Etyczne dylematy badań biograficznych z wykorzystaniem fotografii: perspektywa badaczy i badanych

• Authors: Łukasz Rogowski

Title variants

Etyczne dylematy badań biograficznych z wykorzystaniem fotografii: perspektywa badaczy i badanych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje podstawowe założenia dotyczące dylematów etycznych w wykorzystujących fotografię badaniach biograficznych. Punktem wyjścia jest wskazanie na tradycję wykorzystania fotografii w badaniach biograficznych oraz wyszczególnienie specyficznych cech kultury wizualnej w kontekście badań biograficznych. Następnie opisane zostają główne dylematy etyczne badań wizualnych – świadoma zgoda oraz procesy anonimizacji. Zostają one skonfrontowane z opartymi na wynikach badań empirycznych dylematami użytkowników fotografii jako medium zachowywania i komunikowania biografii.

EN

The paper presents basic assumptions concerning ethical dilemmas in biographical research using photography. The starting point is the indication of tradition of using photography in biographical research and the specification of features of visual culture in the context of biographical research. Then the main ethical dilemmas of visual research are described – informed consent and anonymisation processes. They are confronted with dilemmas based on empirical research results that arise from the users of photography as a medium for preserving and communicating biography.

Keywords

PL

etyka badawcza; badania wizualne; badania biograficzne; fotografia; wizualne badania biograficzne; etyka badawcza; badania wizualne; badania biograficzne; fotografia; wizualne badania biograficzne

EN

research ethics; visual research; biographical research; photography; visual biographical research

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2019
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 58-74

Dates

published

2019-05-31

Contributors

author

Łukasz Rogowski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Socjologii UAM, Zakład Badań Kultury Wizualnej i Materialnej

• https://orcid.org/0000-0001-6090-8975

References

• Banks Marcus (2009) Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Berger John (1999) O patrzeniu. Przełożył Sławomir Sikora. Warszawa: Aletheia.
• Berger John (2011) Zrozumieć fotografię. Przełożył Krzysztof Olechnicki [w:] Maciej Frąckowiak, Krzysztof Olechnicki, red., Badania wizualne w działaniu. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, s. 203–207.
• Boyd Danah (2014) It’s complicated. The social lives of networked teens. New Haven, London: Yale University Press.
• Brighenti Andrea Mubi (2010) Visibility in Social Theory and Social Research. Hampshire, New York: Palgrave Macmillan.
• Burnett Ron (2004) How images think. Cambridge, London: The MIT Press.
• Büscher Monika, Urry John, Witchger Katian (2011) Introduction: mobile methods [w:] Monika Büscher, John Urry, Katian Witchger, eds., Mobile methods. Abingdon, New York: Routledge, s. 1–19.
• Chaplin Elizabeth (2011) The Photo Diary as an Autoethnographic Method [w:] Eric Margolis, Luc Pauwels, eds., The Sage Handbook of Visual Research Methods. Los Angeles, London, New Dehli, Singapore, Washington: Sage Publications, s. 241–262.
• Cox Susan i in. (2014) Guidelines for Ethical Visual Research Methods. Melbourne: The University of Melbourne [dostęp 23 sierpnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://vrc.org.au/guidelines-for-ethical-visual-research-methods.
• Crary Jonathan (1999) Suspensions of Perception. Attention, Spectacle, and Modern Culture. Cambdridge, London: The MIT Press.
• Emmison Michael, Smith Phillip (2007) Researching the Visual. Images, Objects, Contexts and Interactions in Social and Cultural Inquiry. London, Thousand Oaks, New Dehli: Sage Publications.
• Foster Hal (ed.) (1988) Vision and Visuality. Seattle: Bay Press.
• Freedberg David (2005) Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania. Przełożyła Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Gardner Howard, Davies Katie (2013) The App Generation. How today’s youth navigate identity, intimacy and imagination in a digital world. New Haven, London: Yale University Press.
• Guta Adrian i in. (2014a) HIV CBR Ethics Fact Sheet #5: Informed consent. Improving the Accessibility of Research Ethics Boards for HIV Community-Based Research in Canada, Toronto, ON [dostęp 23 sierpnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.hivethicscbr.com/#documents.
• Guta Adrian i in. (2014b) HIV CBR Ethics Fact Sheet #4: Ethical issues in visual image-based research. Improving the Accessibility of Research Ethics Boards for HIV Community-Based Research in Canada, Toronto, ON [dostęp 23 sierpnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://www.hivethicscbr.com/#documents.
• Harrison Barbara (2004) Snap Happy: Toward a Sociology of „Everyday” Photography [w:] Christopher J. Pole, ed., Seeing is Believing? Approaches to Visual Research. Amsterdam, San Diego, Oxford, London: Elsevier, s. 23–39.
• Holliday Ruth (2004) Reflecting the Self [w:] Caroline Knowles, Paul Sweetman, eds., Picturing the Social Landscape. Visual methods and the sociological imagination. London, New York: Routledge, s. 49–64.
• Hunt Lynn, Schwartz Vanessa R. (2010) Editorial. Capturing the Moment: Images and Eyewitnessing in History. „Journal of Visual Culture”, vol. 9, no. 3, s. 259–271.
• Krajewski Marek (red.) (2012) Niewidzialne miasto. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
• Margolis Eric, Pauwels Luc (eds.) (2011) The Sage Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Dehli, Singapore: Sage Publications.
• McLuhan Marshall (2004) Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka. Przełożyła Natalia Szczucka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• Mirzoeff Nicholas (2016) Jak zobaczyć świat. Przełożył Łukasz Zaremba. Kraków, Warszawa: Wydawnictwo Krakater, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
• Mitchell Claudia (2011) Doing Visual Research. Los Angeles, London, New Dehli, Singapore, Washington: Sage Publications.
• Mitchell William J. T. (2011) Cloning Terror: The War of Images, 9/11 to the Present. Chicago: University of Chicago Press.
• Mok Tze Ming, Cornish Flora, Tarr Jen (2014) Too much information: visual research ethics in the age of wearable cameras. „Integrative Psychological and Behavioral Science”, 49(2), s. 309–322.
• Olson David R. (2010) Papierowy świat. Pojęciowe i poznawcze implikacje pisania i czytania. Przełożyła Marta Rakoczy. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Pauwels Luc (2015) Reframing Visual Social Science. Towards a More Visual Sociology and Anthropology. Cambridge: Cambridge University Press.
• Pink Sarah (2009a) Doing Sensory Ethnography. Los Angeles, London, New Dehli, Singapore, Washington: Sage Publications.
• Pink Sarah (2009b) Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienie w badaniach. Przełożyła Maria Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Prosser Jon, Clark Andrew, Wiles Rose (2008) Visual Research Ethics at the Crossroads. NCRM Working Paper. Realities, Morgan Centre, Manchester, UK [dostęp 28 września 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://eprints.ncrm.ac.uk/535/.
• Rogowski Łukasz (2008) Album fotograficzny jako (re)konstrukcja biografii [w:] Jerzy Kaczmarek, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 133–150.
• Rogowski Łukasz (2016) Funkcje zdjęć w wywiadach fotograficznych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 4, s. 78–99.
• Rogowski Łukasz (2018) Społeczna percepcja szans i zagrożeń korzystania z nowych technologii komunikacyjnych. „Kultura i Edukacja”, nr 1(119), s. 177–193.
• Rouillé Andre (2007) Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną. Przełożył Oskar Hedemann. Kraków: Universitas.
• Schirato Tony, Webb Jen (2004) Reading the visual. Crows Nest: Allen & Unwin.
• Turner Victor, Turner Edith L. B. (2009) Obraz i pielgrzymka w kulturze chrześcijańskiej. Przełożyła Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Van Dijck José (2008) Digital photography: communication, identity, memory. „Visual communication”, vol. 7, no. 1, s. 57–76.
• Wiles Rose i in.(2008) Visual Ethics: Ethical Issues in Visual Research. NCRM Working Paper. n/a. (Unpublished) [dostęp 23 sierpnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://eprints.ncrm.ac.uk/421/.
• Wiles Rose i in.(2012) Anonymisation and visual images: issues of respect, ‘voice’ and protection. „International Journal of Social Research Methodology”, vol. 15:1, s. 41–53.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.15.2.04