Discourse, Critique and Subject in Vocational Language Education in Germany: An Outline of the Concept of Critical Foreign Language Didactics

• Authors: Łukasz Kumięga

Title variants

Dyskurs, krytyka i podmiot w edukacji zawodowo-językowej w Niemczech. Zarys koncepcji krytycznej dydaktyki języków obcych

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The paper offers an attempt at including the critical-discursive perspective in the reflection  on vocational language education in Germany; its aim is to outline a base for critical foreign language didactics drawing on the critical and post-Foucauldian discourse analysis. The first part of the paper forms  a reconstruction of the enmeshment of vocational language education in a number of contexts (political,  migrational, and integrative). Constituting a transformative variant of language didactics and examining vocational language education, critical foreign language didactics will be perceived as a research  program pertaining to the reflection on education and pedagogical activity (under the framework of critical pedagogy), teaching and learning (from the standpoint of the critical trend in general didactics), and  language education and its specificity within teaching and learning particular languages (in the context  of foreign language didactics). The final part of the paper will present methodological implications by  indicating potential directions for – and levels of – vocational language education analysis. It will also  offer an attempt at their further clarification aimed at a critical analysis of subject formation and forms  of subjectification.

PL

Celem artykułu jest próba włączenia perspektywy krytyczno-dyskursywnej do refleksji nad edukacją zawodowo-językową  w Niemczech i naszkicowanie zrębów krytycznej dydaktyki języków obcych, czerpiącej z krytycznej i postfoucaultowskiej analizy  dyskursu. Pierwsza część artykułu to rekonstrukcja uwikłania edukacji zawodowo-językowej w szereg kontekstów (politycznych,  migracyjnych i integracyjnych). Krytyczna dydaktyka języków obcych, stanowiąca transformatywną odmianę dydaktyki językowej,  mająca za przedmiot swoich dociekań edukację zawodowo-językową, postrzegana będzie jako program badawczy nawiązujący do refleksji nad edukacją i wychowaniem (w ramach pedagogiki krytycznej), nad nauczaniem i uczeniem się (w ramach dydaktyki ogólnej  o nachyleniu krytycznym) oraz nad edukacją językową i jej specyfiką w nauczaniu i uczeniu się poszczególnych języków (w ramach  dydaktyki języków obcych). W ostatniej części artykułu przedstawione zostaną implikacje metodologiczne poprzez wskazanie potencjalnych kierunków i poziomów analizy edukacji zawodowo-językowej oraz próba ich dalszej specyfikacji zmierzająca w kierunku  krytycznej analizy formowania podmiotu oraz form subiektyfikacji.  

Keywords

EN

foreign language didactics; Critical Discourse Analysis; post-Foucauldian discourse analysis; subject formation; forms of subjectification

PL

dydaktyka języków obcych; krytyczna analiza dyskursu; postfoucaultowska analiza dyskursu; formowanie podmiotu; formy subiektyfikacji; dydaktyka języków obcych; krytyczna analiza dyskursu; postfoucaultowska analiza dyskursu; formowanie podmiotu; formy subiektyfikacji

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2020
• Volume: 16
• Issue: 4
• Pages: 126-145

Dates

published

2020-12-16

Contributors

author

Łukasz Kumięga

• Silesian University of Technology, Institute of Education and Communication Research, Hutnicza 9-9A, 44-100 Gliwice

• https://orcid.org/0000-0002-8034-3593

References

• Bührmann, Andrea D. 2007. “Soziale Arbeit und die (Trans-) Formierung moderner Subjektivierungsweisen.” Pp. 59-64 in Foucaults Machtanalytik und Soziale Arbeit. Eine kritische Einführung und Bestandsaufnahme, edited by R. Anhorn, F. Bettinger, and J. Stehr. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
• Bührmann, Andrea D. 2012. “Das unternehmerische Selbst: Subjektivierungsform oder Subjektivierungsweise.” Pp. 145-164 in Diskurs, Macht und Subjekt: Theorie und Empirie von Subjektivierung in der Diskursforschung, edited by R. Keller, W. Schneider, and W. Viehöver. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
• Czachur, Waldemar. 2020. Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy. Wroclaw: Oficyna Wydawnicza ATUT.
• Czyżewski, Marek. 1996. “‘Das versteh ich nich.’ Grenzen der Argumentation und andere kommunikative Merkmale in der sprachlichen Beratung.” Pp. 25-36 in ‘Jeder Deutsche kann das verstehen.’ Probleme im interkulturellen Arbeitsgesprach, edited by R. Kokemohr and H-Ch. Koller. Weinheim: Deutscher Studien Verlag.
• Czyżewski, Marek. 2009. “Między panoptyzmem i rządomyślnością – uwagi o kulturze naszych czasów.” Kultura Współczesna 2:83-95.
• Czyżewski, Marek. 2013. “Teorie dyskursu i dyskursy teorii.” Kultura i Społeczeństwo 2:3-25.
• Duszak, Anna. 1998. Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Duszak, Anna and Norman Fairclough. 2008. “Wstęp: Krytyczna analiza dyskursu – nowy obszar badawczy dla lingwistyki i nauk społecznych.” Pp. 7-29 in Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, edited by A. Duszak and N. Fairclough. Cracow: Universitas.
• Firkowska-Mankiewicz, Anna. 2012. Edukacja włączająca zadaniem na dziś polskiej szkoły. Warsaw: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Foucault, Michel. 1990. “Qu’est-ce que la critique?” Bulletin de la Société Française de Philosophie 2:35-63.
• Foucault, Michel. 2012. Narodziny biopolityki. Wykłady z Collège de France 1978/1979. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fowler, Roger. 1991. Language in the News: Discourse and Ideology in the Press. London: Routledge.
• Fowler, Roger et al. 1979. Language and Control. London: Routledge & Kegan Paul.
• Gębal, Przemysław E. 2013. Modele kształcenia nauczycieli języków obcych w Polsce i w Niemczech. W stronę glottodydaktyki porównawczej. Cracow: Księgarnia Akademicka.
• Gębal, Przemysław E. 2018. Podstawy dydaktyki języka polskiego jako drugiego. Podejście integracyjno-inkluzyjne. Cracow: Księgarnia Akademicka.
• Gębal, Przemysław E. 2019. Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gębal, Przemysław E. and Łukasz Kumięga (eds.). 2020. Między lingwistyką a pedagogiką. Konteksty glottodydaktyczne i pedeutologiczne. Torun: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Gębal, Przemysław E. and Władysław T. Miodunka. 2020. Dydaktyka i metodyka nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giroux, Henry. 1983. Theory and Resistance in Education: A Pedagogy for the Opposition. South Hadley, MA: Bergin & Garvey.
• Grucza, Franciszek. 1978. “Glottodydaktyka, jej zakres i problemy.” Przegląd Glottodydaktyczny 1:7-12.
• Huhta, Marjatta et al. 2013. Needs Analysis for Language Course Design: A Holistic Approach to ESP. Cambridge: Cambridge University Press.
• Klus-Stańska, Dorota. 2018. Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Koller, Hans-Christoph. 1999. “Lesarten. Über das Geltendmachen von Differenzen im Forschungsprozeß.” Zeitschrift für Erziehungswissenschaft 2:195-209.
• Kopytowska, Monka and Łukasz Kumięga. 2017. “Krytyczna analiza dyskursu: konteksty, problemy, kierunki rozwoju.” Pp. 177-207 in Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, edited by M. Czyżewski et al. Warsaw: Wydawnictwo Sedno.
• Kumiega, Łukasz. 2020a. “Berufsbezogene Sprachbildung und Diskurs. Theoretische und methodologische Verortungen.” Pp. 67-77 in Sprache und Gesellschaft. Theoretische und empirische Kontexte der Linguistik, edited by J. Szczęk and Ł. Kumięga. Berlin: Peter Lang.
• Kumięga, Łukasz. 2020b. “Edukacja zawodowo-językowa w Niemczech w świetle krytycznej i postfoucaultowskiej analizy dyskursu.” Pp. 14-32 in Między lingwistyką a pedagogiką. Konteksty glottodydaktyczne i pedeutologiczne, edited by P. E. Gębal and Ł. Kumięga. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kumiega, Łukasz and Monika Nawracka. 2020. “Migracje a edukacja językowa w Polsce. Zarys projektu badawczego.” Pp. 66-80 in Tradycyjne podejście i nowe perspektywy w nauczaniu języków obcych. Aspekty, metody, realizacje, edited by E. Bieńkowska-Kajko, E. Mężyk, and B. Stefanowicz. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• Kwieciński, Zbigniew. 2007. “Potrzeba alfabetyzacji krytycznej.” Pp. 27-33 in Edukacja, moralność, sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP, edited by J. Rutkowiak, D. Kubinowski, and M. Nowaka. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
• Lewicka, Grażyna. 2007. Glottodydaktyczne aspekty akwizycji języka drugiego a konstruktywistyczna teoria uczenia się. Wroclaw: Atut.
• Nawracka, Monika. 2020. Nauczanie języka polskiego jako obcego w perspektywie refleksyjnej i kulturowej. Cracow: Księgarnia Akademicka.
• Nowicka, Magdalena. 2016. “Postfoucaultowska analiza dyskursu – problemy i szanse dydaktyczne.” Pp. 159-181 in Jak analizować dyskurs? Perspektywy dydaktyczne, edited by W. Czachur, A. Kulczyńska, and Ł. Kumięga. Cracow: Universitas.
• Ostrowicka, Helena. 2017. Przemyśleć z Michelem Foucaultem edukacyjne dyskursy o młodzieży. Dyspozytyw i urządzanie. Cracow: Oficyna Wydawnicza „Impuls.”
• Pfeiffer, Waldemar. 2001. Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki. Poznan: Wydawnictwo Wagros.
• Piekot, Tomasz and Grzegorz Zarzeczny. 2010. “Między zdrowym rozsądkiem a polityczną poprawnością – polskie podręczniki do nauczania języka polskiego jako obcego oczami cudzoziemców.” Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 17:517-528.
• Reisigl, Martin. 2010. “Dyskryminacja w dyskursach.” Tekst i Dyskurs = Text und Diskurs 3:27-61.
• Rylke, Hanna. 1984. “Drugi program w szkole. Rola osobistego wymiaru w pracy nauczyciela.” Kwartalnik Pedagogiczny 1:75-85.
• Sennett, Richard. 1998. The Corrosion of Character: The Personal Consequences of Work in the New Capitalism. London, New York: W. W. Norton & Company.
• Stankiewicz, Katarzyna and Anna Żurek. 2016. “Der heimliche Lehrplan im DaF Unterricht.” Zielsprache Deutsch 2:39-51.
• Stachowiak, Jerzy. 2013. “Pedagogizacja medialna i wzór przedsiębiorcy samego siebie.” Societas/Communitas 2(16):141-161.
• Szkudlarek, Tomasz. 2010. “Wyzwanie pedagogiki krytycznej.” Pp. 9-48 in Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, edited by B. Śliwerski and T. Szkudlarek. Cracow: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Śliwerski, Bogusław. 2015. Edukacja (w)polityce. Polityka (w)edukacji. Cracow: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Vogt, Karin. 2011. Fremdsprachliche Kompetenzprofile: Entwicklung und Abgleichung von GeR-Deskriptoren für Fremdsprachenlernen mit einer beruflichen Anwendungsorientierung. Tübingen: Narr Verlag.
• Wilczyńska, Weronika. 1999. Uczyć się czy być nauczanym: o autonomii w przyswajaniu języka obcego. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Yildirim-Krannig, Yeliz. 2014. Kultur zwischen Nationalstaatlichkeit und Migration. Bielefeld: transcript Verlag.
• Zarzycka, Grażyna. 2000. “Etnocentryzm, polonocentryzm, wielokulturowość, wielogłosowość... – opis orientacji obecnych w nauczaniu języków obcych.” Pp. 69-81 in Polonistyka w świecie. Nauczanie języka i kultury polskiej studentów zaawansowanych, edited by J. Mazur. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Żylińska, Marzena. 2009. “Konstruktywistyczna dydaktyka języków obcych.” Języki Obce w Szkole 1:5-14.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.16.4.07