Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją

• Authors: Krzysztof T. Konecki

Title variants

Kreatywność w badaniach jakościowych. Pomiędzy procedurami a intuicją

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule chciałbym przedstawić zestaw koncepcji umożliwiających poszerzenie tradycyjnych, metodycznych i technicznych umiejętności badacza i analityka jakościowego oraz jego umiejętności intelektualnych związanych z łączeniem kategorii, interpretacji danych, a także interpretacji przyczyn i skutków powstania pewnych zjawisk społecznych. Celem artykułu jest wskazanie i opisanie niektórych metodologii, metod i technik badawczych, których poznanie, jak i użycie pewnych procedur z nich pochodzących, może sprzyjać twórczym rozwiązaniom koncepcyjnym i interpretacyjnym. Dlatego opiszę zjawisko kontekstu odkrycia, będącego egzemplifikacją nowych twórczych rozwiązań, w odniesieniu do następujących metodologii: metodyki badawczej interakcjonizmu symbolicznego, badań kontemplatywnych, fenomenologii, etnografii, metodologii teorii ugruntowanej. Ponadto poruszony zostanie także problem intuicji w badaniach jakościowych, która często wnosi nowe i wartościowe inspiracje do badań empirycznych. Przedstawione zostaną również pewne wnioski, będące wynikiem analiz wyżej wymienionych koncepcji, a dotyczące tego, jak być kreatywnym w badaniach jakościowych.

EN

In this article, I would like to present a set of concepts that offer the possibility of, on the one hand, broadening the traditional, methodological, and technical skills of a researcher and a qualitative analyst, as well as, on the other, increasing the researcher’s intellectual capacity associated with combining categories, interpreting data, and interpreting the causes and effects of the emergence of certain social phenomena. The objective of the article is to indicate and describe some of the methodologies, methods, and research techniques, the recognition of which-as well as the use of certain resultant procedures-can be conducive to creative conceptual and interpretative solutions. Therefore, I am going to describe the serendipity phenomenon, which exemplifies new creative solutions with regard to the following research methodologies: symbolic interactionism, contemplative studies, phenomenology, ethnography, and grounded theory. Moreover, the question of intuition in qualitative research will be addressed as well. Some suggestions with regard to how to be creative in qualitative research will be presented as a consequence of the analyses of the above-mentioned concepts.

Keywords

PL

kreatywność; badania jakościowe; fenomenologia; interakcjonizm symboliczny; teoria ugruntowana; kontekst odkrycia; badania kontemplatywne; intuicja; kreatywność; badania jakościowe; fenomenologia; interakcjonizm symboliczny; teoria ugruntowana; kontekst odkrycia; badania kontemplatywne; intuicja

EN

creativity; qualitative research; phenomenology; symbolic interactionism; grounded theory; serendipity; contemplative research; intuition

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2019
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 30-54

Dates

published

2019-08-31

Contributors

author

Krzysztof T. Konecki

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41, 90-214 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-7370-3490

References

• Becker Howard S. (1982) Art Worlds, Berkeley: University of California Press.
• Bentz Valerie Malhotra (1965) Husserl, Schutz, “Paul” and Me: Reflections on Writing Phenomenology. „Human Studies”, vol. 18, no. 1, s. 41−62.
• Bentz Valery M., Shapiro Jeremy J. (1998) Mindful Inquiry in Social Research. London: Sage.
• Blumer Herbert (1954) What is Wrong with Social Theory. „American Sociological Review”, vol. 18, s. 3−10.
• Boon Wouter (2014) Defining Creativity: The Art and Science of Great Ideas. Amsterdam: BIS Publishers.
• Chandler Daniel (1992) The Phenomenology of Writing by Hand. „Intelligent Tutoring Media”, vol. 3, no. 2/3, s. 65−74.
• Charmaz Kathy (2006) Constructing Grounded Theory: A Practical Guide through Qualitative Analysis. London: Sage.
• Charmaz Kathy (2009) Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Przełożyła Barbara Komorowska. Warszawa: PWN.
• Chomczyński Piotr (2017) Dylematy etyczne i metodologiczne w etnograficznych badaniach terenowych w Meksyku. „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 8(44), nr 4, s. 143−159.
• Chomczyński Piotr (2018) Doing Ethnography in a Hostile Environment: The Case of a Mexico Community. „Research Method Cases”. London: SAGE [dostęp 14 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.researchgate.net/publication/323527378_Doing_Ethnography_in_a_Hostile_Environment_The_Case_of_a_Mexico_Community.
• Christensen T. M., Brumfield K. A. (2010) Phenomenological designs: The philosophy of Phenomenological Research [w:] C . J S heperis, J . S Young, M. H. Daniels, eds., Counseling Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methods. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• Depraz Natalia, Francisco J. Varela, Vermersch Pierre (1999) The Gesture Awareness: An Account of Its Structural Dynamics [w:] Max Velmans, ed., Investigating Phenomenal Consciousness. New Methodologies and Maps. Amsterdam: Benjamin Publishers.
• Einstein Albert (1919) Induction and Deduction in Physics. „Berliner Tageblatt”, 25 grudnia, CPAE 7: 28.
• Englander Magnus (2016) The Phenomenological Method in Qualitative Psychology and Psychiatry. „International Journal Qualitative Stud Health Well-Being”, vol. 11, no 1 [dostęp 16 lipca 2018 r.]. Dostępny w Internecie: http://dx.doi.org/10.3402/qhw.v11.30682.
• Fine Gary A. (1991) On the Macrofoundations of Microsociology: Constraint and the Exterior Reality of Structure. „The Sociological Quarterly”, vol. 32, no 2, s. 161−177.
• Fine Gary A. (2004) Everyday Genius: Self-Taught Art and the Culture of Authenticity. Chicago: University of Chicago Press.
• Fine Gary A., Deegan James (1996) Three Principles of Serendipity: Insight, Chance, and Discovery in Qualitative Research. „International Qualitative Studies in Education”, vol. 9, no 4, s. 434−447.
• Giorgino Vincenzo M. B. (2014) Contemplative Methods Meet Social Sciences: Back to Human Experience as It Is. „Journal for the Theory of Social Behaviour”, vol. 45, no. 4, s. 461−483.
• Glaser Barney G. (1965) The Constant Comparative Method of Qualitative Analysis. „Social Problems”, vol. 12, no. 4, s. 436−445.
• Glaser Barney, Strauss Anselm L. (1967) Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Chicago, IL: Aldine.
• Glaser Barney, Strauss Anselm L. (2009) Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. Przełożył M. Gorzko. Kraków: Nomos.
• Gorzko Marek (2008) Procedury i emergencja. O metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Hall Dewana (2010) A Phenomenological Inquiry of Chronic Homeless Individuals’ Challenges to Independence [rozprawa doktorska]. Walden University Scholar Works [dostęp 16 stycznia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://scholarworks.waldenu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1818&context=dissertations.
• Heidegger Martin (2005) Elucidations of Hölderlin Poetry. New York: Humanity Books.
• Holton Judith, Walsh Isabelle (2017) Classic Grounded Theory. Applications with Qualitative and Quantitative Data. London: Sage.
• Hughes Everett Cherrington (1962) Good People and Dirty Work. „Social problems”, vol. 10, no 1, s. 3–11.
• Hughes Everett Cherrington (1964) Men and Their Work. London: The Free Press of Glencoe.
• Isaacson Walter (2010) Einstein. Jego życie. Jego Wszechświat. Warszawa: WAB.
• Janesick Valerie J. (2015) Contemplative Qualitative Inquiry: Practicing the Zen of Research. Walnut Creek, CA: Left Coast Press.
• Kacperczyk Anna (2014) Autoetnografia: Technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 10, nr 3, s. 32−74 [dostęp 18 grudnia 2017 r.]. Dostępny w Internecie: http://qualitativesociologyreview.org/PL/Volume27/PSJ_10_3_Kacperczyk.pdf.
• Kacperczyk Anna (2016) Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Konecki Krzysztof T. (2005) Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno – symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Scholar.
• Konecki Krzysztof T. (2008) Zarządzanie talentami – zarządzanie lamentami, czyli jak rozwija się geniusz? [w:] Sławomir Banaszak, Kazimierz Doktór, red., Problemy socjologii gospodarki. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania, s. 411–427.
• Konecki Krzysztof T. (2009) Teaching Visual Grounded Theory. „Qualitative Sociology Review”, vol. V, no 3, s. 64−92. ISSN: 1846-7954. Dostępny w Internecie: http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume14/QSR_5_3_Konecki.pdf.
• Konecki Krzysztof T. (2014) Socjologia emocji według Thomasa Scheffa [w:] Krzysztof T. Konecki, Beata Pawłowska, red., Emocje w życiu codziennym. Analiza kulturowych, społecznych i organizacyjnych uwarunkowań ujawniania i kierowania emocjami. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–38.
• Konecki Krzysztof T. (2015) Is the Body the Temple of the Soul? Modern Yoga Practice as a Psychosocial Phenomenon. Kraków: Jagiellonian University Press.
• Konecki Krzysztof T. (2016) Meditation as Epistemology: How Can Social Scientists Profit from Meditation? [w:] Valerie M. Bentz,
• Vincenzo M. B. Giorgino, eds., Contemplative Social Research: Caring for Self, Being, and Lifeworld, Santa Barbara: Fielding University Press.
• Konecki Krzysztof T. (2018) Advances in Contemplative Social Research. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego / Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Lesiak Michał (2018) Brudna praca w zawodach medycznych. Analiza kontekstów interakcji pacjentów i personelu medycznego [rozprawa doktorska]. Łódź: Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Merleau-Ponty Maurice (1962/2005) Phenomenology of Perception. London: Routledge.
• Merton Robert (1968a) Social Theory and Social Structure. New York, London: The Free Press, Collier – Macmillan Ltd.
• Merton Robert (1968b) The Mathew Effect in Science. „Science”, vol. 159(3810), s. 56–63.
• Merton Robert K., Barber Elinor (2004) The Travels and Adventures of Serendipity. Princenton: Princeton University Press.
• Moustakas Clark (1994) Phenomenological Research Methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Partis Mary (2003) Hope in Homeless People: A Phenomenological Study. „Primary Health Care Research & Development”, vol. 4(1), s. 9–19.
• Petitmengin-Peugeout Claire (2002) The Intuitive Experience [w:] Francisco Varela, Jonathan Shear, eds., The View From Within. First-Person Approaches To The Study Of Consciousness. Thorverton: Imprint Academic, s. 43−78.
• Prus Justyna (2010) Tajemniczy geniusz z Petersburga. „Rzeczpospolita”, 22 marca 2010 r. [dostęp 6 listopada 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://www.rp.pl/Nauka/303229806-Tajemniczy-geniusz-z-Petersburga.html.
• Rehoric David A., Bentz Valerie M. (2008) Transformative Phenomenology. Changing Ourselves, Lifeworlds, and Professional Practice. Lanham, MD: Lexington Books.
• Reichenbach Hans (1938) Experience and Prediction: An Analysis of the Foundations and the Structure of Knowledge. Chicago: University of Chicago Press.
• Runco Mark A. (1988) Creativity Research: Originality, Utility, and Integration. „Creativity Research Journal”, vol. (1), s. 1–7.
• Runco Mark A., Jaeger Garrett J. (2012) The Standard Definition of Creativity. „Creativity Research Journal”, vol. 2 (1), s. 92−96.
• Scheff Thomas J. (1990) Microsociology. Discourse, Emotion, and Social Structure. Chicago: University of Chicago Press.
• Simpson Sandra (2008) Experiencing Phenomenology as Mindful Transformation. An Autobiographical Account [w:] Rehorick David A., Bentz Valerie Malhotra, eds., Transformative Phenomenology. Changing Ourselves, Liveworlds, and Professional Practice. N.Y.: Lexington Books.
• Stein Morris I. (1953) Creativity and Culture. „Journal of Psychology”, vol. 36, s. 31–322.
• Strauss Anselm L. (1987) Qualitative Analysis for Social Scientists. Cambridge University Press, Cambridge. Strauss Anselm, Corbin Juliet (1990) Basics of Qualitative Research. London: Sage.
• Strzemiński Władysław (1958) Teoria widzenia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Sy Felicia Washington (2010) A Grounded Theoretical Approach to Embodiment among Homeless Youth [rozprawa doktorska] [dostęp 18 grudnia 2018 r.]. Dostępny w Internecie: https://digitalcommons.du.edu/etd/637.
• Topolinski Sascha, Reber Rolf (2010) Gaining Insight into the “Aha”-Experience. „Current Directions in Psychological Science”, vol. 19, s. 402–405.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.15.3.03