., Fanning, P. (2007). Sztuka skutecznego porozumiewania się. Praca. Rodzina. Zabawa. Tłum. A. Błaż. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Nowak, M. (2010). Dialog w wychowaniu. Paedagogika Christiana 1(25), 85-103.
• Nowosad, I. (2018). Z badań nad kulturą szkoły. W kalejdoskopie analiz i interpretacji. Studia Edukacyjne, 49, 159-174.
• Nowosad, I. (2019). Kultura szkoły w rozwoju szkoły. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Otrębska-Popiołek, K. (1991). Człowiek w sytuacji pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania i udzielania pomocy. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Piorunek, M. (2012). Wokół problemów doradztwa w szkole. Percepcja pomocowych funkcji szkoły w narracjach rodzicielskich. Studia Edukacyjne, 22, 283-299.
• Piorunek, M. (2020). Nauczyciel-wychowawca (nie)wspierający ucznia – o znaczeniu nauczycielskich kompetencji społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Saarni, C. (1999). Kompetencja emocjonalna i samoregulacja w dzieciństwie. W: P. Salovey, D. J. Sluyter (red.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. Problemy edukacyjne (s. 75-125). Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
• Saarni, C. (2005). Społeczny kontekst rozwoju emocjonalnego. W: M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji (s. 392-414). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo psychologiczne.
• Sęk, H. (1993). Społeczno-kliniczne podstawy teoretyczne różnych form pomocy psychologicznej. W: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna (s. 365-380). Warszawa: PWN.
• Sztompka, P. (2007). Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Wosik-Kawala, D., Sarzyńska, E., Maliszewski, W. J., Fiedor, M. (red.) (2009). Komunikacja i edukacja – ku synergiczności porozumiewania się. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Wróblewska, H. (2018). Kompetencje społeczne przestrzenią i doświadczaniem dialogu. Studia z Teorii Wychowania, 9, 2(23), 41-60.
• Żółkowska, T. (2013). Ja, Ty, Inny – dialog? Studia Edukacyjne, 28, 17-30.

Identifiers

DOI

10.18290/rped22142.7

Biblioteka Nauki

21151114