Gramatyka z kulturą – o współczesnych ścieżkach nauczania gramatyki

• Authors: Bartłomiej Maliszewski

Title variants

EN

Grammar with culture – on contemporary approaches to teaching grammar

Abstracts

EN

When developing grammar proficiency, language pragmatics (effectiveness of communication) are the primary focus, and the knowledge of grammar is perceived as a means of utterance creation, serving to implement specific intentions of the sender. The subject of this article is the apparent focus on the “attractiveness” of the exercises and the connection of grammatical issues with Polish culture knowledge transfer. The expression “Grammar with culture” through its ambiguity allows the characterization of the contemporary ways of shaping grammatical competence in teaching Polish as a foreign language. The words “with culture” mean: a polite (attractive, transparent) promotion of the desired behaviour and transfer of knowledge about the Polish culture. 

PL

Przy rozwijaniu kompetencji gramatycznej główny nacisk jest położony na pragmatykę językową (skuteczność komunikacji), a znajomość gramatyki jest traktowana jako środek budowania wypowiedzi, które służą realizowaniu poszczególnych intencji nadawczych. Widoczna staje się tu również dbałość o atrakcyjność zadań oraz łączenie zagadnień gramatycznych z przekazywaniem wiedzy o polskiej kulturze, co stanowi temat niniejszego artykułu. Wyrażenie: „gramatyka z kulturą” poprzez swoją wieloznaczność pozwala scharakteryzować współczesne sposoby kształtowania kompetencji gramatycznej w nauczaniu języka polskiego jako obcego. „Z kulturą” znaczy tu: kulturalnie (atrakcyjnie, przejrzyście), z nauczaniem zasad etykiety oraz z elementami wiedzy o polskiej kulturze. 

Keywords

PL

glottodydaktyka; gramatyka; fleksja; kultura

EN

teaching Polish as a foreign language; grammar; flection; culture

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2021
• Volume: 28
• Pages: 239-253

Dates

published

2021

Contributors

author

Bartłomiej Maliszewski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Centrum Języka i Kultury Polskiej, ul. Weteranów 18, 20-038 Lublin

• https://orcid.org/0000000238133971

References

• Burzyńska A.B., 2002, Jakże rad bym się nauczył polskiej mowy... O glottodydaktycznych aspektach relacji język a kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Wrocław.
• Butcher A., Maliszewski B., Przechodzka G., Rzeszutko-Iwan M., Trębska-Kerntopf A., 2009, Wokół Lublina. Zadania testowe z języka polskiego dla obcokrajowców, Lublin.
• Ciesielska-Musameh R., Guziuk-Świca B., Przechodzka G., 2016, Z polskim w świat. Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego, Lublin.
• Czerkies T., 2012, Tekst literacki w nauczaniu języka obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej), Kraków.
• Dąbrowska A., Burzyńska-Kamieniecka A., Dobesz U., Pasieka M., 2005, Z Wrocławiem w tle. Zadania testowe z języka polskiego dla cudzoziemców, Wrocław.
• Dąbrowska A., Dobesz U., Pasieka M., 2010, Poradnik metodyczny dla nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie, Warszawa.
• Dembowska-Wosik I., Strzelecka A., Zawada A., 2011, Spacerkiem po Łodzi i okolicy. Teksty i ćwiczenia do nauki języka polskiego dla cudzoziemców, Łódź.
• Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczania, ocenianie (ESOKJ), 2003, Warszawa.
• Foland-Kugler M., 2001, Uczymy polskiego na Wschodzie, Warszawa.
• Garncarek P., 2006, Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Warszawa.
• Gębal P.E., 2010, Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze, Kraków.
• Gębal P. E., Miodunka W. T., 2020, Dydaktyka i metodyka nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego, Warszawa.
• Izdebska-Długosz D., 2016, Uczyć czy nie uczyć? Przemiany miejsca i roli gramatyki w świetle metod nauczania języków obcych, „Acta Humana” 7, s. 93–103 http://dx.doi.org/10.17951/ah.2016.7.93
• Izdebska-Długosz D., 2017, Po polsku bez błędu. Zbiór ćwiczeń z gramatyki języka polskiego dla studentów ukraińskojęzycznych: A2–B2, Rzeszów.
• Izdebska-Długosz D., 2021a, Błędy gramatyczne w polszczyźnie studentów ukraińskojęzycznych, Kraków.
• Izdebska-Długosz D., 2021b, Polski dla nas. Deklinacja i składnia kontrastywnie dla Słowian wschodnich (A2–B2), Kraków.
• Jasińska A., 2016, Jak objaśniać gramatykę uczącym się języka polskiego jako obcego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Ad Didacticam Litterarum Polonarum Et Linguae Polonae Pertinentia” 7 (223), 67–78.
• Jasińska A., Waliszko M., 2015, O Polsce po polsku. Plansze tematyczne do nauki języka polskiego jako obcego dla poziomu A1/A2, Berlin.
• Język polski bez granic, Seria podręczników do nauki języka polskiego jako obcego dla szkół ukraińskich (klasy V–XI) http://www.wspolnotapolska.org.pl/bezgranic/index.php (dostęp: 01.08.2021).
• Karczmarczuk B., Przechodzka G., 1995, Różnice strukturalne między językiem polskim i rosyjskim a kształcenie sprawności komunikacyjnej (wybrane zagadnienia), w: Kształcenie sprawności komunikacyjnej Polaków ze Wschodu, J. Mazur (red.), Lublin, s. 137–146.
• Kaźmierczak P., 2019, Piosenka pomoże na wiele, czyli o alternatywnych sposobach kształtowania kompetencji gramatycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 25, s. 137–148 https://doi.org/10.18778/0860-6587.25.12
• Komorowska H., 1993, Podstawy metodyki nauczania języków obcych, Warszawa.
• Kowalewska M., 2014, Co nas łączy... Teoria i zbiór ćwiczeń z gramatyki języka polskiego, Kraków.
• Kowalewski J., 2011, Kultura polska jako obca?, Kraków.
• Kowalewski J., 2013, Jak uczyć języka polskiego i kultury polskiej na Ukrainie, Kraków.
• Kowalewski J., 2019, Gramatyka dla heretyka – nie tylko uczących (się) języka polskiego na Ukrainie, Kraków.
• Krawczuk A., 2006, Błędy gramatyczne studentów polonistyki lwowskiej spowodowane polsko-ukraińską interferencją, „Postscriptum”, nr 2 (52), s. 137–153.
• Krawczuk А., 2008, Polska mowa – Ukraińcam, Lwiw.
• Krawczuk А., 2015, Polska mowa. Gramatika z wprawami, Kyjiw.
• Krawczuk А., Kowalewski J., 2017, Metodika wykładania polskoj mowy, Kyjiw.
• Krawczuk А., Kоwalewski J., 2019, Jestem stąd. Pidrucznik z polskoj mowy, Lwiw.
• Lechowicz J., Podsiadły J., 2001, Ten, ta, to. Ćwiczenia nie tylko gramatyczne dla cudzoziemców, Łódź.
• Łaszkiewicz M., 2010, Piosenka jest dobra na wszystko?, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 17, s. 335–341.
• Machowska J., 2010, Gramatyka? Dlaczego nie?! Ćwiczenia gramatyczne dla poziomu A1, Kraków.
• Madeja A., Morcinek B., 2007, Polski mniej obcy Podręcznik do nauki języka polskiego dla średnio zaawansowanych, Katowice.
• Maliszewski B., 2014, Per errata ad astra – zwalczanie interferencji gramatycznych w procesie nauczania języka polskiego studentów ze Wschodu, w: Błąd w literaturze, kulturze i językach narodów słowiańskich, M. Dziwisz i in. (red.), Lublin, s. 221–230.
• Maliszewski B., 2019a, Ku absencji interferencji – sposoby utrwalania poprawnych form gramatycznych w nauczaniu języka polskiego młodzieży z Ukrainy, „Roczniki Humanistyczne”, t. LXVII, z. 10, s. 99–112.
• Maliszewski B., 2019b, Bariery i pomosty w sytuacjach komunikacyjnych na lekcji języka polskiego jako obcego, „Język a Edukacja”, t. 7, D. Lech-Kirstein, M. Makuchowska (red.), Opole, s. 49–59.
• Maliszewski B., 2020, Gramatyka z kulturą. Przez przypadki, K. Wójcik (oprac.), Lublin.
• Małolepsza M., Szymkiewicz A., 2005, Hurra!!! Po polsku 1, Kraków.
• Małyska A., Dembińska K., 2010, Start 1. Survival Polish, Warszawa.
• Mazur J. (red.), 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, tomy pokonferencyjne z serii: Kształcenie Polaków ze Wschodu, Lublin.
• Miodunka W. (red.), 2004, Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Stan obecny - programy nauczania - pomoce dydaktyczne, Kraków.
• Nawracka M.J., 2020, Nauczanie języka polskiego jako obcego w perspektywie refleksyjnej i kulturowej, Kraków.
• Pelc T., 1997, Teraz polski. Gry i ćwiczenia komunikacyjne. Podręcznik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego, Łódź.
• Piotrowska-Rola E., Porębska M., 2017, Polski jest cool, Lublin.
• Prizel-Kania A., Bucko D., Sowa K., Majcher-Legawiec U., 2016, Po polsku po Polsce, Kraków.
• Próchniak W., 2012, Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Lublin.
• Przechodzka G., 1993, Z problematyki interferencji językowej w nauczaniu języka polskiego Polaków ze Wschodu, w: Metodyka kształcenia językowego Polaków ze Wschodu, J. Mazur (red.), Lublin.
• Sałęga-Bielowicz B., Gałat E., 2018, Język polski? Chcę i mogę, Kraków.
• Seretny A., Lipińska E., 2005, ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, Kraków.
• Siek-Piskozub T., Wach A., 2006, Muzyka i słowa. Rola piosenki w procesie przyswajania języka obcego, Poznań.
• Skalska A., Skalski T., 1995, Pułapka komunikatywności, w: Kształcenie sprawności komunikacyjnej Polaków ze Wschodu, J. Mazur (red.), Lublin, s. 49–57.
• Skorupa E., Lipińska E., 2010, Polski bez tajemnic. Język polski dla studentów niemieckojęzycznych, Kraków.
• Stempek I., Stelmach A., 2012, Polski. Krok po kroku. Kraków.
• Zarzycka G., 2003, Gramatyka a podejście komunikacyjne w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Przegląd Polonijny”, z. 4, s. 122–128.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.28.16

Biblioteka Nauki

2034572