Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym

• Authors: Edyta Janus

Title variants

Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Terapia zajęciowa jest formą rehabilitacji, która do niedawna nie znajdowała należnego uznania w dyskursie społecznym. Wynika to z faktu, że przez wiele dziesięcioleci w Polsce dyscyplina ta była w fazie stagnacji, a zadania terapeutów kojarzone były zwykle z realizowaniem zajęć z zakresu arteterapii, takich jak malowanie, praca z gliną czy tworzenie rękodzieła. Jednakże od kilku lat można zaobserwować powolne zmiany dokonujące się w obszarze tej dyscypliny, związane m.in. z możliwościami kształcenia terapeutów zajęciowych na poziomie akademickim, które mogą przyczynić się do dostrzeżenia potencjału, jaki terapia zajęciowa, rozumiana zgodnie z aktualnymi, światowymi trendami, może zaoferować szerokiej rzeszy odbiorców. Jedną z tych grup stanowią osoby z niepełnosprawnością, które w sposób szczególny zagrożone są wykluczeniem społecznym. W przeciwdziałanie ekskluzji tych osób z powodzeniem angażować się mogą terapeuci zajęciowi. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie aktualnego rozumienia terapii zajęciowej w Polsce i na świecie oraz zarysowanie zmian dokonujących się w obszarze kształcenia terapeutów zajęciowych. Niezwykle istotne jest także przedstawienie możliwych działań, które w ramach swojej roli zawodowej mogą prezentować terapeuci zajęciowi, skoncentrowanych na przeciwdziałaniu wykluczeniu osób z niepełnosprawnością.

EN

Occupational therapy is a form of rehabilitation, which since recently was not recognized as the vital subject of the social discourse. This is due to the fact that for many decades in Poland this discipline was stagnating, and the tasks therapists were usually identified with art therapy. However, for a few years one can see slow changes in occupational therapy. One of them is the education of occupational therapists at an academic level, which can contribute to the acknowledgment of the potential of occupational therapy. One of the group to which occupational therapists can direct their actions are people with disabilities, which in particular are at risk of social exclusion.This paper presents the current understanding of occupational therapy in Poland and in the world. The text describes the changes taking place in the area of training therapists in Poland and indicate what actions focused on combating social exclusion of people with disabilities can make occupational therapists as part of their professional role.

Keywords

PL

profesjonalizacja; zawód; terapia zajęciowa; wykluczenie społeczne; niepełnosprawność; profesjonalizacja; zawód; terapia zajęciowa; wykluczenie społeczne; niepełnosprawność

EN

professionalization; profession; occupational therapy; social exclusion; disability

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2017
• Issue: 60
• Pages: 57-67

Dates

published

2017-03-30

Contributors

author

Edyta Janus

References

• American Occupational Therapy Association (AOTA) (1997), Statement – Fundamental concepts of occupational therapy: Occupation, purposeful activity and function, “American Journal of Occupational Therapy”, No. 51 (10), s. 864–866.
• Boise L., White D. (2004), The family role in person centered care: practice considerations, “Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Service”, No. 92 (5), s. 12–20.
• Cechnicki A., Siatka D. (2012), Związki między rehabilitacją a leczeniem w psychiatrii, [w:] A. Klimek (red.), Terapia zajęciowa – perspektywa międzynarodowa, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha, Kraków, s. 25–34.
• Janus E. (2016), Profesjonalizacja zawodu terapeuty zajęciowego w Polsce – od edukacji do praktyki, [w:] E. Barnaś (red.), Człowiek w zdrowiu i chorobie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów, s. 176–185.
• Kowalik S. (2007), Psychologia rehabilitacji, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Mc Kenna J. (2009), Psychosocial support, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (eds.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 189–210.
• Milanowska K. (red.) (1965), Terapia zajęciowa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
• Molineux M. (2009), The nature of occupation, [w:] M. Curtin, M. Molineux, J. Supyk-Mellson (red.), Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Enabling Occupation, Elsevier, Edinburgh, s. 17–26.
• Parker D. (2006), The client – centered frame of reference, [w:] E. Duncan, Foundations for Practice in Occupational Therapy, Elsevier Churchill Livingstone, Edinburgh, s. 193–215.
• Paterson C. F. (2008), A short history of occupational therapy in psychiatry, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 3–16.
• Pollard N., Kronenberg F. (2008), Working with people on the margins, [w:] J. Creek, L. Lougher (eds.), Occupational Therapy and Mental Health, Churchill Livingstone, Elsevier, Edinburgh, s. 557–572.
• Rappaport J. (1987), Terms of empowerment/exemplars of prevention: toward a theory for community psychology, “American Journal of Community Psychology”, No. 15 (2), s. 121–148.
• Townsend E., H. Polatajko (eds.) (2007), Enabling Occupation II: Advancing an occupational therapy vision for health, well-being, & justice through occupation, Canadian Association of Occupational Therapists, Ottawa.
• Townsend E., Whiteford G. (2005), A participatory occupational justice framework: Population based processes of practice, [w:] F. Kronenberg, S. S. Algado, N. Pollard (eds.), Occupational therapy without borders: Learning from the spirit of survivors, Elsevier, London, s. 110–116.
• Wolski P. (2010), Utrata sprawności. Radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Zimmerman M. A. (1990), Toward a theory of learned hopefulness: A structural model analysis of participation and empowerment, “Journal of Research in Personality”, No. 23, s. 71–85.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.60.05