„Lubelska” Polska Partia Socjalistyczna w świetle artykułów z „Robotnika Polskiego w Wielkiej Brytanii” oraz „Światła”

• Authors: Piotr Juchowski

Title variants

EN

The “Lublin” Polish Socialist Party in the Light of Articles from Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii and Światło

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Koncesjonowana Polska Partia Socjalistyczna funkcjonowała od września 1944 r. do „zjednoczenia” z Polską Partią Robotniczą w grudniu 1948 r. W oficjalnej, propagandowej narracji „lubelska” PPS była partią samodzielną, posiadającą wpływy w aparacie państwowym, zatroskaną o los środowisk robotniczych. Powoływano się także na kontynuowanie tradycji ugrupowania założonego w 1892 r. W artykule została przedstawiona działalność tej partii z punktu widzenia emigracyjnych przedstawicieli autentycznej PPS. Jednym z nich był „Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii”, wydawany w Londynie, na czele którego stał Adam Ciołkosz, oraz miesięcznik „Światło” wydawany w Paryżu przez redaktora naczelnego Zygmunta Zarembę. W tekście przedstawiono kwestie historii i autentyczności „lubelskiej” PPS, ich rzeczywistych relacji z Polską Partią Robotniczą, wpływu ugrupowania w aparacie państwowym, różnic wewnątrzpartyjnych oraz relacji z partiami zachodniej Europy.

EN

The licensed Polish Socialist Party (PPS) was active from September 1944 until its “reunification” with the Polish Workers’ Party in December 1948. According to the official propaganda narrative, the “Lublin” PPS was an independent party, having influence in the state apparatus, and it was concerned with the fate of the workers. It also made reference to the traditions (continuation) of the party established in 1892. The article presents the activity of this party from the point of view of the representatives of the authentic PPS in exile. One of them was the newspaper “Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii” [Polish Worker in Great Britain], published in London and headed by Adam Ciołkosz, and the monthly “Światło” [Light], published in Paris by Editor-in-Chief Zygmunt Zaremba. The text discusses the history and authenticity of the “Lublin” PPS, its actual relations with the Polish Workers’ Party, the influence of this group in the state apparatus, intraparty differences and relations with western European parties.

Keywords

PL

Polska Partia Socjalistyczna; Polska Partia Robotnicza; ugrupowania koncesjonowane; „Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii”; „Światło”; Adam Ciołkosz; Zygmunt Zaremba; Polska Partia Socjalistyczna; Polska Partia Robotnicza; ugrupowania koncesjonowane; „Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii”; „Światło”; Adam Ciołkosz; Zygmunt Zaremba

EN

Polish Socialist Party; Polish Workers’ Party; licensed groups; “Robotnik Polski w Wielkiej Brytanii”; “Światło”; Adam Ciołkosz; Zygmunt Zaremba

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Polonijne
• Year: 2020
• Volume: 41
• Pages: 237-253

Dates

published

2020-11-27

Contributors

author

Piotr Juchowski

• Jagiellonian University in Krakow

• https://orcid.org/0000-0002-1622-3407

References

• Habielski R., Prasa polska w Wielkiej Brytanii 1945-1970: przegląd informacyjno-bibliograficzny, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1985-1986, nr 24.
• Holzer J., Agonia PPS. Socjaliści polscy w sojuszu z PPR 1944-1948, Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza 1981.
• Friszke A., PPS na emigracji. Spory o strategię polskich socjalistów (1945-1980), w: Polska Partia Socjalistyczna: dlaczego się nie udało?, red. R. Spałek, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2010.
• Spałek R., Między pragmatyzmem a zdradą. Zawłaszczenie PPS w kraju (1944-1948), w: Polska Partia Socjalistyczna: dlaczego się nie udało?, red. R. Spałek, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2010.
• Szumiło M., Roman Zambrowski 1909-1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2014.
• Werblan A., Władysław Gomułka sekretarz generalny PPR, Warszawa: Książka i Wiedza 1988.
• Wrona J., System partyjny w Polsce 1944-1950: miejsce, funkcje, relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, Lublin: UMCS 1997.

Identifiers

DOI

10.18290/sp2041-12