O genius loci w muzeum regionalnym. Czego nam jeszcze trzeba w muzeach lokalnych światów?

• Authors: Katarzyna Barańska

Title variants

O genius loci w muzeum regionalnym. Czego nam jeszcze trzeba w muzeach lokalnych światów?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje nowe spojrzenie na znaczenie i funkcje muzeum regionalnego wobec zmian mających miejsce w świecie współczesnym. Zmiany te dotyczą samej filozofii człowieka, którego rola coraz mniej postrzegana jest w kategoriach supremacji wobec środowiska naturalnego, a coraz bardziej relacji równorzędności. Dalej, ma miejsce pomniejszanie roli państwa narodowego na rzecz społeczeństwa globalnego, poszerzając zarazem przestrzeń dla lokalizmów kulturowych, w tym regionalnych i mniejszościowych. Lokalizmy z kolei wykraczają poza sferę etnosu, obejmując swym zasięgiem podziały kulturowe z porządku typologicznego. Kryteria opisu osobliwości kulturowych wychodzą poza ramy afirmacji własnego dziedzictwa, skupiając się zarazem na jego ciemnych stronach. Te i inne procesy pociągają konieczność redefinicji misji muzeum regionalnego, którego wszak naczelnym zadaniem pozostaje eksponowanie genius loci, ducha miejsca, w którym muzeum funkcjonuje i którego ma wyrażać.

EN

The article presents a new understanding of the meaning and functions of a regional museum in the face of changes taking place in the contemporary world. These changes concern the very philosophy of man, whose role is less perceived in terms of supremacy over the natural environment, and more in terms of equality. Next, the role of the nation-state is diminished for the benefit of the global society, at the same time expanding the space for cultural localisms, including regional and minority ones. Localisms, in turn, go beyond the sphere of ethnos, embracing cultural divisions of the typological order. The criteria for describing cultural peculiarities go beyond the affirmation of one's own heritage, while focusing on its dark sides. All of these and other processes make it necessary to redefine the mission of a regional museum, the main task of which, after all, is to display the genius loci, the spirit of the place where the museum operates and which it aims to express.

Keywords

PL

muzeum regionalne; genius loci; społeczność lokalna; mniejszości w muzeum; w poszukiwaniu tożsamości; muzeum regionalne; genius loci; społeczność lokalna; mniejszości w muzeum; w poszukiwaniu tożsamości

EN

regional museum; genius loci; local community; minorities in the museum; in search of identity

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Zeszyty Wiejskie
• Year: 2020
• Volume: 26
• Pages: 269-280

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Katarzyna Barańska

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Instytut Kultury

References

• Brun Ch.P.J., Regjonalizm francuski, [w:] Ruch regionalistyczny w Europie, red. A. Patkowski, Warszawa 1934.
• Cele i zadania muzeów regjonalnych, [w:] Muzea regjonalne. Książka zbiorowa, Warszawa 1928.
• Chodubski A., Idea i praktyka nowego regionalizmu a globalizacja cywilizacji, [w:] Regionalizm a globalizacja. Polska – Unia Europejska oraz inne zjawiska i procesy regionalne świata, red. A. Chodubski i in., Gdańsk 2007.
• Chudziński E., Regionalizm. Idea – realizacje – instytucje, Warszawa 2010.
• Dąbrowska-Budziło K., Geniusloci jako potencjalne źródło inspiracji dla kształtowania krajobrazu, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2011, nr 15.
• Dant T., Kultura materialna w rzeczywistości społecznej, przeł. J. Barański, Kraków 2007.
• Domańska E., Historie niekonwencjonalne, Poznań 2006.
• Grycel J., Duch miejsca odczytany na nowo, „Czasopismo Techniczne. Architektura” 2010, R. 107, z. 15.
• Jaskułowski K., Regiony a państwa w Unii Europejskiej. W stronę państwa postwestfalskiego?, „Spotkania Europejskie” 2009, nr 2.
• Midura F., Muzea regionalno-krajoznawcze, „Muzealnictwo” 2001, t. 43.
• Muzea regjonalne. Książka zbiorowa, t. 1, Warszawa 1928.
• Norberg-Schultz Ch., Genius Loci. Towards a Phenomenology of Architecture, New York 1979.
• Pożarowszczyk M., Identyfikacja Genius Loci – krok w stronę piękna, „Metropolitan” 2014, nr 1.
• Symotiuk S., Filozofia i Genius Loci, Warszawa 1997.
• Szul R., Regionalizm w Europie. Czynniki i ewolucja, „Mazowsze. Studia Regionalne” 2013, nr 12.
• Święta wojna – święta zgoda, red. A. Kutylak, Kraków 2006.
• Treter M., Muzea współczesne, (Kijów 1917) Warszawa 2019.
• https://www.newsweek.pl/polska/sondaz-znajomosc-dat-zainteresowanie-historia-newsweekpl/hj9fmfw

Identifiers

DOI

10.18778/1506-6541.26.12