Reflections on the situation of nuns in the Roman Catholic Church with illustrative examples from Spanish-language literature

• Authors: Olga Grzyś

Title variants

Rozważania o sytuacji sióstr zakonnych w Kościele katolickim a przykłady z literatury hiszpańskojęzycznej ją obrazujące

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In 2018 and 2019, the Vatican newspaper “L’Osservatore Romano” published two ground-breaking articles describing the psychological, physical and sexual abuse of nuns by clergymen of the Roman Catholic Church. The aim of this paper is to present the situation of consecrated women and the relationships between priests and nuns. The text will also attempt to discover possible reasons for the clergymen’s inappropriate behaviour towards nuns. To achieve this goal, the author refers to the status of women in the Catholic religion and examines documents issued by the Church that relate to the life and the functioning of women’s religious communities. The second part of the paper presents fragments of Spanish-language poetry and prose whose authors or heroines are nuns. The selected texts address the problem of the clergy’s discrimination against nuns.

PL

W 2018 i 2019 roku na łamach watykańskiej gazety „L’Osservatore Romano” opublikowano dwa przełomowe artykuły opisujące psychiczne, fizyczne i seksualne wykorzystywanie sióstr zakonnych przez duchownych Kościoła katolickiego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sytuacji kobiet konsekrowanych oraz zależności występujących pomiędzy nimi a męskimi przedstawicielami Kościoła. W tekście zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie o przyczyny występowania przypadków nadużyć kleru względem zakonnic i mniszek. Posłuży ku temu przedstawienie kreowanego przez Kościół obrazu kobiety oraz wydanych przez tę instytucję dokumentów traktujących o życiu i funkcjonowaniu żeńskich wspólnot zakonnych. W drugiej części pracy omówione zostaną wybrane fragmenty z poezji i prozy hiszpańskojęzycznej różnych epok, których autorkami bądź bohaterkami są zakonnice. W tekstach tych porusza się problem dyskryminacji kobiet konsekrowanych przez duchownych.

Keywords

EN

gender; Catholic Church; Spanish language literature; gender-based discrimination; clergy; priests; nuns

PL

gender; Kościół katolicki; literatura hiszpańskojęzyczna; dyskryminacja płciowa; duchowni; kler; zakonnice; gender; Kościół katolicki; literatura hiszpańskojęzyczna; dyskryminacja płciowa; duchowni; kler; zakonnice

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
• Year: 2020
• Issue: 72
• Pages: 95-113

Dates

published

2020-03-30

Contributors

author

Olga Grzyś

References

• Abramowicz M. (2016), Zakonnice odchodzą po cichu, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Abuso sexual de monjas en la Iglesia católica: “Antes de ser abusada sexualmente fui abusada espiritualmente”, BBC News Mundo, 10.02.2019, https://www.bbc.com/mundo/noticias-47190416 (accessed 30.03.2019).
• Adamiak E. (2016), Kobiety w Biblii. Stary Testament, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Aira C. (1998), El sueño, Emecé, Buenos Aires.
• Araujo-Hawkins D. (2014), Population of sisters, Global Sisters Report, 10.09.2014, http://www.globalsistersreport.org/trends/population-sisters-10611 (accessed 6.04.2019).
• Araya Espinoza A. (2003), El discurso sofocado: el epistolario confesional de una monja del siglo XVIII, “Mapocho. Revista de Humanidades”, no. 53, pp. 161–192.
• Asensi M. (2001), El último Catón, ePUB Elle518 (e-book).
• Baron A. (2011), Kobieta w świadectwach Kościoła starożytnego, [in:] Ł. Kamykowski, Z. Kijas, A. Napiórkowski (eds.), Kobieta w Kościele: materiały z sesji ekumenicznej zorganizowanej przez Międzywydziałowy Instytut Ekumenii i Dialogu Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz Oddział Krakowski Polskiej Rady Ekumenicznej, 18 listopada 2008 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Kraków, pp. 9–53.
• Bogucka M. (2005), Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Wydawnictwo Trio, Warszawa.
• Burns K. (2002), Monjas, kurakas y créditos: economía espiritual de Cuzco, en el siglo XVII, [in:] D. Meyers, S.E. Dinan (eds.), Mujeres y religión en el Viejo y el Nuevo Mundo, en la Edad Moderna, Narcea Ediciones, Madrid.
• Cruz J.I. de la (1993), Hombres necios que acusáis…, [in:] V. de Lama (ed.), Antología de la poesía amorosa española e hispanoamericana, Biblioteca EDAF, Madrid.
• Daly M. (1973), Beyond God the Father: Toward a Philosophy of Women’s Liberation, Beacon Press, Boston.
• de Pazzis Pi Corrales M. (2010), Existencia de una monja: vivir el convento, sentir la Reforma (siglos XVI-XVII), “Tiempos modernos: Revista Electrónica de Historia Moderna”, vol. 7, no. 20, pp. 1–37, http://www.tiemposmodernos.org/tm3/index.php/tm/article/view/221/276 (accessed 10.11.2019).
• Esteban Erlés P. (2018), Las madres negras, Galaxia Gutenberg, Barcelona.
• Fendrik S.I. (1997), Santa Anorexia: viaje al país del “Nuncacomer”, Corregidor, Buenos Aires.
• Fernández S.J. (1988), Extramuros, Planeta, Madrid.
• Foucault M. (2002), Porządek dyskursu, Wykład inauguracyjny wygłoszony w College de France 2 grudnia 1079, transl. M. Kozłowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
• Franco J. (1989), Plotting women, Columbia University Press, New York.
• Gomola A. (2010), Bóg kobiet. Studium językoznawczo-teologiczne, Biblios, Tarnów.
• Jan Paweł II (1988), List apostolski o godności i powołaniu kobiety Mulieris dignitatem, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/mulieris.html (accessed 9.11.2019).
• Jan Paweł II (1994), List apostolski Ordinatio sacerdotalis, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/ordinatio_sacerdotalis.html (accessed 9.11.2019).
• Jan Paweł II (1995), List do kobiet z okazji IV Światowej Konferencji ONZ poświęconej sytuacji kobiet A ciascuna di voi, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/pekin_29061995.html (accessed 9.11.2019).
• Jan Paweł II (1996), Adhortacja apostolska o życiu konsekrowanym i jego misji w Kościele i świecie Vita consecrata, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/vita.html (accessed 9.11.2019).
• Jan XXIII (1963), Encyklika Pacem in terris, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_xxiii/encykliki/pacem_in_terris_11041963.html (accessed 9.11.2019).
• Jiménez Lozano J. (1971), Historia de un otoño, Ediciones Destino, Barcelona.
• Jiménez Lozano J., Galparsoro G. (1998), Una estancia holandesa. Conversación, Anthropos, Barcelona.
• Jordan E.L. (2012), Gender Concerns: Monks, Nuns, and Patronage of the Cistercian Order in Thirteenth-Century Flanders and Hainaut, “Speculum”, vol. 87, no. 1, pp. 62–94.
• Kirk S. (2009), Padecer o morir: enfermedad, ejemplaridad y escritura en el convento novohispano, Estudios, “Revista de investigaciones literarias y culturales”, vol. 17, no. 33, pp. 145–173.
• Kołodziejczyk A., Waluś M., Pilśniak M. (2004), I Bóg stworzył kobietę… Dyskusja, “Więź”, no. 6, pp. 15–29.
• Kubacki M.-L. (2018), (Prawie) darmowa praca sióstr zakonnych, “L’Osservatore Romano”, supp. “Kobiety Kościół Świat”, http://www.osservatoreromano.va/pl/news/prawie-darmowa-praca-siostr-zakonnych (accessed 1.10.2018).
• Makowski E. (1999), Canon Law and Cloistered Women: Periculoso and Its Commentator, 1298–1545, The Catholic University of America Press, Washington.
• Makowski J. (2007), Cóż po kobietach w Kościele?, [in:] J. Makowski (ed.), Kobiety uczą Kościół, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa, pp. 5–19.
• Martín A., Ribera J. (2007), La monja que perdió la cabeza, Ediciones Urano, Barcelona.
• Mejías Navarrete E. (2004), Cuerpos consagrados a Dios: La experiencia mística y la liberación de los sentidos a través de los escritos de la Madre Francisca de la Natividad y los de la Madre María de San José. América, siglo XVII, “Anuario de Pregrado”, no 1, pp. 1–17.
• Niekielska-Sekuła K. (2013), Człowiek-kobieta-zakonnica? Sposoby konstruowania kobiecości przez siostry zakonne, “Studia Humanistyczne AGH”, vol. 12, no. 3, pp. 81–98, DOI: http://dx.doi.org/10.7494/human.2013.12.3.81
• Pérez J., Ihrie M. (eds.) (2002), The Feminist Encyclopedia of Spanish Literature: N-Z, Greenwood Press, Westport, London.
• Pius XI (1930), Encyklika o małżeństwie chrześcijańskim Casti connubii, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xi/encykliki/casti_connubi_31121930.html (accessed 9.11.2019).
• Pope admits clerical abuse of nuns including sexual slavery, BBC News World, 6.02.2019, https://www.bbc.com/news/world-europe-47134033 (accessed 7.11.2019).
• Radzik Z. (2015), Kościół kobiet, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Rimbault M.-P., Quintin É. (2018), Religieuses abusées, l’autre scandale de l’Eglise, https://www.arte.tv/pl/videos/078749-000-A/molestowane-zakonnice-kosciola-katolickiego/ (accessed 19.03.2019).
• Ríos de la Llave R. (2009), Gender, the Enclousure of Nuns and the Cura Monialium in Castile during the 13th Century: the Dominican Order as a Case Study, [in:] C. Salvaterra, B. Waaldijk (eds.), Paths to Gender European Historical Perspectives on Women and Men, Edizione Plus, Piza.
• Rodríguez Peláez D. (2007), La cárcel en nuestro propio cuerpo. Los trastornos alimentarios y la “histeria” como elementos de transgresión y vehículo para expresar la subjetividad femenina a lo largo de la historia y la literatura: siglos XVII, XVIII y XIX, “Trastornos de la conducta alimentaria”, no. 6, pp. 678–695.
• Ruiz J. (1980), Księga dobrej miłości, transl. Z. Szleyen, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Scaraffia L. (2019), Without any touching, “L’Osservatore Romano”, insert: “Women Church World”, 1.02.2019, http://www.osservatoreromano.va/en/news/without-any-touching (accessed 7.11.2019).
• Sobór Watykański II (1965), Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego Perfectae caritatis, https://www.zyciezakonne.pl/dokumenty/kosciol/sobor-watykanski-ii/soborwatykanski-ii-dekrety/dekret-o-przystosowanej-do-wspolczesnosci-odnowie-zycia-zakonnego-perfectae-caritatis-21385/ (accessed 9.11.2019).
• Sobór Watykański II (1965), Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/soborwatykanski-ii/141-konstytucja-duszpasterska-o-kosciele-w-swiecie-wspolczesnym-gaudium-et-spes.html (accessed 9.11.2019).
• Solís C. (2015), El beso de la monja, Createspace Independent Publishing Platform (e-book).
• Suárez P. (2012), Esta no es mi noche, Colección ibuku, Pampeluna (e-book).
• Tavard G. (1973), Woman in Christian tradition, University of Notre Dame Press, Notre Dame.
• Teresa od Jezusa św. (2007), Księga mojego życia, transl. D. Wandzioch, W. Ciak, Wydawnictwo Flos Carmeli, Poznań.
• Teresa od Jezusa św. (2014), Droga doskonałości, transl. ks. bp. H.P. Kossakowski, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków.
• Toquica Clavijo M.C. (2001), Religiosidad femenina y la vida cotidiana del convento de Santa Clara de Santa Fé, siglos XVII y XVIII, “Revista Colombiana de Antropología”, vol. 37, pp. 152–186.
• Trambaioli M. (2017), Sor Marcela de San Félix y el humorismo conventual, “Cuadernos Aispi”, no. 9, pp. 57–78, DOI: http://dx.doi.org/10.14672/9.2017.1208
• Valdivia V.M. (2015), El Padre, Editorial Kairós, Barcelona (e-book).
• Van Bavel T. (1994), La mujer en san Agustín, “Estudio Agustiniano”, no. 29, pp. 3–49.
• Zorilla J. (2019), El capitán Montoya, Linkgua digital, Barcelona.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-600X.72.06