Julia Ledóchowska wobec Aktu 5 XI 1916 r.

• Authors: Stanisław Witkowski

Title variants

EN

Julia Ledóchowska and the Act of 5 November 1916

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ukazanie działalności matki Urszuli (Julii) Ledóchowskiej w sztokholmskim Komitecie Polskim Pośredniczącym (Polska förmedlingskommitten), powołanym w połowie marca 1916 r. w momencie ogłoszenia Aktu 5 listopada 1916 r., oraz reakcji szwedzkiej Polonii na ten wydany w imieniu cesarzy Niemiec i Austro-Węgier manifest, głoszący powołanie niepodległego Królestwa Polskiego. Autor przedstawia wachlarz nastrojów wśród polonijnych działaczy w Sztohkolmie oraz tamtejszych polityków z racji możliwego odrodzenia Polski, z czołową rolą matki Ledóchowskiej, wiceprezes Komitetu Polskiego w Sztokholmie. Przedstawione zostały artykuły ukazujące się w szwedzkiej prasie, obrazujące oddźwięk szwedzkich i polonijnych środowisk wobec nowej polityki państw centralnych: będące wynikiem działań propagandowych, mających pozyskać przychylność opinii publicznej wobec nowej polityki państw centralnych, dotyczące rozważania na temat jej spodziewanych pozytywnych i negatywnych skutków, jak też przyszłego losu Polski. Autor opisuje również obawy przed utworzeniem armii polskiej z ramienia państw centralnych. W artykule wykorzystane zostały przede wszystkim raporty delegata Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Sztokholmie Stanisława Wędkiewicza do centrali w Krakowie, a także listy matki Urszuli Ledóchowskiej, której opinia miała duże znaczenie dla sposobu postrzegania Aktu 5 listopada przez szwedzką Polonię.

EN

The aim of the article is to present the activity of Mother Urszula (Julia) Ledóchowska in Stockholm’s Polish Agency Committee (Polska förmedlingskommitten), established in mid-March 1916 at the time of the announcement of the Act of 5 November 1916, as well as the reaction of the Polish community living in Sweden to this manifesto, issued on behalf of the Emperors of Germany and Austria-Hungary and proclaiming the establishment of the independent Polish Kingdom. The author presents a range of attitudes among Polish activists in Stockholm and local politicians to the possible rebirth of Poland, with the leading role of Mother Ledóchowska, Vice-President of the Polish Committee in Stockholm. The author discusses Swedish press articles illustrating the resonance of the Swedish and Polish community to the new policy of the central states, which was a result of the propaganda aimed at winning the favour of public opinion for the new policy of the central states, also considering its expected positive and negative effects, as well as the future fate of Poland. The author also describes the fear of creating a Polish army on behalf of the central states. The article analyses reports of the delegate of the Military Department of the Supreme National Committee in Stockholm, Stanisław Wędkiewicz, to the headquarters in Kraków, as well as letters written by Mother Urszula Ledóchowska, whose opinion was of great importance, shaping the way in which the Act of 5 November was perceived by the Polish community in Sweden.

Keywords

PL

Polacy w Szwecji; Urszula Ledóchowska; I wojna światowa; proklamacja z 5 listopada 1916 r.; Polski Komitet w Sztokholmie; Polacy w Szwecji; Urszula Ledóchowska; I wojna światowa; proklamacja z 5 listopada 1916 r.; Polski Komitet w Sztokholmie

EN

Poles in Sweden; Ursula Ledóchowska; First World War; proclamation of November 5, 1916; Polish Committee in Stockholm

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Polonijne
• Year: 2020
• Volume: 41
• Pages: 37-74

Dates

published

2020-11-27

Contributors

author

Stanisław Witkowski

References

• Andrysiak E., Książka i ludzie książki w życiu i pracy Alfonsa Parczewskiego, Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 2005.
• Bojarska T., W imię trzech krzyży. Opowieść o Julii Urszuli Ledóchowskiej i jej zgromadzeniu, wyd. III, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1989.
• Krupecka M., Działalność Julii Urszuli Ledóchowskiej na rzecz niepodległości Polski w latach 1914-1920 na terenie krajów skandynawskich, w: Różnymi drogami do niepodległości. Studia z historii najnowszej, red. B. Świtalska, M. Żuławnik, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2014.
• Mikietyński P., Niemiecka droga ku Mitteleuropie. Polityka II Rzeszy wobec Królestwa Polskiego (1914-1916), Kraków: Historia Iagellonica 2009.
• Olszewski E., Działalność społeczna i niepodległościowa Julii Urszuli Ledóchowskiej w Skandynawii (1914-1920), w: Ludzie, władza, narody, religie: Lubelszczyzna, Polska, Europa, red. A. Kidzińska-Król, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2015.
• Sibora J., Dyplomacja Polska w I Wojnie Światowej, Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 2013.
• Sokolnicki M., Rok czternasty, Londyn 1961.
• Uggla A.N., Rola Alfa de Pomiana-Haydukiewicza w grze o wizerunek Polski w Szwecji po pierwszej wojnie światowej, w: Polska-Szwecja 1919-1999, red. J. Szymański, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2000.
• Uggla A.N., Svensk-Polska Hjälpkommitteen i Sverige 1916-1918, „Studia Scandinavica” 1996.
• Witkowski S., Polska akcja charytatywna w Skandynawii podczas I wojny światowej. Przyczynek do biografii błogosławionej siostry Urszuli Ledóchowskiej, „Chrześcijanin w świecie” 1986, nr 152.

Identifiers

DOI

10.18290/sp2041-3