Starzy piloci na moście, czyli dyskretny urok alternacji

• Authors: Liliana Madelska

Title variants

Starzy piloci na moście, czyli dyskretny urok alternacji

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Język polski niesłusznie uchodzi za trudny, skomplikowane natomiast wydawać się mogą alternacje morfonologiczne, które występują w odmianie czasowników, rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków i imiesłowów, w stopniowaniu, a także w słowotwórstwie. Artykuł pokazuje, iż do uporządkowania z pozoru chaotycznego świata polskich alternacji wystarczy kilka prostych reguł. Ucząc języka polskiego jako obcego, warto wprowadzać te reguły krok po kroku już na początkowym etapie nauki. Warto pamiętać, że odpowiednio zaprezentowane przykłady mówią czasem więcej niż długie komentarze metajęzykowe. Przy takim podejściu liczne formy gramatyczne nie jawią się jako ocean wyjątków, lecz jako sieci powiązań, które da się opanować.

EN

Polish is wrongly regarded as a particularly difficult language. Morphonological alternations that occur in verbs, nouns, adjectives, numerals, pronouns and participles, in gradation, as well as in word-formation, seem to be difficult, indeed. This article demonstrates that a few simple rules suffice to organise the seemingly chaotic world of Polish alterations. When teaching Polish as a foreign language, it is worth introducing these rules step by step from the initial stage of learning. Furthermore, properly presented examples can be more instructive than lengthy metalinguistic comments. With this approach, numerous grammatical forms do not appear to be an ocean of exceptions, but a network of waterways that can be navigated safely.

Keywords

PL

język polski jako obcy; alternacje (oboczności) morfonologiczne; fleksja; słowotwórstwo; świadomość glottodydaktyczna; język polski jako obcy; alternacje (oboczności) morfonologiczne; fleksja; słowotwórstwo; świadomość glottodydaktyczna

EN

Polish as a foreign language; morphonological alternations; flexion; word formation; glottodidactic awareness

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 155-176

Dates

published

2020-12-23

Contributors

author

Liliana Madelska

References

• Bańko M., Komosińska, D., Stankiewicz, A., 2003, Indeks a tergo do Uniwersalnego słownika języka polskiego, Warszawa.
• Bisko A., 2014, Polska dla średniozaawansowanych. Współczesna polskość codzienna, Kraków.
• Engel, U., 2000, Deutsch-polnische kontrastive Grammatik, Warszawa.
• Grochala B., 2016, Metajęzyk w wybranych podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 23, G. Zarzycka, M. Biernacka, (red.), s. 73–82. http://dx.doi.org/10.18778/0860-6587.23.06
• Karasek M., Gaze M., 2019, Świadomość lingwistyczna (przyszłych) lektorów języka polskiego jako obcego – kilka uwag o znajomości fleksji imiennej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, G. Zarzycka, B. Grochala, I. Dembowska-Wosik (red.), s. 139–148. http://dx.doi.org/10.18778/0860-6587.26.08
• Kowalik K., 1997, Struktura morfonologiczna współczesnej polszczyzny, Kraków.
• Laskowski R., 1975, Studia nad morfonologią współczesnego języka polskiego, Wrocław.
• Madelska L., 2005, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny, Kraków.
• Madelska L., 2007, Polnisch entdecken, Kraków.
• Madelska L., 2008, Praxis-Grammatik Polnisch, Poznań.
• Madelska L., 2009, Polski na tle języków świata a nauczanie wymowy w glottodydaktyce, „Poradnik Językowy” z. 6 (665), s. 38–55.
• Madelska L., 2010, Posłuchaj, jak mówię. Podręcznik ucznia; Poradnik dla rodziców i nauczycieli; film dydaktyczny Powiedz mi, co widzisz, Wiedeń.
• Madelska L., 2012, Prakticzeskaja grammatika polskogo jazyka, Kraków.
• Madelska L., Schwartz, G., 2010, Discovering Polish. A Learner’s Grammar, Kraków.
• Madelska L., Warchoł-Schlottmann, M., 2008, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków.
• Orbitowski Ł., 2019, Kult, Warszawa.
• Pałuszyńska E., 2019, Kategoria rodzaju gramatycznego w systemie językowym, dyskursie i glottodydaktyce, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, G. Zarzycka, B. Grochala, I. Dembowska-Wosik (red.), s. 413–424. http:dx.doi.org/10.18778/0860-6587.26.28
• Perlin J., 2013, O potrzebie, a nawet konieczności uwzględnienia infiksów w opisie polskiej fleksji werbalnej, „Linguistica Copernicana” 1 (9), s. 203–213.
• Pyzik J., 2000, Przygoda z gramatyką. Fleksja i słowotwórstwo imion, Kraków.
• Tokarski J., 1993, Schematyczny indeks a tergo polskich form wyrazowych, Warszawa. https://pl.wiktionary.org/wiki/Kategoria:polski_(indeks_a_tergo) [30.05.2020].
• Wicherkiewicz W., 1911, Polnische Konversations-Grammatik, Heidelberg.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.27.08