Recopier, interpréter, transposer : la création romantique face aux défis de la civilisation moderne

• Authors: Aleksandra Wojda

Title variants

Recopier, interpréter, transposer : la création romantique face aux défis de la civilisation moderne

Kopie, interpretacje, transpozycje. Sztuka romantyczna wobec wyzwań nowoczesności

• Languages of publication: FR

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest relacjom między przemianami dokonującymi się w estetyce romantycznej i romantycznej praktyce artystycznej a rewolucją medialną, która współtworzy kształt sztuki pierwszych dekad XIX wieku. Autorka analizuje w szczególności sposób, w jaki ekspansja druku – wynikająca z ewolucji ówczesnych technik reprodukcji tekstów, ale również partytur czy obrazów – oddziałuje na romantyczne wzorce pojmowania takich zagadnień estetycznych, jak relacja między oryginałem a kopią, między dziełem a jego interpretacją, między jego zapisem a wykonaniem. Punktem dojścia proponowanego studium jest stwierdzenie, iż w obliczu narastającego niebezpieczeństwa standaryzacji w sztuce, wywołującego u romantyków swoisty „lęk przed reprodukcją”, ówcześni twórcy próbują wypracować nową koncepcję medium jako instancji spersonalizowanej i zindywidualizowanej, twórczo oddziałującej na kształt ich dzieł. To zaś sprzyja dowartościowaniu artystycznego potencjału samego procesu mediacji, który T. Gautier uczyni kluczowym komponentem swojej koncepcji transpozycji sztuk.

EN

The article is devoted to relationships between the transformations that take place in the Romantic aesthetics and artistic practice, and the media revolution that co-shaped the art of the first decades of the nineteenth century. The author analyses in particular the way in which the expansion of print – resulting from the evolution of the contemporary technologies that allowed for the reproduction of texts, as well as scores and paintings – influences the Romantic models of understanding of such issues as the relation between the original and the copy, between the work and its interpretation, between its record and execution. The endpoint for the proposed study is the thesis that, in the face of the growing danger of standardization in art, provoking in the Romantics a peculiar “fear of reproduction”, the contemporary artists try to realise a new concept of medium as a personalized and individualised instance, creatively affecting the shape of their works. This, in turn, favours and supports the artistic potential of the mediation process itself, which T. Gautier will describe as the transposition of the arts.

Keywords

PL

romantyzm i media; estetyka romantyczna; transpozycje sztuk; intermedialność; związki literatury i muzyki; Alexandre Dumas; Théophile Gautier; Hector Berlioz; romantyzm i media; estetyka romantyczna; transpozycje sztuk; intermedialność; związki literatury i muzyki; Alexandre Dumas; Théophile Gautier; Hector Berlioz

EN

romanticism and media; Romantic aesthetics; transpositions of the arts; intermediality; relationship between literature and music; Alexandre Dumas; Théophile Gautier; Hector Berlioz

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
• Year: 2018
• Issue: 13
• Pages: 75-85

Dates

published

2019-02-07

Contributors

author

Aleksandra Wojda

• Sorbonne-Université, Laboratoire Eur’ORBEM

References

• Les références suivantes ont été extraites et seront liées aux métadonnées de la soumission.
• Berlioz, Hector, Mémoires, éd. Pierre Citron, Paris, Flammarion, 1991, vol.
• Berlioz, Hector, Soirées de l’orchestre, éd. Léon Guichard, Paris, Gründ, 1968
• Dumas, Alexandre, Gabriel Lambert, in : OEuvres complètes. Premières nouvelles, premiers romans, éd. A.-M. Callet-Bianco, Paris, Alteredit, 2009
• Faulstich, Werner, Die bürgerliche Mediengesellschaft (1700-1830), Goettingen, Vandenhoeck & Ruprecht, 2002
• Gautier, Théophile, Correspondance générale, éd. C. Lacoste-Veysseyre, P. Laubriet, Genève, Droz, 1985, vol. I : 1818-1842
• Goethe, Johann Wolfgang von, Gedenkausgabe der Werke. Briefe und Gespräche, éd. E. Beutler, Zürich, Artemis, 1948-1954, vol. XXI
• Hugo, Victor, « Le Tas de pierres », in : OEuvres romanesques, dramatiques et poétiques, Genève, Cercle du bibliophile, 1969, vol. 29
• Kalifa, Dominique, « L’Invention de la culture de masse », Sciences humaines, 2006/4, n° 170
• Kalifa, Dominique, Régnier Philippe, Thérenty Marie-Ève, Vaillant Alain (dir.), La Civilisation du journal, Paris, Nouveau-Monde Éditions, 2012
• Mollier, Jean-Yves, « Éditer au XIXe siècle », in : Revue d’histoire littéraire de la France, 2007/4, vol. 107
• Mollier, Jean-Yves, « Le manuel scolaire et la bibliothèque du peuple », Romantisme, 1993, n° 80, p. 79-93
• Picard, Timothée, La Civilisation de l’opéra, Paris, Fayard, 2016
• Romantisme 2012, n° 158, « La Communication »
• Sabbe, Herman, La Musique et l’Occident. Démocratie et capitalisme (post-)industriel, incidences sur l’investissement esthétique et économique en musique, Sprimont, Editions Mardaga, 1998
• Vaillant, Alain, L’Art de la littérature. Romantisme et modernité, Paris, Classiques Garnier, 2016
• Vaillant, Alain, « Romantisme et mondialisation », Romantisme, 2014/1, n° 163, p. 3-13
• Wojda, Aleksandra, « Esthétiques des lieder allemands au seuil du romantisme, les lieder de Wilhelm Meister », in : A.-M. Harmat (dir.), Musique et littérature. Jeux de miroirs, Toulouse, Éditions Universitaires du Sud, 2009, p. 75-87

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9065.13.08