Polish Auxiliary Forces and their Law Academic Scripts at the University Camp in Grangeneuve/Fribourg

• Authors: Izabela Leraczyk

Title variants

PL

Polskie siły pomocnicze i ich skrypty do nauki prawa w obozie uniwersyteckim w Grangeneuve/Fryburgu

Abstracts

PL

Żołnierzom 2. Dywizji Strzelców Pieszych, internowanym w Szwajcarii w latach 1940–1945, stworzono możliwość podjęcia studiów w ramach współpracy obozów ze szwajcarskimi uczelniami. W Obozie Uniwersyteckim w Grangeneuve/Fryburgu jednym ze zorganizowanych kierunków były studia prawnicze. Ich program zawierał przedmioty wykładane na Uniwersytecie we Fryburgu, a także przewidywał wykłady z prawa polskiego. Celem artykułu jest ukazanie roli, jaką w dydaktyce prawa w obozie odegrały skrypty akademickie. Pokrótce wyjaśniono, czym były skrypty i przybliżono, w jaki sposób powstawała seria Skryptów wykładów uniwersyteckich w Grangeneuve (później Fribourg – La Chasotte). Ich twórcami, w przeważającej mierze, byli sami żołnierze, przedwojenni pracownicy naukowi polskich uczelni lub absolwenci i praktycy prawa. Jako przykład ich zaangażowania posłuży skrypt przygotowany w zimie 1941 r. przez Jana Świdę, dotyczący podstawowych instytucji szwajcarskiego prawa spadkowego. Jego treść i sposób przygotowania porównana zostanie ze skryptami autorstwa Aleksandra Mełenia i Wacława Petscha, wydanymi w tym samym roku.

EN

The soldiers of the 2nd Division of Rifle Infantry interned in Switzerland in the years 1940–1945 were offered an opportunity to undertake studies on the grounds of cooperation between war camps and Swiss academies. Among the study programs organized at the University Camp in Grangeneuve/Fribourg were studies in law. Their syllabus included subjects taught at the University of Fribourg and provided for lectures on Polish law. The aim of the article is to demonstrate the role that the law academic scripts (course materials) played in the camp. The article includes a brief explanation of what the scripts were and outlines the origin of the series entitled Scripts of University Lectures in Grangeneuve, later Fribourg – La Chassotte (Skrypty wykładów uniwersyteckich w Grangeneuve). They were authored, to a large degree, by soldiers themselves, together with pre-war academics based on Polish universities, graduates in law and practitioners of law. An excellent illustration of their involvement can be the script written in the winter of 1941 by Jan Świda, related to the basic institutions of Swiss inheritance law. The content of this work and the way it was prepared will be compared with the scripts created by Aleksander Mełeń and Wacław Petsch, printed in the same year.

Keywords

PL

Obóz uniwersytecki; nauczanie prawa; studia prawnicze; II wojna światowa; polskie siły zbrojne; internowanie; Szwajcaria; skrypty akademickie

EN

university camp; teaching law; studies in law; WWII; Polish Armed Forces; internment; Switzerland; academic scripts

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Year: 2022
• Volume: 99
• Pages: 137-151

Dates

published

2022

Contributors

author

Izabela Leraczyk

• The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Law, Canon Law and Administration, Department of Roman Law

• https://orcid.org/0000000347238545

References

• Blum, Aleksander. 1997. O broń i orły narodowe… Z Wilna przez Francję i Szwajcarię do Włoch. Pruszków: Oficyna Wydawnicza “Ajaks.”
• Chmielewski, Witold. 2017. “Działalność Funduszu Kultury Narodowej na Obczyźnie w latach 1939–1947.” Przegląd Historyczno-Oświatowy (3–4): 24–43.
• Drobny, Władysław. 1973. Karabin i książka. Polskie Liceum w Szwajcarii 1940–1944. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Drobny, Władysław. 1985. Walka bez oręża: polskie obozy uniwersyteckie dla internowanych w Szwajcarii w latach 1940–1946. Warszawa–Poznań: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Jońca, Maciej. 2018. “Działalność Borysa Łapickiego w latach okupacji hitlerowskiej.” In Ad laudem magistri nostri. Mistrzowie. Dzieła polskiej romanistyki. Edited by Ewa Gajda. 59–73. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności “Dom Organizatora.”
• Jońca, Maciej. 2020. Prawo rzymskie. Mirabilia. Warszawa: C.H. Beck.
• Matyja, Mirosław. 2013a. Internowanie polskiej 2. Dywizji Strzelców Pieszych w Szwajcarii w latach 1940–1945 na podstawie V konwencji haskiej z 1907 roku. Brzezia Łąka: Wydawnictwo Poligraf.
• Matyja, Mirosław. 2013b. Niespełnione nadzieje. Losy polskiej dywizji strzelców pieszych w latach 1940–1945. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Mełeń, Aleksander. 1941a. Wstęp do nauk prawnych. Vol. 1. Grangeneuve: Komitet Bratniej Pomocy Studentów Obozu Uniwersyteckiego.
• Mełeń, Aleksander. 1941b. Wstęp do nauk prawnych. Vol. 2. Fribourg: Komitet Bratniej Pomocy Studentów Obozu Uniwersyteckiego.
• Mierzwa, Janusz. 2018. “Działalność Polskiego Wydziału Prawa w Oksfordzie oraz organizacji zrzeszających polskich prawników na terenie Zjednoczonego Królestwa w latach 1940–1947.” Niepodległość i Pamięć 3(25): 77–94.
• Petsch, Wacław. 1941. Międzynarodowe prawo prywatne (prawo kolizyjne). Fribourg: Komitet Bratniej Pomocy Studentów Obozu Uniwersyteckiego.
• Piekarski, Stanisław. 2002. Polskie muzy w krajobrazie Szwajcarii: żołnierska scena 2 Dywizji Strzelców Pieszych w okresie internowania w Szwajcarii w latach 1940–1945. Vol. 2. Warszawa: Departament Społeczno-Wychowawczy MON. Dom Wojska Polskiego.
• Radzik, Tadeusz. 1986. Szkolnictwo polskie w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Rucki, Jerzy. 1993. Na ziemi Wilhelma Tella. Warszawa: Bellona.
• Staszewski, Wojciech Szczepan. 2006. “Antoni Deryng (1901–1978).” In Profesorowie Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Edited by Antoni Dębiński, Wojciech Szczepan Staszewski, Monika Wójcik. 71–80. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sulimirski, Tadeusz. 1961. “Fundusz Kultury Narodowej.” Nauka Polska na Obczyźnie 3: 50–58.
• Szczygielski, Krzysztof. 2010. “Romanistyka polska w latach 1918–1945 (przegląd bibliografii).” Zeszyty Prawnicze 10.2: 355–411. https://doi.org/10.21697/zp.2010.10.2.22
• Szczygielski, Krzysztof. 2020. Prawa antyczne w piśmiennictwie polskim w latach 1900–1945. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
• Świda, Jan. 1941. Zarys szwajcarskiego prawa spadkowego. Grangeneuve: Dziekanat i Komitet Bratniej Pomocy Obozu Uniwersyteckiego w Grangeneuve.
• Thielmann, Edmund. 1998. Żołnierska odyseja. Pruszków: Ulmak.
• Vetulani, Adam. 1971. “Jan Świda: żołnierz II Dywizji Strzelców Pieszych.” Tygodnik Powszechny 32(1176): 5.
• Vetulani, Adam. 1976. Poza płomieniami wojny: internowani w Szwajcarii 1940–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
• Zaniewska, Teresa. 2004. “Szkolnictwo polskie w Szwajcarii w czasie II wojny światowej.” Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności 6: 95–117.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6069.99.10

Biblioteka Nauki

2120445