Genologia jako styl myślowy implikacje glottodydaktyczne (na przykładzie felietonu)

• Authors: Anna Dunin-Dudkowska

Title variants

Genologia jako styl myślowy implikacje glottodydaktyczne (na przykładzie felietonu)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nowe spojrzenie na genologię dostrzega w niej styl myślowy, obejmujący wspólnotę badaczy opisujących konwencje kształtujące ludzkie zachowania komunikacyjne, powielane w celu zachowania tradycji i tworzenia wspólnoty kulturowej. To nauka interdyscyplinarna, wielonurtowa, zróżnicowana metodologicznie, rozwijająca się w obrębie własnej przestrzeni badawczej, będąca zbiorem relatywnie spójnych założeń teoretycznych i ich analitycznych aplikacji. Glottodydaktyka polonistyczna nie może pozostać obojętna na jej osiągnięcia. Cudzoziemcy uczący się języka polskiego, wśród nabywanych kompetencji językowych i kulturowych, rozwijają także swoją subkompetencję genologiczną. Znajomość polskich gatunków powinna opierać się na przyswojeniu wzorca gatunkowego wypowiedzi i jego wariantów. Odmiana glottodydaktyczna gatunku różni się nieco od klasycznej wersji gatunkowej. Autorka pokazuje zastosowanie instrumentarium genologicznego do opisu felietonu, gatunku wprowadzanego w glottodydaktyce na najwyższych poziomach nauczania.

EN

A new view on genology perceives it as a thought style, including a community of researchers describing conventions shaping people’s communication behaviours, replicated to preserve the tradition and create a community of cultural community. It is an interdisciplinary science, composed of numerous trends, diversified in terms of methodology, thriving within its own cognitive space, being a set of relatively coherent theoretical assumptions and their analytical applications. Teaching Polish as a foreign language may not be indifferent to its achievements. Foreigners studying Polish, among acquired linguistic and cultural competences also develop their genological subcompetence. Knowledge of Polish genres should be based on acquisition of a genre pattern and its variants. The didactic version of a genre slightly differs from the classical variants. The author presents an application of the genological apparatus to describe feuilleton, the genre introduced in teaching on the highest levels of linguistic competences.

Keywords

PL

genologia; gatunek wypowiedzi; wzorzec gatunkowy; glottodydaktyka polonistyczna; felieton; genologia; gatunek wypowiedzi; wzorzec gatunkowy; glottodydaktyka polonistyczna; felieton

EN

genology/genre studies; genre of speech; genre pattern; teaching Polish as a foreign language; feuilleton

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2020
• Volume: 27
• Pages: 193-208

Dates

published

2020-12-23

Contributors

author

Anna Dunin-Dudkowska

References

• Balcerzan E., 2000, W stronę genologii multimedialnej, w: W. Bolecki, I. Opacki (red.), Genologia dzisiaj, Warszawa, s. 86–101.
• Balowski M., 2000, Świadomość gatunkowa a wzorzec normatywny (na przykładzie gatunków prasowych), w: D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. I: Mowy piękno wielorakie, Katowice, s. 225–237.
• Bartmiński J., Niebrzegowska S., 2009, Tekstologia, Warszawa.
• Bernacki M., Pawlus M., 1999, Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała.
• Chudziński E., 2000, Felieton. Geneza i ewolucja gatunku, w: Z. Bauer, E. Chudziński (red.), Dziennikarstwo i świat mediów, Kraków, s. 345–360.
• Cieślakowie I. i L., 2005, Egzamin gimnazjalny. Jak to napisać?, Toruń.
• Cudak R., 2007, Rzut oka na polską genologię literacką, w: D. Ostaszewska, R. Cudak (red.), Polska genologia literacka, Warszawa, s. 13–44.
• Dunin-Dudkowska A., 2014, Testament jako zwierciadło kultur. Polsko-amerykańskie studium komparatystyczne, Lublin.
• Europejski system opisu kształcenia językowego, tłum. W. Martyniuk, 2003, Warszawa.
• Fleck L., 1986, Powstanie i rozwój faktu językowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie naukowym, Lublin.
• Fras J., 1999, Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław.
• Fras J., 2013, O typologii wypowiedzi medialnych i dziennikarskich, Wrocław.
• Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., 2000, Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów.
• Gajda S., 1993, Gatunkowe wzorce wypowiedzi, w: J. Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej, t. 2, Współczesny język polski, Wrocław, s. 245–258.
• Gajda S., 2009, Gatunki wypowiedzi i genologia, w: Z. Bilut-Homplewicz, W. Czachur, M. Smykała, Lingwistyka tekstu w Polsce i w Niemczech. Pojęcia, problemy, perspektywy, Wrocław, s. 135–146.
• Godzic W., 2015, Gatunek telewizyjny: nostalgia i władza bez przyszłości?, w: W. Godzic, Z. Bauer, P. Wieczorek (red.), E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania, Warszawa, s. 51–79.
• Graff A., 2015, Uniwersytet to nie firma, księgowość nie jest królową nauk [online], https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,100865,18005244,Uniwersytet_to_nie_firma__a_ksiegowosc_nie_jest_krolowa.html [15.04.2020].
• Grochala B., 2016, Telewizyjna transmisja sportowa w ujęciu genologii lingwistycznej na materiale transmisji meczów piłki nożnej, Łódź.
• Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P., 2016, Programy nauczania JPJO. Poziomy A1–C2, Kraków.
• Jarzębski M., 1978, Głos w dyskusji o felietonie, „Zeszyty Prasoznawcze”, z. 3.
• Jedliński R., 1984, Gatunki publicystyczne w szkole średniej, Warszawa.
• Klein T., 1983, Felieton – niektóre historyczne i teoretyczne aspekty gatunku, „Polonistyka”, z. 4.
• Kuziak M., Rzepczyński S., 2008, Jak pisać?, Bielsko-Biała.
• Maziarski J., 1976, Felieton, w: J. Maślanka (red.), Encyklopedia wiedzy o prasie, Wrocław.
• Mokranowska Z., 1993, Felieton, w: M. Pytasz (red.), Leksykon szkolny. Gatunki paraliterackie, publicystyczne i użytkowe, Gorzów Wielkopolski, s. 85–96.
• Niczyperowicz A., 1996, Przepis na felieton, w: A. Niczyperowicz (red.), Abecadło dziennikarza, Poznań.
• Niczyperowicz A., 2001, Felieton piękny pasożyt, w: A. Niczyperowicz (red.), Dziennikarstwo od kuchni, Poznań.
• Ptaszek G., 2017, Wkład Profesor Marii Wojtak w rozwój genologii medialnej, w: I. Hofman, D. Kępa-Figura, Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1: Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, Lublin, s. 27–36.
• Ropa A., 1976, W poszukiwaniu istoty felietonu, „Zeszyty Prasoznawcze”, z. 2.
• Ruszer A., 2011, Oswoić tekst, Kraków.
• Sławkowa E., 2000, Style współczesnego felietonu (z zagadnień stylistyki gatunku), w: D. Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. I: Mowy piękno wielorakie, Katowice, s. 305–315.
• Słownik wyrazów obcych, 2005, red. E. Sobol, Warszawa.
• Standardy wymagań egzaminacyjnych. Państwowe egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego, 2003, Warszawa.
• Witosz B., 2005, Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice.
• Wojciechowska A., 2012, Protokół jako świadectwo komunikacji wspólnotowej w drugiej połowie XIX wieku. Studium genologiczne, Zielona Góra.
• Wojtak M., 2004, Gatunki prasowe, Lublin.
• Wojtak M., 2014, Sporne i bezsporne problemy współczesnej genologii, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 7–22.
• Wojtak M., 2019, Wprowadzenie do genologii, Lublin.
• Wolny-Zmorzyński K., Kozieł K., 2013, Genologia dziennikarska, „Studia Medioznawcze”, nr 3, s. 23–34.
• Wysłouch S., 2005, Nowa genologia – rewizje i reinterpretacje, w: M. Czermińska i in. (red.), Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów Kraków, 22–25 września 2004, t. 1., Kraków, s. 97–113.
• Zaśko-Zielińska M., 1999, Metatekst na poziomie gatunku mowy w felietonach „Tygodnika Powszechnego” i „Polityki”, w: J. Miodek (red.), Mowa rozświetlona myślą, Wrocław, s. 283–295.
• Żmigrodzka B., 1997, Testament jako gatunek tekstu, Katowice.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.27.10