Zanikająca idea universitas?

• Authors: Cezary Strąkowski

Title variants

Zanikająca idea universitas?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Na podstawie wywiadów biograficznych przeprowadzonych z pracownikami naukowo-dydaktycznymi Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, a także w oparciu o literaturę, autor stawia w artykule tezę, że masowość kształcenia na poziomie uniwersyteckim prowadzi do obniżenia poziomu tego wykształcenia. Przyczyn ewolucji uniwersytetów oraz miejsca nauki w społeczeństwach jest wiele. Część z nich poddano analizie w niniejszym artykule. Idea universitas została potraktowana jako typ idealny. W opozycji do niej przedstawiana jest koncepcja „uniwersytetu przedsiębiorczego”, która zdaje się dominować obecnie w Polsce. Biorąc pod uwagę zmiany społeczne w ostatnich kilkudziesięciu latach, wspomniana wyżej teza nie jest tak oczywista do udowodnienia i dlatego pojawia się wątek polemiczny wobec tego założenia.

EN

Based on biographical interviews conducted with research and teaching staff of the Faculty of Economics and Sociology of the University of Lodz and also based on literature the author puts forward the thesis that the mass of education at the university leads to a reduction in the education quality. There are many reasons for the evolution of universities and places of study in societies and some of them have been analyzed. Idea universitas has been presented as the ideal type. The opposition presents the concept of “entrepreneurial university” which seems to dominate in Poland today. Taking into account the social changes of the last decades the aforementioned thesis is not so obvious to prove and therefore there is a critical issue with this assumption.

Keywords

PL

universitas; edukacja; masowość kształcenia; niski poziom szkolnictwa wyższego; universitas; edukacja; masowość kształcenia; niski poziom szkolnictwa wyższego

EN

universitas; education; mass of education; low level of higher education

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2018
• Issue: 67
• Pages: 63-79

Dates

published

2018-12-30

Contributors

author

Cezary Strąkowski

References

• Biały K. (2011), Przemiany współczesnego uniwersytetu. Od idei von Humboldta do modelu uczelni przedsiębiorczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Boczkowski A. (2014), Uniwersytet a kształcenie masowe. Od idei uniwersytetu do ideologii kształcenia na poziomie wyższym, „Przegląd Socjologiczny”, nr 3, s. 9–37.
• Czyżewski M. (2018), Wystąpienie na seminarium z okazji stulecia wydania książki Williama I. Thomasa i Floriana Znanieckiego Chłop Polski w Europie i Ameryce, https://www.youtube.com/watch?v=3GZIlkBW8A0 [dostęp 21.09.2018].
• Furedi F. (2008), Gdzie się podziali wszyscy intelektualiści?, PIW, Warszawa.
• Geremek B. (2001), Idea uniwersytetu, „Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego”, nr 26, s. 53–55.
• Główny Urząd Statystyczny (2017), Polska w liczbach, www.stat.gov.pl [dostęp 21.09.2018].
• Jaspers K. (1978), Praca badawcza, kształcenie, nauczanie, „Znak”, t. 6, nr 288, s. 742.
• Kobylarek A. (2002), Uniwersytet – zarys ewolucji idei podstawowej, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, t. 19, nr 1, s. 90–100.
• Kożuchowski J. (2003), Uniwersytet jako miejsce kultury, „Studia Elbląskie”, nr V, s. 293–313.
• Maruszewski T. (2005), Pamięć autobiograficzna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Newman J. H. (1990), Idea uniwersytetu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Ortega y Gasset J. (2002), Misja uniwersytetu (fragmenty), „Pressje”, nr 1, s. 182–187.
• Piskała K., Zysiak A. (2013), Świątynia nauki, fundament demokracji czy fabryka specjalistów? Józef Chałasiński i powojenne spory o ideę uniwersytetu, „Praktyka Teoretyczna”, t. 9, nr 3, s. 217–297.
• Rocznik Statystyczny (1975), GUS, Warszawa.
• Rybak-Korneluk A. (2017), Charakterystyki jakościowe i czasowe wspomnień autobiograficznych u osób z zaburzeniami depresyjnymi oraz zespołem uzależnienia od alkoholu, niepublikowana praca doktorska, Gdańsk.
• Sauerland K. (2006), Idea uniwersytetu – aktualność tradycji Humboldta?, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, t. 28, nr 2, s. 89–96.
• Stańczyk P. (2016), Wykształcenie ludności II Rzeczypospolitej w świetle badań GUS, „Społeczeństwo i Ekonomia”, t. 5, nr 1, s. 7–26.
• Szczepański J. (1976), Szkice o szkolnictwie wyższym, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Szreder M. (2018), Wykształcenie a problemy rynku pracy, „Wiadomości Statystyczne”, t. 686, nr 7, s. 25–36.
• Thomas W., Znaniecki F. (1976), Chłop polski w Europie i Ameryce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Zysiak A. (2016), Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Nomos, Kraków.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.67.04