Amodernistyczna filozofia Paula Feyerabenda

• Authors: Dorian Mączka

Title variants

EN

Paul Feyerabend’s Amodern philosophy

Abstracts

EN

Paul Feyerabend’s philosophy, mainly due to his radically pluralistic claims, may be regarded as an example of postmodern philosophy of science. At the same time Feyerabend’s thought contains some strictly modern ideas and noticing those ideas is important for proper reading of his works. In this paper, in order to properly understand this conceptual tension, I compare Feyerabend’s philosophy with Bruno Latour’s idea of amodernity. The first part of the paper presents modern and postmodern themes present in Feyerabend’s works. The second part elucidates the concept of amodernity expounded by Latour in the essay We have never been modern. In the third part I show that Feyerabend’s philosophy displays all of the most important features of amodern way of thinking (in Latour’s sense). In the final section I discuss how the interpretation of Feyerabend’s thought as an example of amodern philosophy may be fruitful in further research.

Keywords

PL

Feyerabend; Latour; modernizm; postmodernizm; amodernizm

EN

Feyerabend; Latour; modernity; postmodernism; amodernity

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
• Year: 2018
• Volume: 41
• Issue: 2
• Pages: 77-97

Dates

published

2018

Contributors

author

Dorian Mączka

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Derrida, J. (2011). Ogramatologii. Łódź: Wydawnictwo Officyna.
• Dupré, J. (1983). The Disunity of Science. Mind, 92(367), 321–346. DOI: 10.1093/mind/XCII.367.321
• Dupré, J. (1993). The Disorder of Things. Cambridge: Harvard University Press.
• Dzisiów, Ł. (1996). Paul Karl Feyerabend a tendencja modernistyczna, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Farrell, R. P. (2001). Feyerabend's Metaphysics: Process–Realism, or Voluntarist–Idealism?. Journal for General Philosophy of Science, 32(2), 351–369. DOI: 10.1023/A:1013181717858
• Feyerabend, P. K. (1979a). Jak być dobrym empirystą? Wezwanie do tolerancji w kwestiach epistemologicznych. W: P. K. Feyerabend, Jak być dobrym empirystą? (s. 23–61). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Feyerabend, P. K. (1979b). Ku pocieszeniu specjalisty. W: P. K. Feyerabend, Jak być dobrym empirystą? (s. 200–250). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Feyerabend, P. K. (1979c). Realizm i instrumentalizm. Uwagi o logice potwierdzania przez fakty. W: P. K. Feyerabend, Jak być dobrym empirystą? (s. 152–193). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Feyerabend, P. K. (1979d). Wyjaśnianie, redukcja i empiryzm. W: P. K. Feyerabend, Jak być dobrym empirystą? (s. 62–151). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe
• Feyerabend, P. K. (1982). Science in a freesociety. Londyn: Verso.
• Feyerabend, P. K. (1987). Farewell to Reason. Londyn: Verso.
• Feyerabend, P. K. (1999a). Conquest of Abundance: A Tale of Abstraction Versus the Richness of Being. Chicago: University of Chicago Press.
• Feyerabend, P. K. (1999b). Philosophy of science: a subject with a great past. W: P. K. Feyerabend, Knowledge, Science and Relativism. Philosophical papers, vol. 3 (s. 127–137). Cambridge: Cambridge University Press.
• Feyerabend, P. K. (2001). Przeciw metodzie. Wrocław: Siedmioróg.
• Feyerabend, P. K. (2011). The Tyranny of Science. Cambridge: Polity Press.
• Habermas, J. (1998). Modernizm – niedokończony projekt. W: R. Nycz (red.), Postmodernizm. Antologia przekładów (s. 25-46). Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
• Habermas, J. (2000). Filozoficzny dyskurs nowoczesności. Kraków: Universitas.
• Harding, S. (1986). The Science Question in Feminism. Ithaca: Cornell University Press.
• Heller, L. (2016). Between relativism and pluralism: Philosophical and political relativism in Feyerabend’s late work. Studies in History and Philosophy of Science, 57, 96–105. DOI: 10.1016/j.shpsa.2015.11.011
• Jodkowski, K. (1988). Od krytycznego racjonalizmu do anarchizmu epistemologicznego. W: A. Zachariasz (red.), Profile racjonalności (s. 135-158). Lublin: Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej.
• Kidd, I. J. (2016). Was Feyerabend a Postmodernist?. International Studies in the Philosophy of Science, 30(1), 55–68. DOI: 10.1080/02698595.2016.1240463
• Latour, B. (1987). Science in action: how to follow scientists and engineers through society. Cambridge: Harvard University Press.
• Latour, B. (1992). One More Turn after the Social Turn: Easing Science Studies into the Non-Modern World application. W: E. McMullin (red.), The Social Dimensions of Science (s. 272-292). Notre Dame: Notre Dame University Press.
• Latour, B. (2009). Polityka natury: nauki wkraczają do demokracji. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Latour, B. (2011). Nigdy nie byliśmy nowocześni: studium z antropologii symetrycznej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Lawlor, L. (2016). Jacques Derrida. Pobrane z: https://plato.stanford.edu/archives/win2016/entries/derrida/ (dostęp 30.05.2017)
• Lyotard, J-F. (1998). Postmodernizm dla dzieci: korespondencja 1982– 1985. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Morawiec, E. (2012). O nowoczesności w filozofii różnych epok historycznych: studium z historii pojęcia nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Oberheim, E. (2006). Feyerabend's Philosophy. Berlin: Walter de Gruyter.
• Parusniková, Z. (1992). Is a Postmodern Philosophy of Science Possible?.Studies in History and Philosophy of Science Part A, 23, 21–37. DOI: 10.1016/0039-3681(92)90025-2
• Preston, J. (1997a). Feyerabend: Philosophy, Science and Society. Cambridge: Polity Press.
• Preston, J. (1997b). Feyerabend’s Retreat from Realism. Philosophy of Science, 64(4), 421–31. DOI: 10.1086/392619
• Preston, J. (2000). Science as Supermarket: „Post-Modern” Themes in Paul Feyerabend’s Later Philosophy of Science. W: J. Preston, G. Munévar, D. Lamb (red.), The Worst Enemy of Science? Essays in Memory of Paul Feyerabend (s. 80-101). Nowy Jork: Oxford University Press.
• Shapin, S., Schaffer, S. (1985). Leviathan and the air-pump: Hobbes, Boyle, and the experimental life. Princeton: Princeton University Press.
• Wilkoszewska, K. (2000). Wariacje na postmodernizm. Kraków: Universitas.

Identifiers

DOI

10.18778/1689-4286.41.05

Biblioteka Nauki

18656236