Ekwiwalencja pozycyjna konstrukcji składniowych w teorii i praktyce glottodydaktycznej

• Authors: Małgorzata Gębka-Wolak

Title variants

Ekwiwalencja pozycyjna konstrukcji składniowych w teorii i praktyce glottodydaktycznej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opisu w artykule jest zagadnienie alternatywnej łączliwości jednostek leksykalnych. Zjawisko to, nazywane w tekście ekwiwalencją pozycyjną, widziane jest z perspektywy nauczania języka polskiego jako obcego. Artykuł składa się z dwóch części. Najpierw zapoznano czytelnika z przyjętym rozumieniem ekwiwalencji pozycyjnej. Następnie przedstawiono uwagi dotyczące zakresu i jakości prezentacji zagadnienia ekwiwalencji pozycyjnej w praktyce glottodydaktycznej. Analiza materiałów do nauczanie jpjo prowadzi do wniosku, że w ramach glottodydaktyki polonistycznej istnieje potrzeba usystematyzowania i uwspółcześnienia opisów dyspozycji składniowych jednostek leksykalnych w powiązaniu z ich funkcją w ramach komunikacji i przynależnością do stylistycznej odmiany polszczyzny. Równocześnie należałoby zadbać o wzbogacenie typów ćwiczeń kształcących aktywną znajomość alternatywnej łączliwości składniowej, przede wszystkim przez dodanie zadań kształcących umiejętność dobierania wariantu składniowego do sytuacji komunikacyjnej.

EN

The article discusses the problem of alternative connectivity of lexical units. This phenomenon, which we called positional equivalence, is analyzed from the perspective of teaching Polish as a foreign language (PFL). The paper consists of two parts. The first defines the concept of positional equivalence. The second part analyzes the way positional equivalence is presented and explained in teaching practice. The analysis of PFL teaching materials clearly shows the need to systematize and update the descriptions of syntactic features of different lexical units, taking into consideration their communicative function and stylistic features. It also seems necessary to enrich the existing language exercises with tasks allowing the students to practice their knowledge of alternative syntactic structures and the ability to adjust the structures they use to the type of communicative situation.

Keywords

PL

składnia; nauczanie języka polskiego jako obcego; walencja; alternatywne konstrukcje składniowe; ekwiwalencja pozycyjna; składnia; nauczanie języka polskiego jako obcego; walencja; alternatywne konstrukcje składniowe; ekwiwalencja pozycyjna

EN

syntax; teaching Polish as a foreign language; valency; alternative syntax structures; positional equivalence

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2018
• Volume: 25
• Pages: 97-110

Dates

published

2019-02-27

Contributors

author

Małgorzata Gębka-Wolak

References

• Bogusławski A., Danielewiczowa M., 2005, Verba polona abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa.
• Bogusławski A., Wawrzyńczyk J., 1993, Polszczyzna, jaką znamy. Nowa sonda słownikowa, Warszawa.
• Buttler D., 1976, Innowacje składniowe współczesnej polszczyzny, Warszawa.
• Bühler K., 2004, Teoria języka, Kraków.
• Gębka-Wolak M., 2011, Pozycje składniowe frazy bezokolicznikowej we współczesnym zdaniu polskim, Toruń.
• Gębka-Wolak, A. Moroz. (w druku), Jednostka tekstu prawnego w ujęciu teoretycznym i praktycznym, Toruń.
• Inny słownik języka polskiego, 2000, pod red. M. Bańki, Warszawa.
• Kaleta Z., 1995, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
• Karolak S., 2002, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa.
• Kawka M., 1980, Słownik syntaktyczno-semantyczny czasowników polskich, Kraków.
• Kita M., 1998, Wybieram gramatykę, t. 2, Katowice.
• Madelska L., Warchoł-Schlottmann M., 2008, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków.
• Lipińska E., Dąmbska E.G., 2007 Kiedyś wrócisz tu… cz. II: By szukać swoich dróg i gwiazd, Kraków.
• Mazur B. W., 2011, Colloquial Polish: the complete course for beginners, New York.
• Mędak S., 2002, Co z czym. Ćwiczenia składniowe dla grup zaawansowanych, Kraków.
• Mędak S., 2011, Praktyczny słownik łączliwości składniowej czasowników polskich, Kraków.
• Mędak S., 2014, Polski C2. Megatest, Warszawa.
• Mielczuk (1974): Mel’čuk I.A., 1974, Opyt teorii lingvističeskih modelej Smysl ↔ Tekst, Moskwa.
• Mielczuk (2015): Mel’čuk I.A., 2015, A General Inventory of Surface-Syntactic Relations in World Languages. Part One, „RSUH/RGGU BULLETIN. Moscow Journal of Linguistics”, nr 8, s. 75–103.
• Mielczuk (2016): Mel’čuk I.A., 2016, A General Inventory of Surface-Syntactic Relations in World Languages. Part Two, „RSUH/RGGU BULLETIN. Moscow Journal of Linguistics”, nr 9, s. 94–120.
• NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego [online], http://nkjp.pl/ [27.04.2018].
• Polski słownik walencyjny „Walenty” [online], http://walenty.clarin-pl.eu [27.04.2018].
• Porayski-Pomsta J. (red.), 2010, Nauka o języku polskim dla cudzoziemców, Warszawa.
• Stempek A. i in., 2010, Polski krok po kroku 1, Kraków.
• Tesnière L., 1959, Eléménts de syntaxe structurale, Paris.
• Wielki słownik języka polskiego, pod red. P. Żmigrodzkiego [online], http://www.wsjp.pl/ [27.04.2018].
• Zaron Z., 1980, Ze studiów nad składnią i semantyką czasownika. Polskie czasowniki z uzupełnieniem werbalnym oznaczające relację osobową z argumentem zdarzeniowym, Wrocław.
• Zaron Z., 2009, Problemy składni funkcjonalnej, Warszawa.
• Zaron, Z., 2012, Konotacja nie jedno ma imię. Wymagania składniowe nazw osobowych, w: J. Apresjan, I. Boguslavsky i in. (red.), Meaning, Texts and other Exciting Things. A Festschrift to Commemorate the 80th Anniversary of Professor Igor Alexandrovič Mel’čuk, Moskva, s. 672–681.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.25.09