From Warsaw to Warsaw. Some remarks on the two ‘imaginary translations’ from Polish (1944) by Franco Fortini

• Authors: Giovanna Tomassucci

Title variants

Od Warszawy do Warszawy. Parę uwag o dwóch ‘wyimaginowanych przekładach’ z polskiego (1944) Franco Fortiniego

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article analyses Franco Fortini’s two poems written in 1944 during his exile in Switzerland: Warsaw 1939 and Warsaw 1944 (the latter’s former title was Warsaw 1943). The poet defined them Imaginary Translations, because he conceived them as translated from an inexistent original, written in occupied Poland. In this way, the Italian poet experimented for the first time with imaginary translations. Following Macpherson and Leopardi’s tradition of “Literary Hoaxes”, he sought new forms and “new words” for Poetry on WW II. The article compares the Fortini’s“Polish” poems with later comments on Imaginary translations (they are akin to “Imitation or Parody”, are created “taking delight in prank and experiment” and derive from a certain dominant conception of a foreign literature), paying particular attention to their strong intertextuality and their allusions to the practice of translating poetry in Italy.

PL

Podczas politycznego wygnania w Szwajcarii, włoski poeta Franco Fortini opublikował anonimowo dwa wiersze (Warszawa 1943, Warszawa 1944), podając je za tłumaczenia tekstów napisanych w okupowanej Polsce. W ten sposób poeta po raz pierwszy eksperymentował na wyimaginowanych przekładach z nieistniejących oryginałów. Odwoływanie się do tradycji „literackich oszustw”, praktykowanej wcześniej przez Macphersona i Leopardiego, pomagało mu w poszukiwaniu form i „słów” dla nowej wojennej poezji. Artykuł zestawia „polskie” wiersze Fortiniego z jego późniejszymi wystąpieniami teoretycznymi, w których poeta analizuje relację wyimaginowanych przekładów do „imitacji lub parodii” w kontekście dominującego w środowisku literackim postrzegania danej literatury. Zwraca również szczególną uwagę na silną intertekstualność obu wierszy oraz na ukrytą w nich krytykę włoskiej praktyki translatorskiej.

Keywords

EN

20th-Century Italian Poetry; Imaginary translations; Translation Studies

PL

Włoska poezja XX wieku; Wyimaginowane przekłady; Studia o przekładzie; Włoska poezja XX wieku; Wyimaginowane przekłady; Studia o przekładzie

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 55
• Issue: 4
• Pages: 383-408

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Giovanna Tomassucci

• Professor, Department of Filologia, Letteratura e Linguistica of the University of Pisa

• https://orcid.org/0000-0001-5296-028X

References

• Cristiani Andrea, Renato Poggioli e le riviste fra le due guerre, ‘MediAzioni’, 5, http://mediazioni.sitlec.unibo.it
• Dalmas Davide, La protesta di Fortini, Aosta, Sylos, 2006.
• De Girolamo Costanzo, Ritratti di critici contemporanei. Franco Fortini, ‘Belfagor’, no. 3, 31/05/1977, p. 301.
• De Luca Bernardo, Foglio di via e altri versi. Edizione critica e commentata, Quodlibet, Macerata, 2018.
• Diaco Francesco, Dialettica e speranza. Sulla poesia di Franco Fortini, Quodlibet, Macerata, 2017.
• Falqui Enrico, La giovane poesia. Saggio e repertorio, Carlo Colombo, Roma, 1957.
• Fantappiè Irene, Cinque tesi sulla traduzione in Fortini. Sélection e marquage in Il ladro di ciliegie, Letteratura italiana e tedesca 1945–1970: Campi, polisistemi, transfer Deutsche und italienische Literatur 1945–1970: Felder, Polysysteme, Transfer, edited by I. Fantappiè and M. Sisto, Istituto Italiano di Studi Germanici, Roma, 2013, http://www.germanistica.net/2014/04/30/cinque-tesi-sulla-tradu-zione-in-fortini-selection-e-marquage-in-il-ladro-di-ciliegie/
• Fortini Franco, Disobbedienze II. Gli anni della sconfitta. Scritti sul Manifesto 1985–1994, Manifestolibri, Roma, 1998.
• Fortini Franco, I confini della poesia, Castelvecchi, Roma, 2015.
• Fortini Franco, L’Ospite ingrato: primo e secondo, Quodlibet, Macerata, 2003.
• Fortini Franco, Letters, Fondo Franco Fortini, Uniwersytet w Sienie.
• Fortini Franco, Lezioni sulla traduzione, edited by M. Tirinato, Quodlibet, Macerata, 2011.
• Fortini Franco, Libertà vo cercando [annex to ‘Manifesto’], Edizioni del Manifesto, Roma, 1982.
• Fortini Franco, Per una piccola Enciclopedia della Letteratura italiano: anno 2029, in Autodizionario degli scrittori italiani, edited by F. Piemontese, Leonardo, Milano, 1989, p. 157.
• Fortini Franco, Poems (transl. by M. Hamburger) Arc Publications, Todmorden 1978.
• Fortini Franco, Saggi ed epigrammi, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2003.
• Fortini Franco, Sere in Valdossola, Marsilio, Venezia, 1985.
• Fortini Franco, Summer is not all. Selected poems (transl. by P. Lawton), Carcanet, Manchester 1992.
• Fortini Franco, Ten poems (translated by E. Passannanti), Mask press, Kindle.
• Fortini Franco, Tłumacząc Brechta, ‘Dekada Literacka’, 1995, no. 9, p. 9.
• Fortini Franco, Tutte le poesie, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2014.
• Fortini Franco, Un dialogo ininterrotto: interviste 1952–1994, edited by D. Abati, Bollati Boringhieri, Torino, 2003.
• Fortini Franco, Un’occasione mancata. Il fiore del verso russo, ‘Avanti!’, 3.12.1949, p. 3.
• Fortini Franco, Varsavia 1939, Varsavia 1944, ‘L’Avvenire dei lavoratori’ 31.08.1944, p. 3.
• Fortini Franco, Varsavia 1943. Passato e non passato, ‘Il circolo’, 1992, p. 4.
• Fortini Franco, Warszawa [with no indication of the author, translation of. S. Baliński], ‘Robotnik polski w Wielkiej Brytanii’, 15/11/1944, no. 22, p. 1 [reprint in S. Baliński Wiersze zebrane 1937–1947, Nakładem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Londyn, 1948, pp. 299–300].
• Fortini Franco, Warszawa 1939 [translated by Anna Kamieńska], in: Polska w poezji narodów świata: antologia wierszy o Polsce, edited by J. Śpiewak, PIW, Warszawa, 1959, p. 371.
• Fortini Franco, Warszawa 1944, in: Warsaw Concerto. Powstanie warszawskie w poezji, edited by K. Kunert, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa, 2004, p. 581.
• Ghini Giuseppe, Tradurre il ritmo del poeta. Puškin nelle “versioni ritmiche” di Renato Poggioli, ‘Studi Slavistici’, II (005), pp. 81–9.
• Giovannetti Paolo, G. Lavezzi, La metrica italiana contemporanea, Carocci, Roma, 2010.
• Jaworska Krystyna, Varsavia 1944: Franco Fortini e Stanisław Baliński, in Italia Polonia Europa, scritti in memoria di Andrzej Litwornia, edited by A. Ceccherelli et alii, Polska Akademia Nauk w Rzymie, Rzym, 2007, pp. 182–195.
• Lenzini Luca, Introduzione, in: Franco Fortini, Tutte le poesie, edited by L. Lenzini, Mondadori, Milano, 2014, pp. V–XLIV.
• Manfredi Anna, Fortini traduttore di Eluard, Pacini Fazzi, Lucca, 1992.
• Mengaldo Pier Vincenzo, Allusione e intertestualità: qualche esempio, ‘Strumenti critici’, 2015, no. 3, pp. 381–404.
• Mengaldo Pier Vincenzo, La tradizione del Novecento, Quarta serie, Bollati Boringhieri, Torino, 2000.
• Miszalska Jadwiga, Letteratura e impegno: la critica di Franco Fortini e la sua concezione della letteratura, Universitas, Kraków, 1993.
• Organte Laura, Poesia e traduzione a Firenze (1930–1950), Libreraiauniversitaria.it, Padova, 2018.
• Per voci interposte. Fortini e la traduzione, edited by F. Diaco, E. Nencini, Quodlibet, Macerata, L’ospite ingrato, 2019.
• Peterson Thomas E., The ethical Muse of Franco Fortini, Un. Press of Florida, Gainesville, 1997.
• Poggioli Renato, Puskin lirico, ‘Letteratura. Rivista trimestrale di letteratura contemporanea’, 1 (1937), no. 3, p. 128–129.
• Pushkin Alexander, La plebe, traduzione metrica dal russo, translated by R. Poggioli, ‘Campo di Marte’, II, no. 9, 1–15.05.1939, p. 3.
• Raboni Giovanni, Temi resistenziali e “stile da traduzione” in Foglio di via, ‘Paragone’, 1980, issues no. 360–362, pp. 163–167.
• Sabbatino Pasquale, Fortini e la figura di Adamo. Il senso tragico della storia e della poesia, ‘Otto/Novecento’, 14 (1990), issues no. 3–4, May–August, pp. 59–77.
• Savioli Silvia, La curiosa fortuna del Fiore ovvero note sulla recezione critica, in: Cesare Pavese, Renato Poggioli, A meeting of minds: carteggio 1947–1950, edited by S. Savioli, Edizioni dell’Orso, Alessandria, 2010.
• Tomassucci Giovanna, Una traduzione dimenticata: ‘Poesia agli adulti’ di Adam Ważyk, in: ‘L’Ospite ingrato’, 2019 [monographic issue dedicated to Franco Fortini], pp. 45–65.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.55.18