Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2019 r., sygn. II FSK 872/19

• Authors: Maciej Gutowski

Title variants

Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2019 r., sygn. II FSK 872/19

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Glosa zawiera argumentację negującą stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego sformułowane na gruncie wyroku z dnia 8 października 2019 r., sygn. II FSK 872/19, w przedmiocie pozorności czynności prawnych oraz skutków podatkowych wynikających z zawartej przez strony umowy. NSA, odwołując się do monistycznej koncepcji pozorności czynności prawnej, uznał, że w rozpatrywanym stanie faktycznym zaistniała pozorność czynności prawnej, a tym samym strony nie zawarły umowy darowizny, lecz dokonały złożonej czynności prawnej o odpłatnym charakterze, wiążącej się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie autora istota argumentacji NSA w glosowanym orzeczeniu, dotycząca podatkowych skutków wynikających z zawartej w maju 2012 r. umowy, w istocie zmierza do zastosowania konstrukcji o cywilistycznym rodowodzie dla wykreowania efektu, który stał się możliwy dopiero po wprowadzeniu do polskiego systemu prawnego klauzuli obejścia prawa podatkowego.

EN

The commentary contains arguments that challenge a judgement of the Polish Supreme Administrative Court (NSA) issued on 8th October 2019, II FSK 872/19 regarding the apparent legal transactions and tax consequences resulting from the concluded donation agreement. NSA referring to the monistic concept of the appearance of a legal act, concluded that, in this case the appearance of a legal act occurred, and simultaneously the parties did not conclude a donation agreement, but perform a complex legal act of a pecuniary nature, which was associated with the tax obligations. In the author’s assessment, the essence of the NSA argumentation concerning the tax consequences of the agreement concluded in May 2012 in effect approach to apply a civil law structure to create an effect that became possible after the introduction of a tax evasion clause into the Polish legal system.

Keywords

PL

pozorność czynności prawnej; monistyczna koncepcja pozorności; klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania; umowa darowizny; pozorność czynności prawnej; monistyczna koncepcja pozorności; klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania; umowa darowizny

EN

apparent legal transactions; monistic concept of the appearance of a legal act; tax evasion clause; donation agreement

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Kwartalnik Prawa Podatkowego
• Year: 2019
• Issue: 1
• Pages: 21-43

Dates

published

2019-03-30

Contributors

author

Maciej Gutowski

• Profesor nauk prawnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Brzozowski A., Pojęcie umowy w prawie polskim, funkcje umów. Źródła prawa regulującego umowy, [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań, t. 5: Część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
• Gawlik Z., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, cz. 2, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
• Grykiel J., Komentarz do art. 56 k.c., [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–352 KC, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
• Grykiel J., Olejniczak A., Radwański Z., Czynności prawne nieodpłatne i odpłatne, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
• Gutowski M., Komentarz do art. 83 k.c., [w:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
• Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.
• Gutowski M., Radwański Z., Wady oświadczenia woli, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
• Jedliński A., Pozorność jako wada czynności prawnej i konsekwencje prawne pozorności, „Rejent” 2005, nr 5.
• Jezioro J., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
• Kappes A., Kocot W., Romanowski M., Umowy w pośrednictwie handlowym, [w:] System Prawa Prywatnego, t. 9: Umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2018.
• Karaszewski G., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2013.
• Kępiński M., Pozorność w umowach o przeniesienie własności, „Nowe Prawo” 1969, z. 9.
• Lackoroński B., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3B, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wady oświadczenia woli w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1973.
• Mularski K., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny, t. 3, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
• Ohanowicz A., Zarys prawa cywilnego byłej dzielnicy pruskiej. Część pierwsza. Nauki ogólne, Poznań 1922.
• Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2009.
• Radwański Z., Wady oświadczenia woli, [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2002.
• Radwański Z., Wady oświadczenia woli, [w:] System Prawa Prywatnego. t. 2: Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Safjan M., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
• Trzaskowski R., Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych: art. 3531 KC, Kraków 2005.
• Trzaskowski R., Komentarz do art. 888 k.c., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Księga trzecia, red. J. Gudowski, Warszawa 2013.
• Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1999.

Identifiers

DOI

10.18778/1509-877X.2019.01.02