Asnyk’s notebook of rhymes

• Authors: Tadeusz Budrewicz

Title variants

Asnyka notes z rymami

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The material basis for the article was Adam Asnyk’s notebook, which is presently owned by The Jagiellonian Library in Kraków (Manuscript Archive, 7185I, no. 16261). The notebook contains 56 pages handwritten by Asnyk on both sides of a sheet. Asnyk wrote down the words which rhymed. He made use of the notebook when he needed set rhymes as a tool while composing poems. The list of these words demonstrates a high frequency of words borrowed from Latin, Greek, and French. They apply to abstract nouns, antiquity, literary classics, as well as proper nouns related to world geography and history. All indicates the intellectual and intelligentsia model of his poetry. The sets of words often included associations which emphasised Asnyk’s irony towards Romanticism. The rhymes were not accidental sets of words phonetically similar but instead they indicated grammatical and semantic fields. The analysis of Asnyk’s notebook enabled the following conclusions: 1) in spite of some scholars’ opinions, in his rhymes Asnyk used noninflectional grammatical forms (infinitives, adverbs); and 2) partial rhyme in Polish poetry had appeared earlier than it was commonly assumed (the end of the 19th century).

PL

Podstawą materiałową artykułu jest notes Adama Asnyka, który przechowuje Biblioteka Jagiellońska w Krakowie (Oddział rękopisów, sygn. 7185 I, numer inwentarzowy 16261). Zawiera 56 kart zapisanych po stronach recto i verso. Asnyk notował w nim wyrazy, które się rymowały. Używał notesu z gotowymi zestawieniami rymów jako pomocy podczas pisania wierszy. Lista tych wyrazów wykazuje wysoką frekwencję słów przyswojonych z łaciny, greki oraz zapożyczeń francuskich. Dotyczą pojęć abstrakcyjnych, kultury antyku, klasyki literackiej i nazw własnych, które się odnoszą do geografii świata i historii powszechnej. Oznacza to intelektualny i inteligencki model poezji. W zestawieniach słów częste są asocjacje wskazujące na ironiczną postawę poety wobec romantyzmu. Rymy nie tworzą przypadkowych układów słów o podobnej fonetyce, ale stanowią pola gramatyczne i semantyczne. Analiza notesu Asnyka pozwoliła na sformułowanie wniosków, że: 1) wbrew ustaleniom wersologów Asnyk używał w rymach form gramatycznych nieodmiennych (bezokolicznik, przysłówek); 2) rym niedokładny w polskiej poezji pojawił się wcześniej, niż dotąd sądzono (koniec XIX w.).

Keywords

EN

Asnyk; poem; rhyme; manuscript; notes

PL

Asnyk; wiersz; rym; rękopis; notatki; Asnyk; wiersz; rym; rękopis; notatki

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 55
• Issue: 4
• Pages: 31-52

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Tadeusz Budrewicz

• Professor, Pedagogical University of Cracow, Chair of Polish Literature of the 20th Century, ul. Podchorążych 2, 30-084 Krakow

• https://orcid.org/0000-0003-4557-7260

References

• Asnyk Adam, Poezje wybrane, Krakow: Wydawnictwo Literackie, 1960.
• Bądzkiewicz Antoni, Teoria poezyi polskiej w związku z jej historią opowiedziana, new edition, Warsaw: Księgarnia Ungra i Banarskiego, 1875.
• Budrewicz Tadeusz, “Asnyk między symbolizmem a socjalizmem (Przeoczone konteksty ‘Szkicu do współczesnego obrazu’)”, Prace Polonistyczne 2000, p. 55, pp. 81–112.
• Budrewicz Tadeusz, Rymowane spory: Asnyk, Krakow: Wydawnictwo Naukowe UP, 2015.
• Chmielowski Piotr, Zarys literatury polskiej z ostatnich lat szesnastu, Vilnius: Wydawnictwo Elizy Orzeszkowej i spółki, 1881.
• Darasz Wiktor Jarosław, Mały przewodnik po wierszu polskim, Krakow: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003.
• Furmanik Stanisław, Podstawy wersyfikacji polskiej (Nauka o wierszu polskim), Warsaw–Krakow: Wydawnictwo Eugeniusza Kothana, 1947.
• Giergielewicz Mieczysław, Rym i wiersz, London: Polski Uniwersytet na Obczyźnie, 1957.
• Korwin-Piotrowska Dorota, Poetyka: Przewodnik po świecie tekstów, Krakow: Wydawnictwo UJ, 2011.
• Kucharski Eugeniusz, Twórczość liryczna Asnyka, Krakow: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1924.
• Leszczyński Edward, Harmonia słowa: Studium o poezji, Krakow: Spółka Wydawnicza Polska, 1912.
• Loges des Marian, Słowo w poezji Asnyka (szkic z pogranicza semantyki i stylistyki), offprint from Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterdziestolecia pracy naukowej prof. dra Juliusza Kleinera, Łódź 1949.
• Lubaś Władysław, Rym Jana Kochanowskiego: Próba lingwistycznej charakterystyki i oceny, Uniwersytet Śląski, Katowice 1975.
• Mocarska-Tycowa Zofia, Wybory i konieczności: Poezja Asnyka wobec gustów estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń: Wydawnictwo UMK, 2005.
• Nowakowska-Kempny Iwona, “Struktury składniowe a rym”, in: Język Artystyczny Vol. 3, Katowice 1985, pp. 66–91.
• Ochorowicz Julian, O twórczości poetyckiej, Lviv: Karol Wild, 1877.
• Osiński Dawid Maria, “Dziewiętnastowieczne ratowanie ciągłości. Poezja Adama Asnyka w refleksji Piotra Chmielowskiego”, Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 19 (39): 2012, p. 125–140.
• Pszczołowska Lucylla, “Boje o rym”, Pamiętnik Literacki 1970, col. 4, p. 161–177.
• Pszczołowska Lucylla, Rym, Wrocław: Ossolineum, 1972
• Pszczołowska Lucylla, Wiersz polski: Zarys historyczny, Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997.
• Szypowska Maria, Asnyk znany i nieznany, Warsaw: PIW, 1971.
• Umińska-Tytoń Elżbieta, Polszczyzna dziewiętnastowiecznych salonów, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2011.
• Wóycicki Kazimierz, Asnyk wśród prądów epoki (Materiały i opracowanie): Próba bibliografii pism Asnyka, Warsaw: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, 1931.
• Wóycicki Kazimierz, Forma dźwiękowa prozy polskiej i wiersza polskiego, Warsaw: PWN, 1960.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.55.02