Potrzeby, możliwości i konteksty wprowadzenia do nauczania języka polskiego jako obcego treści związanych z prawami człowieka

• Authors: Iwona Pałucka-Czerniak

Title variants

EN

Needs, possibilities and contexts of introduction of content related to human rights to the teaching of polish as a foreign language

Abstracts

EN

The article discusses the introduction of subjects related to human rights to the language training cycle of foreigners studying Polish as a foreign language. The presented reflections are based on the results of projects implemented at the University of Zielona Góra in the period of 2017-2020. The recipients of these activities are mainly adult foreigners who, with great enthusiasm and mutual benefit, accept the extension of teaching content to include human rights issues. Talking on these topics is always associated with revealing the ideology and social philosophy adopted by the listeners (consciously or not). It activates listeners and allows for seamlessly transition from teaching vocabulary and grammar structures to relatively natural communication. It seems beneficial to expand the thematic vocabulary and communication roles by those forms that would teach the communication behaviours needed by foreigners in various situations in which their rights may be violated. The introduction of elements of human rights knowledge to teaching Polish language can create a broad and functional basis for intercultural dialogue, which has a great impact on learning motivation, shapes attitudes of activity and openness, and enriches interaction.  

PL

Artykuł omawia wprowadzenie tematyki związanej z prawami człowieka do cyklu kształcenia językowego cudzoziemców na zajęciach języka polskiego jako obcego. Prezentowane refleksje bazują na wynikach projektów realizowanych na Uniwersytecie Zielonogórskim w latach 2017–2020. Odbiorcami tych działań są głównie dorośli cudzoziemcy, którzy z dużym entuzjazmem i obopólną korzyścią przyjmują poszerzenie treści nauczania o zagadnienia z praw człowieka. Rozmowa na te tematy zawsze wiąże się z ujawnianiem przyjętej przez słuchaczy (świadomie lub nie) ideologii, filozofii społecznej. Aktywizuje słuchaczy i pozwala płynnie przejść od nauczania słownictwa i struktur gramatycznych do względnie naturalnej komunikacji. Wydaje się korzystne poszerzenie słownictwa tematycznego i ról komunikacyjnych o te formy, które uczyłyby zachowań komunikacyjnych potrzebnych cudzoziemcom w rozmaitych sytuacjach, w których może dochodzić do łamania ich praw. Wprowadzenie elementów wiedzy z zakresu praw człowieka do nauczania języka polskiego może stwarzać szeroką i funkcjonalną podstawę do dialogu międzykulturowego, który ma duży wpływ na motywację do nauki, kształtuje postawę aktywności i otwartości, a także wzbogaca interakcję. 

Keywords

PL

nauczanie języka polskiego jako obcego; prawa i wolności człowieka; dialog międzykulturowy

EN

teaching Polish as a foreign language; human rights; intercultural dialogue

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2021
• Volume: 28
• Pages: 353-363

Dates

published

2021

Contributors

author

Iwona Pałucka-Czerniak

• Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej, al. Wojska Polskiego 67, 65-001 Zielona Góra

• https://orcid.org/0000000260377729

References

• Ciechanowski J., Czyż E., Szewczyk E. (red.), 2002, Prawo do nauki. Raport z monitoringu, Warszawa.
• Domagała A., Florczak A., 2018, Prawa człowieka. Materiały edukacyjne, Wrocław https://eul.ceo.org.pl/sites/eul.ceo.org.pl/files/prawa_czlowieka.pdf (dostęp: 15.05.2020).
• Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M. (red.), 2015, Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Warszawa.
• Grzelak J., 2010, Polski język prawa – w perspektywie glottodydaktycznej, Poznań.
• Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.), 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
• Nikitorowicz J., 2004, Kształtowanie tożsamości kulturowej współczesnego człowieka, w: Edukacja międzykulturowa. Poradnik dla nauczyciela, A. Klimowicz (red.), Warszawa, s. 45–53.
• Paleczny T., 2016, Kształtowanie kompetencji komunikacyjnej w relacjach międzykulturowych, w: Biblioteka „LingVariów” Glottodydaktyka t. 13: Język, literatura i kultura polska w świecie, W. Miodunka, A. Seretny (red.), Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 73–86.
• Piechowiak M., 1999, Filozofia praw człowieka, Lublin.
• Rzepliński A. (red.), 1992, Prawa i wolności człowieka, Warszawa.
• Rzeszutko-Iwan M., 2016, Przekaz wiedzy, czyli nauczanie specjalistycznej odmiany języka – w kontekście pedagogiki CLIL, „Acta Uniwersitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 23, s. 97–113.
• Steciąg M., 2014, Glottodydaktyka w ujęciu ekolingwistycznym, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” 21, s. 51–62.
• Zarzycka G., 2019, Kulturemy polskie – punkty widzenia, techniki ich wydobywania i negocjowania. Stosowanie perspektywy etnolingwistycznej w glottodydaktyce polonistycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” 26, s. 425–442.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.28.24

Biblioteka Nauki

2034583