«Летучий голландец» белорусской поэзии: сборник Нэа-літ как литературный феномен

• Authors: Viacheslav Levytskyi

Title variants

EN

“The Flying Dutchman” of Belarusian poetry: the collection Nea-lit as a literary phenomenon

PL

„Latający Holender” białoruskiej poezji: zbiór Nea-lit jako zjawisko literackie

Abstracts

PL

Celem proponowanej pracy jest analiza statusu zbioru Nea-lit (1993–1994) w białoruskim procesie literackim lat dziewięćdziesiątych. Materiałem badawczym jest makieta tej książki z prywatnego archiwum poety Wiktara Żybula. Taki dokument literacki nie został jeszcze upubliczniony ani wprowadzony do obiegu naukowego. Właściwości Nea-litu są wyjaśnione w aspektach ogólnokonceptualnym, tekstologicznym i gatunkowo-stylistycznym. Między innymi rzeczami antologia manifestowała krystalizację nowej literatury. Ponadto w zbiorze znalazły się odmienne od późniejszych publikacji warianty wierszy Sierża Minskiewicza, Illi Sina, Aliesia Turowicza. W końcu Nea-lit został platformą do poszukiwania aktualnego języka artystycznego. W ramach projektu książki zarysowano radykalne eksperymenty translogiczne i niezwykły gatunek „panfilu”, zaprezentowano dominowanie obrazów przestrzeni miejskiej z zaakcentowanymi motywami cielesności.

EN

The purpose of the proposed work is to analyze the status of the collection Nea-lit (1993–1994) in Belarusian literary process of the 1990s. The research material is the layout of this book from the private archive of the poet Viktar Zhybul. Such literary record has not yet been made public or put into scientific circulation. The peculiarities of Nea-lit are illuminated in the general conceptual, textual and genre-stylistic aspects. Among other things, the anthology manifested the crystallization of new literature. In addition, the collection included versions of poems by Sierzh Minskievich, Illia Sin, Alies Turovich, different from later publications. In the end, Nea-lit became a platform for searching for actual imaginative language. Within the project of the book radical translogical experiments and unusual genre of ‘panphile’ were outlined, images of urban space with accentuated motifs of corporeality prevailed.

RU

Цель предлагаемой работы – проанализировать статус сборника Неалит (1993–1994) в белорусском литературном процессе 1990-х гг. Материал исследования составляет макет этой книги из личного архива поэта Виктора Жибуля. Ранее соответствующий документ не был обнародован и введен в научный оборот. Особенности Нэа-літа освещаются в обще концептуальном, текстологическом и жанрово-стилистическом аспектах. Среди прочего, мини-антология продемонстрировала кристаллизацию новой литературы. Кроме того, в сборник вошли варианты стихотворений Сержа Минскевича, Ильи Сина, Алеся Туровича, отличные от более поздних публикаций. В итоге Нэа-літ стал площадкой для поиска актуального художественного языка. В рамках макета издания наметились радикальные транслогические эксперименты, сформировался нестандартный жанр «панфиль», проявилось преобладание образов городского пространства с подчеркнутыми мотивами телесности.

Keywords

RU

текст; образ; вариант; публикация; эксперимент

EN

text; image; version; publication; experiment

PL

tekst; obraz; wariant; publikacja; eksperyment

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2022
• Volume: 64
• Issue: 1
• Pages: 649-666

Dates

published

2022

Contributors

author

Viacheslav Levytskyi

• https://orcid.org/0000000163709488

References

• Akudowicz Walancin, Bum-Bam-Lit. Znowaj knihi («Treba uiawić Sizifa szczasliwym. Chroniki biełaruskaha intelektuała)», «Dziejasłou» 2019, № 1, s. 181–193.
• Arłou Uładzimir, Hrafici, Czaławiek i materyjalnaje asiaroddzie: sproba asensawannia estetycznaha wopytu, «ZNO» 1995, № 8: 22 lutaha, s. 7.
• Bacharewicz Alhierd, Maje dziewianostyja, A.M. Januszkiewicz, Minsk 2018, 312 s.
• Bortnowska Katarzyna, Białoruski postmodernizm. Liryka «pokolenia Bum-Bam-Litu», Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009, 225 s. https://doi.org/10.31338/uw.9788323512424
• Bum-Bam-Lit: antolohija biłoruśkoji poetycznoji rewoluciji = antalohija bełaruskae paetycznaje rэwalucыi, uporiad. W. Łewyćkyj, Luta sprawa, Kyjiw 2021, 432 s.
• Karotkina Nadzieja, Czaławiek i materyjalnaje asiaroddzie: sproba asensawannia estetycznaha wopytu, «ZNO» 1995, № 8: 22 lutaha, s. 8–9.
• Kurjan Inesa, Drukapisy. Wialikaja imprawizacyja, [w:] Drukapisy. Wialikaja imprawizacyja, Halijafy, Minsk 2009, układ. I. Kurjan, s. 3–14.
• Łewyćkyj Wjaczesław, Riznobarwni płoty na horyzonti, [w:] Bum-Bam-Lit: antołohija biłoruśkoji poetycznoji rewoluciji = antałёhija bełaruskae paэtыcznae rэwalucыi, Luta sprawa, Kyjiw 2021, s. 399–417.
• Minskiewicz Sierż, Oho – hod!, [w:] Minskiewicz Sierż, Ja z Bum-Bam-Lita!, Łohwinau, Minsk 2008, s. 134–142.
• Minskiewicz Sierż, Trubalot, [w:] Tazik biełaruski, Bierwita, Minsk 1998, s. 75–84.
• Minskiewicz Sierż, U hłybiniu praz dalahlad (Art-kul № 1), [w:] Minskiewicz Sierż, Ja z Bum-Bam-Lita!, Łohwinau, Minsk 2008, s. 108–109.
• Nea-lit: nowaja biełaruskaja paezija, biez miesca wydaczy, [Minsk 1994], 39 łist.
• Wasiuczenka Piatro, Saramiażliwy klokatamus, [w:] Wiszniou Zmicier, Sztabkawy tamtam, Mastackaja litaratura [elektronnaja wiersija prajekta Kamunikat.org], Minsk 1998, s. 5–8.
• Wiszniou Zmicier, Afrykanskija matywy, [w:] Drukapisy. Wialikaja imprawizacyja, układ. I. Kurjan, Halijafy, Minsk 2009, s. 15–32.
• Wiszniou Zmicier, Klokatamus, [w:] Drukapisy. Wialikaja imprawizacyja, Halijafy, Minsk 2009, s. 35–52.
• Wiszniou Zmicier, Zanatouki litaraturnaha ałkaholika, [w:] Wiszniou Zmicier, Wieryfikacyja naradżennia, Łohwinau, Minsk 2005, s. 7–12.
• Żybul Wiktor, Szczodennyk bum-bam-litiwcia, per. z biłorus. W. Łewyćkyj, [w:] Bum-Bam-Lit: antołohija biłoruśkoji poetycznoji rewoluciji = antałёhija bełaruskae paэtыcznae rэwalucыi, Luta sprawa, Kyjiw 2021, s. 369–397.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.64.24

Biblioteka Nauki

2129695