Polska Partia Robotnicza w Szadku w latach 1945–1948

• Authors: Jarosław Stulczewski

Title variants

EN

Polish Workers Party in Szadek in 1945–1948

Abstracts

EN

The Town Committee of the Polish Workers Party (PPR) in Szadek was formed in February 1945. During all the time of its existence its I secretary was Józef Płusa, also being in the years 1946–1948 the mayor of Szadek. As a result, PPR, supported by PPS, held full power in the town. In the first months of 1945 PPR activists were engaged in the execution of the land reform. They played a vital role in falsifying the 1946 referendum and the 1947 elections to the Legislative Seym. The analysed source materials indicate that PPR in Szadek during all the time of is existence was not very active politically. Its structures in the town comprised about 50 members, and it did not play a significant role in the town and municipality of Szadek.

PL

Komitet Miejski Polskiej Partii Robotniczej na terenie Szadku został utworzony w lutym 1945 r. Jego I sekretarzem przez cały okres istnienia był Józef Płusa, pełniący w latach 1946–1948 funkcję burmistrza Szadku. Tym samym PPR wspomagana przez PPS dzierżyła całkowitą władzę w mieście. W pierwszych miesiącach 1945 r. działacze PPR byli zaangażowani w realizację reformy rolnej, a następnie odegrali istotną rolę przy sfałszowaniu referendum w 1946 r. i wyborów do Sejmu Ustawodawczego w 1947 r. W maju 1948 r. zorganizowano Komitet Gminny PPR na czele z i sekretarzem Józefem Kolendą vel Kolędą, wybranym następnie na wójta gminy Szadek. Na podstawie zgromadzonych materiałów źródłowych można wysunąć wniosek, że szadkowska PPR przez cały okres swojego funkcjonowania wykazywała słabą aktywność polityczną. W szczytowym momencie działalności jej struktury w mieście liczyły nieco ponad 50 członków. W obliczu wielu problemów, z którymi borykano się w pierwszych latach po wojnie, a także w związku z wewnątrzpartyjnymi nieporozumieniami organizacja PPR na terenie miasta i gminy Szadek nie odegrała istotnej roli.

Keywords

PL

komunizm; PPR; Komitet Miejski Polskiej Partii Robotniczej w Szadku

EN

communism; PPR; Town Committee of the Polish Workers Party in Szadek

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Biuletyn Szadkowski
• Year: 2021
• Issue: 21
• Pages: 127-147

Dates

published

2021

Contributors

author

Jarosław Stulczewski

• Archiwista, działacz społeczno-kulturalny oraz ruchu rekonstrukcyjno-historycznego, prezes Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli, ul. Mickiewicza 4, 98-220 Zduńska Wola

References

• Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Szadku, sygn. 1691/140, akta urodzeń 78/1888.
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Sieradzu, sygn. 1037/4, 14, 19–21, 23.
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Wojewódzki Polskiej Partii Robotniczej w Łodzi, sygn. 1022/63, 307, 344, 359.
• Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Akta gminy Starostwo Szadek w Szadku, sygn. 25/136, 174, 194.
• Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Miejska Rada Narodowa i Zarząd Miejski w Szadku, sygn. 7/1, 3, 45, 47–48, 67, 103.
• Archiwum Państwowe w Łodzi Oddział w Sieradzu, Zakład Karny w Sieradzu 1945–1981, sygn. 701/24.
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, IPN Ld 011/2373, IPN Ld 0313/35, IPN Ld 0313/31, IPN Ld pf 10/693, t. 1.
• Archiwum Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Akta osobowe Józefa Kolędy, sygn. 249/1039.
• Archiwum Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Akta personalne technika dentystycznego Antoniego Gistla, sygn. 249/636.
• Chobot E., Z działalności Polskiej Partii Robotniczej w latach 1945–1948 (w powiatach łaskim, sieradzkim, wieluńskim i w Zduńskiej Woli), [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
• Czubiński A., Historia Polski XX wieku, Poznań 2012.
• Gontarczyk P., Poprawianie historii PPR, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2005, nr 1–2.
• Karwacki W., Walka o władzę w Łodzi 1918–1919, Łódź 1962.
• Kołodziejczak M., Rozwój Polskiej Partii Robotniczej w województwie łódzkim i mieście Łodzi w latach 1945–1948, „Rocznik Łódzki” 1965, t. 10.
• Maciejewski K., Działalność Polskiej Partii Robotniczej w Zduńskiej Woli w latach 1945–1948, [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
• Olejnik L., Z dziejów Polskiego Stronnictwa Ludowego w powiecie sieradzkim (1945–1947), „Zeszyty Wiejskie” 2012, t. 17.
• Olejnik T., Ochotnicza Straż Pożarna w Szadku 1896–1996. Zarys monograficzny, Sieradz 1996.
• P.P.S. Wspomnienia z lat 1918–1939, J. Cesarski (red.), t. 1, Warszawa 1987.
• Puś W., Kształtowanie się władzy ludowej w powiecie sieradzkim w latach 1945–1948, [w:] N. Kołomejczyk, W. Mroczkowski, Z. Tobjański (red.), Z tradycji ruchu robotniczego w województwie sieradzkim, Warszawa–Łódź 1986.
• Rady Delegatów Robotniczych w Polsce 1918–1919. Materiały i dokumenty, oprac. A. Tymieniecka, A. Litwin, t. 2, Warszawa 1965.
• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, F. Tych (red.), t. 3, Warszawa 1992.
• Stulczewski J., Działalność antykomunistycznego oddziału partyzanckiego „Niepodległość” na ziemi szadkowskiej, „Biuletyn Szadkowski” 2016, t. 16. https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.09
• Stulczewski J., Stowarzyszenie Spółdzielni Spożywców „Szadkowianka” w Szadku (1913–1948), „Biuletyn Szadkowski” 2013, t. 13.
• Śmiałowski J., Początki działalności rad narodowych w Sieradzkiem. Z problemu narodzin władzy ludowej, „Acta Universitatis Lodziensis” 1989, t. 34.
• „Robotnik”, nr 213, 30.07.1929.
• Relacja Henryka Krzyżanowskiego z dn. 7.04.2020.

Identifiers

DOI

10.18778/1643-0700.21.07

Biblioteka Nauki

2028739