Julia Hartwig i „studia osobowe”

• Authors: Julia Dynkowska

Title variants

Julia Hartwig i „studia osobowe”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy muzyki w poezji Julii Hartwig, a przede wszystkim tekstów, w których autorka skupia się na postaciach wybitnych kompozytorów oraz wykonawców muzyki klasycznej i rozrywkowej (m.in. Ludwig van Beethoven czy Janis Joplin). Chociaż Hartwig w jednym z wywiadów wspomina o tym, że „muzyka – jej źródło, jej tworzenie, wykonanie – jest zawsze ciekawsze niż człowieczeństwo”, wydaje się, że w swych utworach autorka poświęca więcej uwagi właśnie „człowieczeństwu” opisywanych muzyków, zachowaniom i cechom, o których nie myśli się zazwyczaj podczas kontaktu z ich dziełami lub interpretacjami wykonawczymi tych dzieł. W tekście próbuję, po pierwsze, sprawdzić, w jaki sposób te swoiste poetyckie „studia osobowe” są konstruowane i do czego służą Julii Hartwig, po drugie zaś – rozważyć, czy i w jakim stopniu sporządzane przez poetkę specyficzne portrety artystów zbliżają do nich oraz ich twórczości.

EN

This paper discusses Julia Hartwig’s poetic texts in which she focuses on the prominent classical and pop musicians (composers as well as performers, such as Ludwig van Beethoven and Janis Joplin). In Tomasz Cyz’s interview with Hartwig, she claims that “the origin, creation and the performance of music is always more interesting than the humanity”. However, it appears that in her poems, Hartwig is in fact more interested in musicians’ humanity, their behavior and various features which usually seem to be neglected when those great musicians’ work is appreciated. In this article, I am examine the construction and purpose of Hartwig’s “case studies”.

Keywords

PL

Julia Hartwig; poetycka muzykologia; poetycka biografia; Arturo Toscanini; Ludwig van Beethoven; Janis Joplin; Julia Hartwig; poetycka muzykologia; poetycka biografia; Arturo Toscanini; Ludwig van Beethoven; Janis Joplin

EN

Julia Hartwig; Poetic Musicology; Poetic Biography; Arturo Toscanini; Ludwig van Beethoven; Janis Joplin

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 52
• Issue: 1
• Pages: 163-177

Dates

published

2019-03-28

Contributors

author

Julia Dynkowska

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Instytut Kultury Współczesnej, Katedra Teorii Literatury, ul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź

• https://orcid.org/0000-0001-7657-2679

References

• Adorno Theodor Wiesengrund, O fetyszyzmie w muzyce i o regresji słuchania, w: Adorno Theodor Wiesengrund, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, przekł. Krystyna Krzemień-Ojak, wybrał i wstępem opatrzył Karol Sauerland, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990, s. 100–130.
• Amburn Ellis, Perła. Obsesje i namiętności Janis Joplin, przekł. Lidia Drapińska, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2006.
• Beethoven Ludwig van, w: Oksfordzka ilustrowana encyklopedia sztuki, red. John Julius Norwich, przekł. Leszek Engelking i in., Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1994, s. 49.
• Beethoven Ludwig van, Testament napisany w Heilignstadt, przekł. Ewa Życieńska, w: George R. Marek, Beethoven, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976, s. 328–330.
• Chomiuk Aleksandra, To samo, ale inaczej. O przepisywaniu biografii, w: Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału, red. Agnieszka Izdebska, Agnieszka Przybyszewska, Danuta Szajnert, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, s. 71–87.
• Cyz Tomasz, Muzyka jest sobą. Rozmowa z Julią Hartwig, http://www.instytutksiazki.pl/artykuly,polecamy,30911,muzyka-jest-soba---rozmowa-z-julia-hartwig.html [dostęp: 20.01.2017].
• Czermińska Małgorzata, Formy biograficzne, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Alina Brodzka, Mirosława Puchalska i in., Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1992, s. 10–107.
• Digital archives of the Beethoven-Haus Bonn, http://www.beethoven-haus-bonn.de/sixcms/detail.php?id=1507&template=einstieg_digitales_archiv_en &_mid=Text [dostęp: 20.01.2017].
• Flakowicz-Szczyrba Marta, Dowód na istnienie. Poezja Julii Hartwig wobec egzystencji i sztuki, IBL PAN, Warszawa 2014.
• Friedman Myra, Janis Joplin. Żywcem pogrzebana, przekł. Anna Kołyszko, W.A.B., Warszawa 2005.
• Greenblatt Stephen, Shakespeare. Stwarzanie świata, przekł. Barbara Kopeć-Umiastowska, W.A.B., Warszawa 2007.
• Hartwig Julia, Bez pożegnania, Sic!, Warszawa 2004.
• Hartwig Julia, Gorzkie żale, a5, Kraków 2011.
• Hartwig Julia, Nie ma odpowiedzi, Sic!, Warszawa 2001.
• Hartwig Julia, Spojrzenie, a5, Kraków 2016.
• Hartwig Julia, To wróci, Sic!, Warszawa 2007.
• Hartwig Julia, Zapisane, a5, Kraków 2013.
• Hejmej Andrzej, Muzyczność dzieła literackiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Jamrozik Elżbieta, Słownik włosko-polski, polsko-włoski PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Janis Joplin: Southern Discomfort, [film], reżyseria Christopher Morris, BBC, A&E Networks 2000.
• Johnson Stephen, Beethoven, przekł. Maciej Tumasz, Oficyna Wydawnicza Atena i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Legeżyńska Anna, Mistrzyni dyskrecji, znawczyni sztuki harmonii, „Polonistyka. Innowacje” 2015, nr 1, s. 27–36.
• Legeżyńska Anna, Od kochanki do psalmistki. Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
• Poniatowska Irena, Beethoven, w: Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna, red. Elżbieta Dziembowska, t. 1, AB, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1979, s. 223–251.
• Puchalska Iwona, Muzyka w okolicznościach lirycznych. Zapisy słuchania muzyki w poezji polskiej XX i XXI wieku, Księgarnia Akademicka, Kraków 2017.
• Runyan William McKinley, Historie życia a psychobiografia. Badania teorii i metody, przekł. Jacek Kasprzewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Rusinek Michał, Kilka uwag o biografii, muzyce i języku, „Teksty Drugie” 2000, nr 4, s. 96–101.
• Schultz William Todd, Co kryje maska?, w: „Charaktery”, 2017, nr 2, s. 68–71.
• Telicki Marcin, Poetycka antropologia Julii Hartwig, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
• The Toscanini Legacy collection of sound recordings [online], http://archives.nypl.org/rha/20445#c1227028 [dostęp: 20.02.2017].
• Wiśniewski Jerzy, Ku harmonii? Poetyckie style słuchania muzyki w wierszach polskich autorów po 1945 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.52.10